Ζήτημα λίγων μηνών φαίνεται ότι είναι για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος εποπτείας των γεφυρών της επικράτειας, το οποίο θα παρέχει λεπτομερές μητρώο καταγραφής, επιθεώρησης, αξιολόγησης και συντήρησης των υφισταμένων γεφυρών σύμφωνα με τον Κανονισμό Επιθεώρησης και Συντήρησης Γεφυρών (Κ.Ε.ΣΥ.ΓΕ.).
Το έργο για τη δημιουργία του «Εθνικού Μητρώου Γεφυρών», το οποίο έχει αναλάβει η Κοινωνία της Πληροφορίας και χρηματοδοτείται κυρίως με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, αποτελεί το συμπληρωματικό έργο της μεγάλης δράσης που «τρέχει» το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για τη μετατροπή των γεφυρών σε «έξυπνες».
Στο σύστημα εποπτείας δεν θα ενταχθούν μόνο επιλεγμένες γέφυρες, όπως στο μεγάλο έργο της ενόργανης παρακολούθησης 510 γεφυρών, αλλά το σύνολο των γεφυρών κάθε είδους, οδικές σιδηροδρομικές και πεζογέφυρες με καθαρό άνοιγμα άνω των 6 μέτρων, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε περισσότερες από 6.000 και μέχρι σήμερα η συντήρησή τους χάνεται σε ένα κουβάρι αρμοδιοτήτων.
Με τη λειτουργία του συστήματος θα επιτρέπεται ο διαμοιρασμός δεδομένων προς τρίτα συστήματα, ώστε να είναι δυνατή η αποστολή πληροφορίας για την κάθε γέφυρα. Αυτό που είναι ιδιαίτερα κρίσιμο όμως είναι ότι η βάση δεδομένων θα ειδοποιεί άμεσα τη Διοικητική Αρχή Γεφυρών, αλλά και τον αρμόδιο φορέα για τη λειτουργία και συντήρηση της κάθε γέφυρας, για τη μη τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων επιθεώρησης και τυχόν προβλεπόμενες επεμβάσεις.
Το πληροφοριακό σύστημα θα χρησιμοποιείται από την Διοικητική Αρχή Γεφυρών για την διασφάλιση των διαδικασιών και τον έλεγχο της τήρησης του ενιαίου εθνικού θεσμικού πλαισίου, το οποίο θα εφαρμόζεται και θα ακολουθείται από κάθε Φορέα υπεύθυνο για τη λειτουργία και συντήρηση γεφυρών.
Θα διαθέτει βάση δεδομένων με τα στοιχεία των γεφυρών σε πανελλαδικό επίπεδο (Εθνικό Μητρώο Γεφυρών) και θα υποστηρίζει όλες τις ενέργειες που σχετίζονται με την επιθεώρηση, αξιολόγηση και συντήρησή τους.
Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων
Το Πληροφοριακό Σύστημα θα υλοποιηθεί με σύγχρονα τεχνολογικά μέσα, θα κατοχυρώνει την ασφάλεια των δεδομένων που τηρούνται και θα είναι πλήρως συμβατό με τα πρότυπα του gov.gr.
Η νέα πλατφόρμα συνολικής δαπάνης 496.248 ευρώ αναμένεται να έχει παραδοθεί έως τον προσεχή Νοέμβριο, ενώ θα περιλαμβάνει κάθε κρίσιμο στοιχείο και μεταξύ άλλων:
· Δυνατότητα διαχείρισης όλων των φορέων και των στοιχείων τους σε ειδική οθόνη στην οποία θα έχουν πρόσβαση μόνο στελέχη του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τον σχετικό ρόλο.
· Δημιουργία Μητρώου Γεφυρών από τους χρήστες της εφαρμογής με τα αντίστοιχα δικαιώματα και αρμοδιότητες που θα δημιουργούν και θα παραμετροποιούν τις γέφυρες του φορέα στον οποίο ανήκουν, προκειμένου να μπορούν να εκτελούν τις δράσεις και να παρακολουθούν τις σχετικές οδηγίες που θα αποστέλλονται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
· Σύνδεση του συστήματος με ένα εθνικό σύστημα συντεταγμένων (π.χ. Google Earth).
Για τη βέλτιστη καταγραφή των διαδικασιών επιθεώρησης, αξιολόγησης και συντήρησης το πληροφοριακό σύστημα θα υποστηρίζει τη δημιουργία αντίστοιχων δράσεων. Επιπροσθέτως θα παρέχει δυνατότητα ειδοποιήσεων για κάθε νέα αυτοματοποιημένη δράση που ενεργοποιήθηκε για τη συγκεκριμένη γέφυρα ευθύνης ή για κάποια ειδοποίηση σχετικά με τα αποτελέσματα ελέγχων.
Μέσω του συστήματος θα υπάρχει η δυνατότητα εξαγωγής δεδομένων και παραγωγής αναφορών για την παρακολούθηση και εποπτεία της εξέλιξης της συμπλήρωσης του Μητρώου Γεφυρών και ολοκλήρωσης των δράσεων, ενώ θα σχεδιαστεί και η δυνατότητα εξαγωγής αναλυτικής λίστας τόσο σε επίπεδο φορέα όσο και σε επίπεδο δράσεων με χρήση κατάλληλων φίλτρων για στοχευμένη αναζήτηση.
Η εφαρμογή μάλιστα θα μπορεί να επεκταθεί τόσο ως προς τον αριθμό απαραίτητων πεδίων και στοιχείων μια κατασκευής, όσο και ως προς την προσθήκη και άλλων ειδών κατασκευής, όπως φράγματα, σήραγγες, κλπ.
Το σύστημα αυτό θα χρησιμοποιείται από την Διοικητική Αρχή Γεφυρών (Δ.Α.Γ.) και θα ακολουθείται από κάθε Φορέα υπεύθυνο για τη λειτουργία και συντήρηση γεφυρών. Θα προβλεφθεί δικαίωμα Προαίρεσης Συντήρησης για την συντήρηση του Πληροφοριακού Συστήματος μετά το τέλος της περιόδου εγγύησης.
Σε εξέλιξη και το έργο «Έξυπνες Γέφυρες»
Στο μεταξύ σε εξέλιξη βρίσκεται και το βασικό έργο «Έξυπνες Γέφυρες» που έχει αναλάβει το ΤΕΕ και το οποίο αφορά την ενόργανη παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο 510 γεφυρών (100 γέφυρες του σιδηροδρομικού δικτύου σε συνεννόηση με τον ΟΣΕ, 150 του οδικού δικτύου σε συνεννόηση με τις αντίστοιχες Περιφερειακές ενότητες και 260 γέφυρες που θα υποδειχθούν από τις Περιφέρειες), με σκοπό την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της δομικής τους κατάστασης με χρήση αισθητήρων.
Το έργο προϋπολογισμού 222,44 εκατ. ευρώ θεωρείται ιδιαιτέρως κρίσιμο δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των γεφυρών της χώρας κατασκευάστηκε στις δεκαετίες ’50 έως ’80 και οδεύει σήμερα προς το τέλος της θεωρητικής «ζωής» του. Κατά συνέπεια για την ασφαλή χρήση τους απαιτείται να αξιολογηθεί άμεσα η δομική και λειτουργική επάρκειά τους.
Ειδικά σε ό,τι αφορά τις σιδηροδρομικές γέφυρες, επιδιώκεται η παροχή υπηρεσιών προληπτικής συντήρησης γεφυρών της ΟΣΕ Α.Ε και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, με τη χρήση καινοτόμων τεχνολογιών όπως το Ίντερνετ των πραγμάτων (IOT).
Οι πληροφορίες που σχετίζονται την κατάσταση των γεφυρών, θα καταγράφονται και θα επεξεργάζονται με ειδικούς αλγόριθμους που υπολογίζουν την αντοχή των γεφυρών και θα είναι διαθέσιμες σε εξειδικευμένους μηχανικούς που θα είναι αρμόδιοι για τη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των γεφυρών και την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων.
Η εν λόγω μέθοδος θεωρείται η πλέον ενδεδειγμένη να εντοπίσει πιθανές υποβαθμίσεις της δομικής υγείας των γεφυρών σε βάθος χρόνου προκειμένου να καθοριστούν με σαφήνεια τα μέγιστα επιτρεπόμενα όρια διελεύσεων βαρέων οχημάτων και να επιτευχθεί η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.
Παράλληλα εξασφαλίζει την εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων, όπου πραγματικά απαιτείται.
