Ανοδική τάση, αλλά με ηπιότερους ρυθμούς αναμένεται να ακολουθήσει η ελληνική αγορά ακινήτων το επόμενο διάστημα, τροφοδοτούμενη από τη ψαλίδα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, με το ενδιαφέρον να παραμένει σημαντικό τόσο από την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό ειδικά όταν πρόκειται για ακίνητα υψηλότερων προδιαγραφών.
Η εκτίμηση προέρχεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία στην τελευταία έκθεσή της απαριθμεί και τα ρίσκα της αγοράς που ενδέχεται να περιορίσουν τη δυναμική της το 2025, παρά τις θετικές προσδοκίες. Οι συνθήκες γεωπολιτικής αβεβαιότητας, οι παγκόσμιες οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις και το υψηλό κόστος κατασκευής επιβαρύνουν το επενδυτικό κλίμα.
Επίσης, οι αναμενόμενες μεταβολές στο νομοθετικό πλαίσιο για την κατασκευή και ανάπτυξη νέων ακινήτων δημιουργούν επιπρόσθετους κινδύνους για την αγορά, ιδίως στον τομέα των επαγγελματικών χρήσεων.
«Οι προοπτικές για την αγορά ακινήτων το 2025 παραμένουν θετικές. Η περιορισμένη προσφορά και η υψηλή ζήτηση για κατοικίες, ιδίως επενδυτικής χρήσης, αναμένεται να συντηρήσουν την ανοδική τάση των τιμών, με ηπιότερους ωστόσο ρυθμούς σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο», σχολιάζει η ΤτΕ.
Συντονισμένες παρεμβάσεις για εξασφάλιση οικονομικής κατοικίας
Σύμφωνα πάντα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η αντιμετώπιση των προκλήσεων στην αγορά κατοικίας απαιτεί συντονισμένες παρεμβάσεις για τη βελτίωση της οικονομικής προσιτότητας και την αύξηση της προσφοράς ακινήτων. Η αύξηση των τιμών των κατοικιών με υψηλούς ρυθμούς τα τελευταία έτη έχει αρνητική επίδραση στην οικονομική προσιτότητα της κατοικίας για τα νοικοκυριά μεσαίων και χαμηλότερων εισοδημάτων.
Οι πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες που περιορίζουν την επενδυτική ζήτηση, όπως οι ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση και την Golden Visa, στοχεύουν στην απελευθέρωση αποθέματος για κύρια κατοικία.
Παράλληλα, η επίλυση χρόνιων γραφειοκρατικών και θεσμικών προβλημάτων στις αγοραπωλησίες και στην ανάπτυξη ακινήτων είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της προσφοράς νέων κατοικιών. Κρίσιμος είναι επίσης ένας εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός που θα περιλαμβάνει δράσεις για την ενίσχυση της περιφέρειας, την αποσυμφόρηση των μεγάλων αστικών κέντρων και την καλύτερη διασπορά της ζήτησης για στέγαση σε όλη τη χώρα.
Η πορεία της αγοράς εντός και εκτός συνόρων το 2024
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, στη διάρκεια του 2024 η αγορά ακινήτων συνέχισε να προσελκύει ενδιαφέρον και κεφάλαια από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με τις τιμές των ακινήτων να κινούνται περαιτέρω ανοδικά. Το επενδυτικό ενδιαφέρον κατευθύνθηκε σε όλο το φάσμα των χρήσεων ακινήτων, με τη ζήτηση να εξακολουθεί να υπερβαίνει την προσφορά αποθέματος σύγχρονων προδιαγραφών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας, το 2024 στην αγορά κατοικιών σε επίπεδο χώρας καταγράφεται αύξηση των τιμών, με τις τιμές των διαμερισμάτων να ενισχύονται κατά 8,7% σε ετήσια βάση, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 13,9% το 2023 και 11,9% το 2022. Η αγορά κατοικιών λοιπόν στο σύνολο της χώρας συνέχισε να καταγράφει ισχυρούς ετήσιους ρυθμούς αύξησης στις ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων, οι οποίοι όμως επιβραδύνονται κατά τα τελευταία επτά τρίμηνα: Για το 2024, στα επιμέρους τρίμηνα οι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης των τιμών ήταν 10,8%, 9,6%, 8,1% και 6,6% αντίστοιχα.
Την ίδια στιγμή στην Ε.Ε., με βάση τα στοιχεία από τη Eurostat, το 2024 έκλεισε με περαιτέρω άνοδο των τιμών των κατοικιών, μετά από μία χρονιά, όπως το 2023 πτώσης.
Έτσι, κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2024, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 4,2% στην Ευρωζώνη και 4,9% σε επίπεδο Ε.Ε. σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Από τα κράτη μέλη για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (σ.σ. η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται), δύο χώρες εμφάνισαν ετήσια μείωση στις τιμές των κατοικιών το τέταρτο τρίμηνο του 2024 και 24 παρουσίασαν ετήσια αύξηση. Γαλλία και Φινλανδία κατέγραψαν πτώση κατά 1,9% αμφότερες, ενώ οι υψηλότερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (+18,3%), στην Ουγγαρία (+13%) και στην Πορτογαλία (+11,6%).
Για τη χώρα μας η ΤτΕ εκτιμά ότι η αγορά κατοικιών διατηρεί τη θετική της δυναμική, με ιδιαίτερη έμφαση στις κατοικίες επενδυτικού χαρακτήρα, όπου οι σχετικοί δείκτες τιμών εμφανίζουν ισχυρή άνοδο.
Η κατασκευαστική δραστηριότητα για κατοικίες κατέγραψε σημαντική αύξηση, ενώ παράλληλα οι θετικές επιχειρηματικές προσδοκίες παρουσίασαν συγκρατημένη βελτίωση σε σχέση με το 2023. Παρά την ανοδική τάση των επενδύσεων σε κατοικίες, το μερίδιό τους στο ΑΕΠ παραμένει χαμηλό, ενώ η οικοδομική δραστηριότητα δεν έχει ακόμη επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα.
Το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών συνέχισε να αυξάνεται το 2024, αν και με ηπιότερο ρυθμό.
Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, οι τιμές συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, ιδίως για τα ακίνητα υψηλών προδιαγραφών.
Η συνολική κατασκευαστική δραστηριότητα για επαγγελματικές χρήσεις συνέχισε να καταγράφει θετικούς ρυθμούς μεταβολής.
