Σε συνέχεια του ζητήματος που έχει δημιουργηθεί για τα θέματα εφαρμογής του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, της παράνομης άρνησης ορισμένων δήμων να εκδίδουν οι ΥΔΟΜ άδειες δόμησης μέχρι την απόφαση του ΣτΕ επί του θέματος, ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός απαντά με ανοιχτή επιστολή στην αντίστοιχη ανοιχτή επιστολή του Προέδρου της ΚΕΔΕ που διακινήθηκε διά του τύπου.
Μεταξύ άλλων ο κ. Στασινός τονίζει μεταξύ άλλων ότι τα κίνητρα του ΝΟΚ συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Να μην επιστρέψουμε ποτέ στην εποχή του ρουσφετιού και των γνωριμιών για να κάνεις τη δουλειά σου. Αν υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις στο ύψος και μόνο, όπου έγιναν υπερβολές που δεν ήταν στις προθέσεις του νομοθέτη, το ΥΠΕΝ μπορεί να παρέμβει νομοθετικά.
Αναλυτικά:
Σε όσα αναφέρει ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ προσωπικά προς εμένα ως Πρόεδρο του ΤΕΕ σχετικά με την αντίδρασή μας στις παράνομες πρακτικές της απαγόρευσης έκδοσης οικοδομικών αδειών από κάποιους δημάρχους και σχετικά με τα περιβαλλοντικά κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, του απαντώ αναλυτικά ως εξής:
Αγαπητέ και αξιότιμε Πρόεδρε της ΚΕΔΕ,
Επί της αρχής, καθώς διάφοροι δημοσιολογούντες χωρίς αιδώ αμφισβητούν ακόμη και αν δικαιούται το ΤΕΕ να εκφέρει απόψεις επί τεχνικών ζητημάτων, όπως ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός ή η κλιματική προστασία, τους συμβουλεύουμε όλους να μελετήσουν τη νομοθεσία. Είναι πλέον πολύ εύκολο, μέσα από την εργασία μηχανικών στα πεδία των τηλεπικοινωνιών, της πληροφορικής και του διαδικτύου, να βρουν αναρίθμητες διατάξεις που τεκμηριώνουν το έργο και την αποστολή του ΤΕΕ. Και αντί άλλου σχολίου, παραθέτουμε αποσπάσματα από όσα δημοσίως ανέφερε η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και πρώην Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, την 1/11/2023, σε εκδήλωση για τα 100 χρόνια ΤΕΕ, στην ομιλία της, αναφερόμενη στις ψηφιακές υπηρεσίες του ΤΕΕ, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι:
Εισαγωγικά θέλω να διατυπώσω μία ερώτηση: αν όλα τόσο καλά και νόμιμα και με ευαισθησία στο περιβάλλον και με σεβασμό στους δημότες, τα έπραξαν οι λίγοι, παρανομούντες για εμάς και την αρμόδια αρχή, δήμαρχοι των Νοτίων και Βορείων Προαστίων, γιατί ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν έχει κάνει τα ίδια στο δήμο του; Είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας για εκείνον οι δημότες του ή είναι προσωπικά λιγότερο ευαίσθητος από τους άλλους δημάρχους; Ή μήπως απλά γνωρίζει ότι είναι παράνομες αυτές οι πρακτικές των απαγορεύσεων έκδοσης οικοδομικών αδειών δια «διαταγής δημάρχου» και έτσι όχι μόνο δεν το κάνει ο ίδιος αλλά δεν βρίσκει ούτε μία πρόταση στην ανακοίνωσή του για να τις υπερασπιστεί;
Όσον αφορά τη δική του εισαγωγή στο κείμενο που διένειμε, τα ευφυολογήματα περί «όχι και τόσο νέου Οικοδομικού Κανονισμού» απαντώνται πολύ εύκολα. Αρκεί δήμαρχοι και ΚΕΔΕ να ρωτήσουν τους συμπολίτες τους με παιδιά (αλλά και κάθε λογικό άνθρωπο) αν 12 ετών κάποιος θεωρείται νέος…. Και αν δεν γνωρίζουν από νόμους και ελληνική γλώσσα, τους ενημερώνουμε ότι «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός» ονομάζεται, στον τίτλο του, ο νόμος 4067/2021. Ή θα πρέπει και εκείνοι να καταλάβουν ότι αυτή την ονομασία πρέπει να χρησιμοποιούν ή θα πρέπει να πιστέψουμε ότι μετά τον Υπουργό Περιβάλλοντος θέλουν να αντικαταστήσουν και τη Βουλή και τη νομοθετική διαδικασία.
Από εκεί και πέρα:
Απαντώ: ουδείς σας κάλεσε σε διαπραγμάτευση ούτε ζήτησε κάτι τέτοιο, εφαρμογή του νόμου ζητήσαμε. Ουδείς σας ζήτησε να μην έχετε ρόλο και λόγο σε ο,τιδήποτε θέλετε, αρκεί να τηρείτε το νόμο για να μην αφαιρείτε δικαιώματα από άλλους. Αυτό ακριβώς υποστηρίζουμε και εμείς, ότι στις αστικές δημοκρατίες, οι αποφάσεις λαμβάνονται από τον κυρίαρχο λαό και το Σύνταγμα είναι ο υπέρτατος νόμος του Κράτους – ολόκληρο το Σύνταγμα και ειδικώς τα σημεία που αναφέρει επακριβώς τους ρόλους του καθενός. Ουδείς σας είπε να ζητήσετε οποιαδήποτε άδεια από κανέναν, αλλά δεν θα μας απαγορεύσετε εσείς ούτε να σας κρίνουμε ούτε να τοποθετούμαστε για τεχνικά και επιστημονικά ζητήματα.
Απαντώ, πιο άστοχη τοποθέτηση από αυτή της ΚΕΔΕ δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Ποτέ δεν είπαμε ότι δεν είναι οι δήμοι αρμόδιοι για τις Πολεοδομίες, αλλά ακριβώς το αντίθετο και μάλιστα φέρουν ευθύνη, βαριά, για τη στελέχωση και σωστή λειτουργία τους. Για την έκδοση διοικητικών πράξεων που απαγορεύουν την έκδοση αδειών δόμησης δεν έχουν καμία αρμοδιότητα – και για αυτό τους καταγγέλλουμε. Όσον αφορά τη διαφθορά, είναι πραγματικά αστείο: κατηγορούν τον εκβιαζόμενο; Είναι σαν να κατηγορούν το φονευθέντα ότι προκάλεσε το δολοφόνο, σαν να κατηγορούν το θύμα για το βιασμό. Ας κοιτάξουν στις αποφάσεις των δικαστηρίων και στις φυλακές από που προέρχονται, ποια επαγγελματική ιδιότητα είχαν, όσοι έχουν καταδικασθεί για διαφθορά σε υποθέσεις ακινήτων και δόμησης. Και κυρίως: προσπαθεί να απαντήσει στις εντυπώσεις αλλά ξεχνά η ΚΕΔΕ την ουσία όσων είπαμε: αν τυχόν επιτρεπόταν στους Δημάρχους να «εντέλλουν» τις Υπηρεσίες Δόμησης να εκδίδουν ή μη άδειες δόμησης κατά πως αρέσει στον Δήμαρχο ή στους κατοίκους ή σε οποιονδήποτε, πού θα σταματούσε αυτός ο κατήφορος; Μπορεί να μην τους αρέσει, αλλά το κράτος στη διοικητική του λειτουργία πρέπει να είναι ουδέτερο και να εφαρμόζει το νόμο και μόνο. Και αυτό ακριβώς αφορά η κινητοποίησή μας: στο να μην επιστρέψουμε ποτέ στην εποχή του ρουσφετιού και των γνωριμιών για να κάνουν οι πολίτες τη δουλειά τους στις πολεοδομίες, όπου δηλαδή θα μας οδηγούσε η πρακτική να αποφασίζει ο δήμαρχος ποιες οικοδομικές άδειες του αρέσει να εκδίδονται ή όχι.
Απαντώ, κατονομάσαμε δημάρχους που παρανομούν και, επακριβώς, τα συμφέροντα που εξυπηρετούν, στην ανακοίνωσή μας. Με τις ιδιότητές τους, διότι δεν μας απασχολούν τα πρόσωπα, αλλά η θεσμική λειτουργία του κράτους. Αυτά τα «με ονοματεπώνυμα και αποδείξεις» τα επιστρέφουμε: αν ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν κατονομάσει με αποδείξεις ποιοι μηχανικοί ονομαστικά είναι προσωπικά υπεύθυνοι για διαφθορά, όσα λέει είναι κοινή συκοφαντία. Το οποίο, βέβαια, θα μας ήταν αδιάφορο αν ήταν μια προσωπική άποψη που δεν ανακοινωνόταν με στόμφο δια του τύπου και με βάσει το οποίο συκοφαντεί και δυσφημεί έναν ολόκληρο κλάδο και πάνω από 145 χιλιάδες συμπολίτες μας μηχανικούς.
Απαντώ, ουδείς αμφισβήτησε στο ΣτΕ και στη Δικαιοσύνη να έχουν λόγο και μάλιστα κυρίαρχο σε ζητήματα διοικητικού και συνταγματικού δικαίου ή φύσης, που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος. Εμείς ζητήσαμε, ειδικά για τα κίνητρα του ΝΟΚ, εφαρμογή του άρθρου 24 του Συντάγματος κατά γράμμα: «τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης». Και εξηγήσαμε γιατί τα ζητήματα δόμησης είναι επιστημονικά και τεχνικά θέματα τα οποία, με βάση την ίδια τη νομολογία του ΣτΕ, δεν εξετάζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο. Κυρίως όμως: ψεύδεται ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ όταν λέει ότι ο ΝΟΚ προωθεί «πράσινους ουρανοξύστες» και μάλιστα ειδικά σε οικόπεδα με μονοκατοικίες και διπλοκατοικίες. Και αυτό διότι
Α) ο ΝΟΚ δεν ασχολείται με το πόσες κατοικίες υπάρχουν σε μία οικοδομή. Άλλωστε μια μονοκατοικία μπορεί να είναι και ισόγεια και πενταόροφη ή ακόμη και παραπάνω, όπως και μια διπλοκατοικία το ίδιο. Και μια ισόγεια οικοδομή να έχει και μία και δύο και τρεις κατοικίες ή περισσότερες.
Β) δεν έχει χτιστεί στη χώρα μας, μετά τον ΓΟΚ του 1985, κανένας ουρανοξύστης μέχρι σήμερα. Ολόκληρη η Αττική δεν έχει περισσότερα από 5-10 υψηλά κτίρια, που ανεγέρθηκαν σε προηγούμενες εποχές με ειδικές προβλέψεις. Τώρα ανεγείρεται πολύ υψηλό κτίριο που μπορεί να χαρακτηριστεί «ουρανοξύστης» (sic, καθώς ο όρος δεν υπάρχει στη νομοθεσία…) μόνο στον μητροπολιτικό πόλο Ελληνικού. Ας μας δείξει με φωτογραφικά ντοκουμέντα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, τον προκαλούμε, τους ουρανοξύστες που επικαλείται ότι έχουν χτιστεί ή χτίζονται για να κρίνουν και οι πολίτες αν υπάρχουν ή χτίζονται άλλοι ουρανοξύστες στην Ελλάδα και πόσοι είναι αυτοί, διότι σε λίγο θα πιστέψουμε ότι «ζούμε στο Ντουμπάι ή στο Μανχάταν και δεν το ξέραμε». Από εκεί και πέρα, αν υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις στο ύψος και μόνο, όπου έγιναν υπερβολές που δεν ήταν στις προθέσεις του νομοθέτη, το ΥΠΕΝ μπορεί να παρέμβει νομοθετικά. Αλλά όχι να φτάνει κάποιος στο σημείο να υποστηρίζει ότι ο ΝΟΚ και τα πράσινα κίνητρά του καταστρέφουν τις πόλεις, όταν κάνουν ακριβώς το αντίθετο…
Γ3) Αν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ δεν γνωρίζει μέχρι σήμερα, μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες επιστημονικής και πολιτικής συζήτησης και διεθνούς κινητοποίησης, ότι κανένα μεμονωμένο μέτρο πολιτικής ή τεχνική λύση δεν μπορεί να σώσει μόνο του τον πλανήτη από την κλιματική κρίση, λυπούμαστε πολύ. Μάλλον κάτι κάνουν πολύ λάθος στην ΚΕΔΕ, αλλά δεν μπορούμε να συζητούμε τα αυτονόητα.
Δ) Ναι, τα κίνητρα του ΝΟΚ συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Ας ξαναδιαβάσετε όσα τεκμηριωμένα αναλύσαμε. 5) Η νέα κατάσταση που αναφέρει ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ ότι δημιουργείται με το ΝΟΚ αναφέρεται ως αλλοίωση, αλλά δεν είναι. Η αλλοίωση που επικαλείται άλλωστε είναι υποκειμενική κρίση και όχι αντικειμενικό ή νομικό ή επιστημονικό δεδομένο. Αλλαγή ναι, υφίσταται, καθόσον παλαιά κτίσματα αντικαθίστανται από νέα, υψηλότερης ενεργειακής απόδοσης με φιλικό στο περιβάλλον σχεδιασμό. Για το αν προβλέπονται ήδη μεγαλύτερες καλύψεις ή ύψη στις περιοχές που τους απασχολούν, ανεξαρτήτως αν εφαρμόζονται ή μη κίνητρα του ΝΟΚ, ευθύνονται οι δήμοι που εκπόνησαν τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια της περιοχής τους και τις τροποποιήσεις τους. Για το αν είναι θετική ή αρνητική αυτή η αλλαγή, μπορεί να τοποθετηθεί ο καθένας, καθώς η άποψη και η αισθητική είναι πολύ προσωπικές υποθέσεις. Τα οφέλη για την πόλη και την κοινωνία είναι εμφανή και τα προβάλλαμε επαρκώς.
Απαντώ, ευτυχώς που συμφωνούμε (στα λόγια) και στην έναρξη του συλλογισμού σας για όλα τα αναγκαία μέτρα και πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Από εκεί και πέρα: 1) ναι, το μέλλον και η ζωή η δική μας και των παιδιών μας εξαρτάται και από το πόσο «πράσινα» θα είναι τα κτίρια μας, καιρός να το συνειδητοποιήσετε. Κτίρια χωρίς ορυκτά καύσιμα, με περισσότερο πράσινο, με καλύτερη ποιότητα ζωής. Ήδη το γνωρίζουν, το λένε και το διεκδικούν τα παιδιά μας, ακόμη και αν δεν σας ψηφίζουν ακόμη, μέσα από διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις, κινητοποιήσεις, συλλογικότητες, διαδικτυακά και με άλλους τρόπους, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Αν δεν το ξέρετε, αν δεν το έχετε δει, μπορείτε να τα ρωτήσετε. 2) Και κάτι ακόμη: το ότι τα νέα κτίρια δήθεν αφορούν μηχανικούς και κατασκευαστές αλλά τα παλιά κτίρια δημότες, είναι ακριβώς η βάση της λάθος ανάλυσης που κάνουν και αποδεικτικό του τρόπου σκέψης τους, που υπερασπίζονται τα εγκατεστημένα συμφέροντα. Κύριοι της αυτοδιοίκησης, και τα νέα κτίρια κατοίκους θα εξυπηρετήσουν, απλά δεν έχουν ακόμη εγκατασταθεί στους δήμους σας. Μηχανικοί και κατασκευαστές έχουν φτιάξει και τα παλιά και τα νέα κτίρια. Τί είδους λογική είναι τα μεν να αφορούν τους χρήστες/καταναλωτές, τα δε τους παραγωγούς; Μήλα με πορτοκάλια συγκρίνετε, επειδή είναι φρούτα; Τί είδους σύγχυση επικρατεί στους συλλογισμούς σας; 3) Ναι, αν δεν προσπαθήσουμε με τέτοιους είδους επιστημοσύνη, δηλαδή με βάση τις διεθνώς βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές και τα διεθνώς αποδεκτά επιστημονικά συμπεράσματα, δεν θα καταφέρουμε να σώσουμε την πατρίδα και τον πλανήτη. Ήρθε η ώρα να το καταλάβετε και εσείς.
Απαντώ: ούτε εμείς επιθυμούμε την αντιπαράθεση με κανέναν συλλογικό ή θεσμικό φορέα. Αυτό που επιθυμούμε είναι η συνεργασία και η εφαρμογή του νόμου. Όσο κινούμαστε στο πλαίσιο των νόμων και του Συντάγματος, θα είμαστε δίπλα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για ο,τιδήποτε ζητήσει. Όπως το πράττουμε και σήμερα και χθες και θα το κάνουμε και αύριο. Στο πλαίσιο αυτό όμως θα υπερασπιστούμε και εμείς το άρθρο 24 του Συντάγματος το οποίο όχι μόνο λέει αυτολεξεί πως «η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός», θεωρώντας ισότιμα τα δύο περιβάλλοντα αλλά επιπλέον προσθέτει ότι «τεχνικές επιλογές και σταθμίσεις γίνονται κατά τους κανόνες της επιστήμης». Δεν αναφέρει πουθενά το Σύνταγμα ότι η προστασία του περιβάλλοντος γίνεται κατά πως βολεύει τον Δήμαρχο οποιασδήποτε περιοχής, αντιθέτως επιβάλλει να ακολουθούνται από όλους οι νόμοι και οι κανόνες της επιστήμης.
Απαντώ: Το ΤΕΕ αποτελεί επίσης θεσμό της Ελληνικής Πολιτείας, με παρουσία και έργο 100 ετών, και οι μηχανικοί είναι επίσης πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Εμείς απλά ζητήσαμε από την αυτοδιοίκηση να εστιάσει στις υποχρεώσεις της με βάση το νόμο. Από εκεί και πέρα, δεν μιλήσαμε συλλήβδην για όλους τους Δημάρχους της χώρας όταν αναφερθήκαμε (και επιμένουμε) σε «ενός ανδρός αρχή», σε «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» και σε πισωγύρισμα σε άλλες εποχές, αλλά μόνο σε όσους δημάρχους παρανόμησαν. Χαρακτηρισμοί που δεν αφορούν τα πρόσωπα, διότι δεν υπάρχει προσωπική αντιδικία, αλλά τις ιδιότητές τους και αποδεικνύεται στην πράξη πόσο εύστοχοι και δίκαιοι ήταν.
Απαντώ: Το ίδιο υποστηρίζουμε και εμείς, ότι οι παρανομούντες δήμαρχοι λειτούργησαν ως υπηρέτες των συμφερόντων μόνο κάποιων από τους ήδη δημότες τους, αντί του κοινού καλού και του δημοσίου συμφέροντος. Ουδείς αμφισβήτησε ούτε τον τρόπο εκλογής, ούτε την ύπαρξη των δήμων. Την αρμοδιότητα απαγόρευσης έκδοσης οικοδομικών αδειών απλά δεν έχουν και αυτό καταγγείλαμε δημόσια. Ζήσαμε πρωτοφανή θεσμική εκτροπή με τις «διαταγές» δημάρχων και υποχρεωθήκαμε να τους εκθέσουμε δημοσίως. Με την επιστροφή στη νομιμότητα, δεν χρειάζεται οποιαδήποτε συνέχεια.
Εν κατακλείδι, ουδέποτε εμποδίσαμε όργανο της αυτοδιοίκησης να κάνει τη δουλειά του, όπως παρεμποδίζουν οι παρανομούντες δήμαρχοι τους μηχανικούς που θέλουν να εκδώσουν οικοδομικές άδειες. Το ΤΕΕ στέκεται έμπρακτα δίπλα στην αυτοδιοίκηση και επιθυμεί συνεργασία ουσίας με βάση το νόμο για το καλό της χώρας. Και αποδεικνύουμε τη συμβολή μας στην πράξη, μεταξύ άλλων, με το πρωτοφανές πρόγραμμα εκπόνησης Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για το 70% της χώρας που δεν έχει πολεοδομικό σχεδιασμό, το τεράστιο έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων των οικοδομικών αδειών, αλλά και με τον προσεισμικό έλεγχο των δημοσίων κτιρίων που ξεκινά σε λίγες εβδομάδες σε όλα τα σχολεία των ΟΤΑ όλης της χώρας. Θα περιμέναμε από εσάς τουλάχιστον αυτή την αναγνώριση.