Με φορολογικό έλλειμμα βρίσκονται αντιμέτωπες πολλές αμερικανικές πόλεις, καθώς η εξ αποστάσεως εργασίας προκάλεσε αργή και σταθερή πτώση στις τιμές των εμπορικών ακινήτων και, ως εκ τούτου, τα έσοδα από φόρους μειώνονται.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Βοστόνης με τον προϋπολογισμό της να δείχνει φορολογικό έλλειμμα ύψους 1 δισ. δολ. τα επόμενα πέντε χρόνια. Ανάλογη είναι η εικόνα, σε συνδυασμό με την πτώση του τουρισμού, στα οικονομικά του Σαν Φρανσίσκο.

Σε όλη τη χώρα, από το Ντένβερ και το Σιάτλ μέχρι την Ουάσιγκτον και τη Νέα Υόρκη, οι πόλεις βρίσκονται σε ανάλογη κατάσταση. Ακόμη και ορισμένες πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια, το Μέριλαντ και η Αριζόνα, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.

Για κάθε πόλη ισχύουν διαφορετικά δεδομένα και συνθήκες, αλλά στη ρίζα όλων αυτών των δεινών βρίσκεται η προσπάθεια για την αναζήτηση της καταλληλότερης δημοσιονομικής λύσης.

Σύμφωνα με τον κ. Justin Marlowe. καθηγητή στη Σχολή Δημόσιας Πολιτικής Harris του Πανεπιστημίου του Σικάγο και διευθυντή του Κέντρου Δημοτικών Οικονομικών, δεν βρισκόμαστε, τουλάχιστον για την ώρα, σε κρίση προϋπολογισμού σε επίπεδο πολιτείας και τοπικής αυτοδιοίκησης.

Πιθανότατα για τα επόμενα τρία έως πέντε χρόνια αυτό που βρίσκεται μπροστά μας είναι μία διαρθρωτική προσαρμογή στους κρατικούς και τοπικούς προϋπολογισμούς σε έναν κόσμο μετά την πανδημία, μετά την τεχνητή νοημοσύνη.

Οι οικονομικές δυσκολίες για τα κράτη και τις πόλεις είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα. Σε αντίθεση με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι τοπικές κυβερνήσεις δεν μπορούν να έχουν μεγάλα ελλείμματα για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Με τα ομοσπονδιακά κεφάλαια που λήγουν, οι δημοσιονομικές προοπτικές φαίνονται δυσοίωνες για πολλές πολιτείες και τοποθεσίες

Με την εμφάνιση της πανδημίας, υπήρχε έντονη ανησυχία ότι οι πολιτείες και οι πόλεις θα ξεμείνουν από χρήματα. Αντίθετα, άρχισαν να βλέπουν αύξηση στα έσοδα. Τα κίνητρα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση προς πολίτες συγκράτησαν τα οικονομικά των νοικοκυριών και πολλοί άνθρωποι άρχισαν να ξοδεύουν, γεγονός που αύξησε τα έσοδα από φόρους επί των πωλήσεων.

Οι μισθοί των ανθρώπων αυξήθηκαν, μαζί με τους φόρους εισοδήματός τους. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρείχε επίσης οικονομική υποστήριξη σε πολιτείες και πόλεις. Τώρα αυτές οι πηγές μετρητών αρχίζουν να στερεύουν.

«Με τα ομοσπονδιακά κεφάλαια που λήγουν, οι δημοσιονομικές προοπτικές φαίνονται πραγματικά ανησυχητικές για πολλές πολιτείες και τοποθεσίες», δήλωσε η Lucy Dadayan, κύριος ερευνητής στο Κέντρο Φορολογικής Πολιτικής Urban-Brookings στο Urban Institute.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, πολιτείες και πόλεις χρησιμοποίησαν τα επιπλέον ομοσπονδιακά χρήματα για να ξεκινήσουν νέα προγράμματα και να κάνουν επενδύσεις. Σε άλλες περιπτώσεις, τα κεφάλαια βοήθησαν προσωρινά να διευθετηθούν μακροχρόνια δημοσιονομικά ζητήματα ενώ σε κάποιες περιπτώσεις πόλεις εκμεταλλεύτηκαν τα πλεονάσματά τους για να μειώσουν τους φόρους.

«Σίγουρα συνέβη στην περίπτωση της Νέας Υόρκης που ξόδεψαν εφάπαξ χρήματα σε τρέχουσες δαπάνες ή ακόμα και σε νέα προγράμματα», είπε η κ. Carol O’Cleireacain, ειδικός σε δημοσιονομικά προβληματικές πολιτείες και τοποθεσίες που έχει εργαστεί σε θέματα προϋπολογισμού και σχεδιασμού στο New. York York, New Jersey και Detroit.

Τα έσοδα από φόρους επί των πωλήσεων έχουν μειωθεί, κυρίως σε περιοχές στο κέντρο της πόλης που εξακολουθούν να υφίστανται τις συνέπειες της εξ αποστάσεως εργασίας. Το ίδιο ισχύει για τους φόρους και τα έσοδα που σχετίζονται με την τουριστική οικονομία. Δεν είναι ξεκάθαρο τι θα συμβεί με τους φόρους ακινήτων, καθώς η πληρότητα των γραφείων παραμένει χαμηλή και τα εμπορικά ακίνητα πέφτουν σε αξία.

Υπάρχουν ζητήματα και από την πλευρά των δαπανών. Ο πληθωρισμός πλήττει τα κράτη και τις πόλεις. Οι κυβερνήσεις, όπως και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, πρέπει να πληρώσουν περισσότερα για την εργασία, την υγειονομική περίθαλψη, ακόμη και τα υλικά κατασκευής.

Η μεταναστευτική κρίση

Μέρη όπως το Ντένβερ και η Νέα Υόρκη ξοδεύουν εκατομμύρια δολάρια για να παρέχουν στέγαση και κοινωνικές υπηρεσίες σε μετανάστες που διασχίζουν τα νότια σύνορα, και με μια συνοριακή συμφωνία στον “πάγο’ στο Κογκρέσο, είναι ένα πρόβλημα που φαινομενικά δεν υπάρχει λύση στον ορίζοντα.

Ο κ. Josh Goodman, ανώτερος αξιωματούχος του Pew Charitable Trusts που εξειδικεύεται στην κρατική δημοσιονομική υγεία, είπε ότι οι περισσότερες πολιτείες που κάνουν μακροπρόθεσμες προβλέψεις προϋπολογισμού παρουσιάζουν ελλείψεις. Και ακόμη και τα κράτη που δεν προβλέπουν ελλείψεις έχουν κάποιες αρκετά απαισιόδοξες προοπτικές.

Τα κράτη και οι πόλεις αντιμετωπίζουν πιέσεις από κοινωνικά ζητήματα που θα επιβαρύνουν τα φορολογικά έσοδα και θα αυξήσουν το κόστος για τα επόμενα χρόνια.

Η γήρανση του πληθυσμού σημαίνει μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού που είναι σε παραγωγική ηλικία, ασκώντας πίεση στο φορολογικό εισόδημα. Τα κράτη και οι πόλεις πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν την πληρωμή για αυτούς τους πληθυσμούς – την υγειονομική περίθαλψη, τις κοινωνικές τους υπηρεσίες. Οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο μετακινούνται οι Αμερικανοί θα μπορούσαν επίσης να είναι ένα ζήτημα.

«Αν κοιτάξετε τα έσοδα από τις μεταφορές, ο φόρος φυσικού αερίου είναι μια μεγάλη πηγή για αυτό», είπε ο Goodman. «Και καθώς τα οχήματα γίνονται πιο αποδοτικά στα καύσιμα ή οι άνθρωποι στρέφονται στα ηλεκτρικά οχήματα, αυτό δημιουργεί προβλήματα στους προϋπολογισμούς των μεταφορών».

Συχνά, προκύπτουν δαπάνες που δεν μπορούν πραγματικά να προβλεφθούν. Για παράδειγμα το Μέριλαντ, το οποίο ταλαιπωρείται από μακροπρόθεσμα διαρθρωτικά ελλείμματα. Η κ. Liz Farmer, αξιωματούχος του Pew Charitable Trusts αναφέρει ότι όπως πολλά μέρη, ήταν εντάξει για μερικά χρόνια κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Όμως, καθώς τα ομοσπονδιακά κεφάλαια έχουν εξαντληθεί, τα διαρθρωτικά προβλήματα επανεμφανίστηκαν. Στα τέλη Μαρτίου, η πολιτεία έβαλε άλλο ένα βάρος στα δημοσιονομικά της σχέδια, όταν η γέφυρα Francis Scott Key της Βαλτιμόρης κατέρρευσε. Αν και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπόσχεται να παρέμβει και να βοηθήσει, η ανοικοδόμηση της γέφυρας είναι πιθανό να κοστίσει στην πολιτεία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκονται σε ύφεση και η μακροοικονομία είναι ισχυρή – δεν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπως το 2008 όπου υπήρχα μαζικές απολύσεις. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει πόσο θα διαρκέσει η μεταναστευτική κρίση και δεν υπάρχει προφανής λύση για την κρίση στην αγορά εμπορικών ακινήτων. Τελικά, το τι θα συμβεί στη συνέχεια θα είναι ζήτημα πολιτικής.