Βήματα πίσω κάνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο ζήτημα των 124 Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) στη χώρα, καθώς όπως όλα δείχνουν θα δώσει μια διετή παράταση στους δήμους που δεν διαθέτουν αντίστοιχες επιχειρήσεις προκειμένου να γίνει μια πλήρης απογραφή της κατάστασης πριν ενταχθούν σε άλλες επιχειρήσεις.

Υπενθυμίζεται ότι το αρχικό σχέδιο του υπουργείου μιλούσε για κατάργηση ορισμένων ΔΕΥΑ και συγχωνεύσεις άλλων με στόχο στην τελική τους μορφή να παραμείνουν 13, δηλαδή μία ανά Περιφέρεια ή ίσως και λίγες περισσότερες.

Παράλληλα δρομολογούσε και τη χωρική επέκταση των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ σε όμορες περιφερειακές ενότητες.

Οι νέες εταιρίες ύδρευσης που θα προέκυπταν από τις ρυθμίσεις αυτές θα ονομάζονταν Μείζονες Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης, θα ήταν διαδημοτικές επιχειρήσεις, ειδικού κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, αλλά θα διοικούνταν από Συμβούλιο στρατηγικής και Εποπτείας με τους δήμους ως μέλη του, από 9μελή Εκτελεστική Επιτροπή και από Εκτελεστικό Διευθυντή που θα επιλεγόταν με κριτήρια αγοράς.

Οι ρυθμίσεις αυτές βρήκαν τη σθεναρή αντίδραση των δήμων, οι οποίοι θεώρησαν την πρόθεση νομοθέτησης άνευ διαβούλευσης ως «αιτία πολέμου» του κεντρικού κράτους με την Αυτοδιοίκηση.

Ωστόσο αυτό που παρέμενε ως αγκάθι ήταν το γεγονός ότι τα οικονομικά των ΔΕΥΑ είχαν φτάσει στο κόκκινο, κυρίως εξαιτίας του αυξημένου ενεργειακού κόστους, με τις οφειλές τους να μην μπορούν να εξυπηρετηθούν και ορατό τον κίνδυνο της χρεοκοπίας με ανυπολόγιστες συνέπειες.

Για το ζήτημα αυτό ο υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης είχε δεσμευτεί ότι θα δοθούν στους δήμους κονδύλια 250 εκατ. ευρώ, η παροχή των οποίων είχε συσχετιστεί άμεσα με τη νέα νομοθέτηση.

Πλέον, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) Λάζαρος Κυρίζογλου κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου την Τρίτη 23/7, υπάρχουν δεσμεύσεις ότι οι πόροι θα δοθούν ανεξαρτήτως της ρύθμισης.

Την Πέμπτη (25/7) οι δύο πλευρές έχουν προγραμματίσει συνάντηση προκειμένου να ενημερωθούν οι αιρετοί για τις νέες διατάξεις της νομοθετικής ρύθμισης που ετοιμάζει το υπουργείο ύστερα από τη διαβούλευση με την ΚΕΔΕ.

Τα κύρια σημεία του νομοσχεδίου  

Αν και λεπτομέρειες δεν υπάρχουν ακόμα, οι βασικές αρχές που θα διέπουν το νομοσχέδιο, σύμφωνα με την ενημέρωση του προέδρου της ΚΕΔΕ, θα είναι οι εξής:

• Οι ΔΕΥΑ δεν θα διαλυθούν, αλλά θα συνεχίσουν να υφίστανται.
• Για τους δήμους που δεν έχουν ΔΕΥΑ προτείνεται μακρά μεταβατική περίοδος απογραφής δύο ετών ώστε τελικά να ενταχθούν στις ΔΕΥΑ με κίνητρα οικονομικά. Με τον τρόπο αυτό θα γνωρίζουν και οι ΔΕΥΑ υποδοχής τι αποδέχονται και τί παραλαμβάνουν.
• Προτείνεται να υπάρχει μία ΔΕΥΑ ανά νομό, αλλά ο τελικός αριθμός παραμένει υπό συζήτηση προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Πιθανολογείται ότι σε κάποιους νομούς θα δοθεί η δυνατότητα και για λειτουργία δεύτερης ΔΕΥΑ.
• ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ μπορούν να επεκταθούν και στους γύρω δήμους ή και νομούς εάν το επιθυμούν. Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ έχει ήδη αναφέρει ότι ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για τις δραστηριότητες λειτουργίας και συντήρησης δικτύων και εγκαταστάσεων εκτός Αττικής και έχει ήδη εξετάσει περί τις τριάντα επιλογές με την αρχική επέκταση να αφορά τη Βοιωτία, τη Φθιώτιδα και την Κορινθία. «Μπορούμε να προσφέρουμε υπηρεσίες και να μεταλαμπαδεύσουμε την τεχνογνωσία της εταιρείας στις ΔΕΥΑ, είτε τώρα είτε εάν αυτές συγχωνευθούν», είχε αναφέρει πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης.
• Εθελοντικές συνενώσεις ΔΕΥΑ θα μπορούν να γίνουν με την πρόβλεψη κινήτρων.
• Η διοίκηση των ΔΕΥΑ θα παραμείνει εξ’ ολοκλήρου στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Σύμφωνα με τον κ. Κυρίζογλου, αποσύρονται από το τραπέζι οι προβλέψεις για συμβούλους κλπ, αλλά θα προβλέπεται – όπως και τώρα – η συμμετοχή κοινωνικών φορέων και ενός εκπροσώπου των εργαζομένων.
• Παραμένει η επιδότηση των 250 εκατ. ευρώ σε δύο δόσεις των 100 και 150 εκατ. ευρώ που θα διατεθούν για τις οφειλές προς αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.
• Θα παραμείνουν σε όλα τα νησιά οι ΔΕΥΑ και στην Κρήτη όπου εκεί συντονιστής θα είναι ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης (ΟΑΚ). Ομοίως ίδιος θα παραμείνει και ο ρόλος της ΕΥΔΑΠ Νήσων, η οποία έχει ως σκοπό την υποστήριξη των αρχών των νησιών για ζητήματα βελτίωσης της ποιότητας των νερών, καθαρισμό αντλιοστασίων και τμημάτων αγωγών αποχέτευσης, μελετών για τον καθορισμό τιμολογιακής πολιτικής, κλπ.

Οι δήμαρχοι επεσήμαναν ότι αυτό είναι αναμφισβήτητα ένα βελτιωμένο πλαίσιο συγκριτικά με το αρχικό, αλλά κατέστησαν σαφές ότι στο ραντεβού της Πέμπτης θα ζητήσουν τις προτάσεις του υπουργείου γραπτώς.

Από την πλευρά του ο πρώτος αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος ανέφερε ότι το ζήτημα των ΔΕΥΑ δεν είναι τόσο οι συγχωνεύσεις, αλλά η μορφή και ο χαρακτήρας που θα έχουν αυτές οι επιχειρήσεις: «Αν είναι Α.Ε. μπορεί να κρατούν οι δήμοι τώρα το σύνολο των μετοχών, αλλά να έρθει η Πολιτεία με ένα νομοθέτημα σε δεύτερο χρόνο και να προβλέψει κάποιον εταίρο βάζοντας από την πίσω πόρτα στρατηγικό επενδυτή και να πούμε το νερό νεράκι. Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί», ανέφερε.

Ο δεύτερος αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Παπαναστασίου τόνισε ότι προβλέπεται διετής μεταβατική περίοδος για τις χαρτογραφήσεις δικτύων στους δήμους που δεν έχουν ΔΕΥΑ, αλλά η αλήθεια είναι πως ούτε όλες οι ΔΕΥΑ είναι χαρτογραφημένες, ούτε αντιμετωπίζουν όλες τα ίδια προβλήματα.