Το 80% του δικτύου καλύπτουν σήμερα, δύο χρόνια μετά την σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών τα συστήματα ασφαλείας, τηλεδιοίκησης, σηματοδότησης και ETCS.

Τα εν λόγω κρίσιμα συστήματα, τα οποία είχαν παραδοθεί μετά το δυστύχημα τον Σεπτέμβριο του 2023, καταστράφηκαν ολοσχερώς σε ένα ζωτικό τμήμα του βασικού άξονα από τον Δομοκό μέχρι τη Λάρισα από την κακοκαιρία Daniel, με αποτέλεσμα να τεθεί εκτός λειτουργίας τόσο η σηματοδότηση όσο και η τηλεδιοίκηση από τη σήραγγα της Όθρυος μέχρι την είσοδο της Λάρισας.

Τα έργα για την οριστική αποκατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου δεν έχουν συμβασιοποιηθεί ακόμα και κατά συνέπεια η ασφάλεια της κυκλοφορίας επιτυγχάνεται στο συγκεκριμένο τμήμα του δικτύου αποκλειστικά με συμβατικά μέσα. Όπως επεσήμανε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Βασίλη Κόκκαλη στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου:

· Η σηματοδότηση, η οποία τον Φεβρουάριο του 2023, οπότε και συνέβη το δυστύχημα ήταν εγκατεστημένη και λειτουργική στο 31% του δικτύου, είναι σήμερα στο 80%

· Η τηλεδιοίκηση ήταν τον Φεβρουάριο του 2023 στο 31% και σήμερα είναι στο 80%

· Το ETCS στο τμήμα που αφορά το παρατρόχιο σύστημα ήταν στο 54% και σήμερα είναι στο 80%.

Ο υπουργός δεν αναφέρθηκε, πάντως, στο σύστημα επί των συρμών, το οποίο αν και οδεύει προς την ολοκλήρωση της συμβατικής προθεσμίας του, φαίνεται να καθυστερεί με τη ΓΑΙΑΟΣΕ να προετοιμάζει τροποποίηση της σύμβασης.

Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2024 είχε υπογραφεί σύμβαση μεταξύ ΓΑΙΑΟΣΕ και Hitachi Rail για την επαναφορά σε λειτουργία του ETCS επί συρμών.

Οι εργασίες ξεκίνησαν στις 19 Μαρτίου και η διάρκεια της σύμβασης ήταν ένας χρόνος.

Ωστόσο τον Ιανουάριο του 2025 η ΓΑΙΑΟΣΕ ανέθεσε σε νομικό γραφείο την προετοιμασία επαφών και διαπραγματεύσεων με την αντισυμβαλλόμενη HITACHI RAIL STS SpA και τη σύνταξη σχεδίου τροποποίησης της Σύμβασης 795/14-03-2024 εντός τριμήνου.

Νέες μελέτες για σηματοδότηση – τηλεδιοίκηση στον σταθμό Δομικού

Σε ό,τι αφορά τη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού Δομοκού, που αποτελούσε και το βασικό σημείο της κοινοβουλευτικής ερώτησης του κ. Κόκκαλη, ο οποίος έκανε λόγο για παράδοση ημιτελούς έργου της σύμβασης 635, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι για την υλοποίηση των εργασιών της οριστικής αποκατάστασης του Σ.Σ. Δομοκού λόγω της κακοκαιρίας Daniel, θα απαιτηθούν νέες μελέτες και εργασίες προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη αύξηση της ανθεκτικότητας των νέων υποδομών.

Τόνισε ότι οι εργασίες αυτές δεν γινόταν να προγραμματιστούν και να υλοποιηθούν μέσω της υφιστάμενης σύμβασης, όπως τούτο κρίθηκε μετά από ομόφωνη Γνωμοδότηση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου επί ενστάσεως της κατασκευάστριας κοινοπραξίας.

Κι αυτό καθώς αποτελούν νέες εργασίες, μη περιγραφόμενες στη σύμβαση και απαιτούν τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, η οποία όμως, στην προκειμένη περίπτωση, δεν ήταν δυνατόν να καταρτισθεί, διότι ο συμβατικός χρόνος της κύριας σύμβασης την 31η Μαΐου 2024.

Η αξία της δαπάνης των εργασιών, που υπέστησαν ζημίες από τα παραπάνω καιρικά φαινόμενα, εκτιμήθηκε από την αρμόδια Επιτροπή διαπίστωσης βλαβών στο ποσό των 13,2 εκατ. ευρώ.

Ο υπουργός διαβεβαίωσε, πάντως, ότι το ποσό αυτό καλύπτεται από την ασφάλιση του έργου και θα καταβληθεί στην ΕΡΓΟΣΕ από την ανάδοχο κοινοπραξία μέσω των ασφαλιστηρίων συμβολαίων.

Να σημειωθεί ότι στις υπολειπόμενες εργασίες της σύμβασης 635, οι οποίες δεν υλοποιήθηκαν συμπεριλαμβάνονται οι δυναμικές δοκιμές του ETCS στην περιοχή του Δομοκού και η διασύνδεσή του στο βόρειο τμήμα του Δομοκού, το οποίο δεν μπορεί να γίνει λόγω της καταστροφής της γραμμής και των συστημάτων αυτής βορείως του Δομοκού.

Όμοια εξάρτηση με την αποκατάσταση της γραμμής και των συστημάτων βορείως του Δομοκού υπάρχει και για τα συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης της περιοχής Δομοκού.

Μέτρα για ασφαλή κυκλοφορία

Σε ό,τι αφορά την ασφάλεια των μεταφορών, σύμφωνα με την επικαιροποίηση της Έγκρισης Ασφάλειας του ΟΣΕ, στο τμήμα Άγιος Στέφανος Ξυνιάδας – Μεζούρλος η κυκλοφορία πραγματοποιείται σε μονή γραμμή, στο τμήμα Αγ. Στέφανος – Δομοκός – Παλαιοφάρσαλος – Μεζούρλος, με μειωμένη ταχύτητα και σύμφωνα με το άρθρο 98 του Γενικού Κανονισμού Κίνησης.

Επίσης, έχουν ληφθεί από τον ΟΣΕ τα εξής μέτρα:

· Διατήρηση των χαμηλών ταχυτήτων κυκλοφορίας (100km/h στο τμήμα Αγ. Στέφανος – Δομοκός και 80km/h στο τμήμα Παλαιοφαρσάλου – Μεζούρλου)

· Διατήρηση διπλής στελέχωσης Σ.Σ. Παλαιοφαρσάλου

· Επαύξηση της διάρκειας στελέχωσης Σ.Σ. Παλαιοφαρσάλου σε 3 (24ωρο) αντί 2 βάρδιες

· Στελέχωση του Σ.Σ. Δομοκού για τη διαδικασία αλλαγής κλάδου

· Έλεγχοι προσωπικού κυκλοφορίας σε τακτική βάση από την Τοπική Επιθεώρηση

· Σύνταξη λεπτομερών οδηγιών που απευθύνονται στο προσωπικό κυκλοφορίας που δραστηριοποιείται στη γραμμή Θριασίου / Πειραιά -Θεσσαλονίκης

· Διατήρηση της καθήλωσης όλων των ενδιάμεσων αλλαγών τροχιάς σε μη στελεχωμένες θέσεις

· Αλλαγές στον Σ.Σ. Δομοκού στη διαγώνιο αλλαγής κλάδου παγιωμένες με μέσα καθήλωσης.

Όπως ανέφερε ο κ. Σταϊκούρας, σήμερα λειτουργούν 5 κέντρα ελέγχου τηλεδιοίκησης και δημιουργήθηκαν 4 κέντρα ελέγχου σηράγγων.

Μέσα στο 2026 η αποκατάσταση του σιδηρόδρομου

Το καλοκαίρι του 2026 θα έχουν ολοκληρωθεί τα έργα οριστικής αποκατάστασης του σιδηροδρόμου, τα οποία χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης, μιας και έως τότε διαρκεί η ισχύς του χρηματοδοτικού εργαλείου.

Ωστόσο τα υπόλοιπα με χρηματοδότηση από το ΠΔΕ έχουν ορίζοντα ολοκλήρωσης τους 15 μήνες μετά την υπογραφή των συμβάσεων, κάτι που δεν είναι ακόμα σαφές πότε θα συμβεί δεδομένου ότι τα σχέδια των συμβάσεων βρίσκονται εδώ και δύο εβδομάδες στο Ελεγκτικό Συνέδριο για έλεγχο.

Υπενθυμίζεται ότι οι 4 εργολαβίες του σιδηροδρόμου αφορούν:

· Την αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα

· Την αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφάρσαλου – Καλαμπάκας

· Την αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου

· Την αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής

σιδηροδρομικής γραμμής από το Σ.Σ. Παλαιοφάρσαλο έως τον Σ.Σ. Κράννων.

Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων ανέρχεται σε 452 εκατ. ευρώ.