Ξέρουμε ότι τα τριαντάφυλλα είναι κόκκινα, αλλά μήπως θα έπρεπε να σκεφτούμε αν μπορούν να γίνουν και… πιο πράσινα;
Στην Ευρώπη, τα περισσότερα λουλούδια – και ιδιαίτερα τα ρομαντικά μπουκέτα τριαντάφυλλων της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου – προέρχονται από μεγάλες φάρμες στην Κένυα ή καλλιεργούνται σε τεράστια θερμοκήπια στην Ολλανδία.
Όμως, η βιομηχανία κομμένων λουλουδιών αλλάζει. Οι παραγωγοί προσαρμόζονται στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους.
Σύμφωνα με το Euronews, οι επιχειρήσεις υιοθετούν πιο πράσινες πρακτικές στη λειτουργία και τις μεταφορές τους, καθώς η Ευρώπη εφαρμόζει νέους κανονισμούς.
Οι καταναλωτές πλέον αναρωτιούνται για το ανθρακικό αποτύπωμα και την προέλευση των λουλουδιών τους, πριν επιλέξουν το τέλειο μπουκέτο.
Ο Dr. David Bek μελετά εδώ και 20 χρόνια τι σημαίνει «βιώσιμο λουλούδι». Αν έπρεπε να δώσει μια αυστηρή απάντηση, θα έλεγε ότι είναι «ένα λουλούδι που φυτρώνει φυσικά στον κήπο σας και ποτίζεται από τη βροχή – ή κάτι που κόψατε από έναν τοπικό φράχτη».
Ωστόσο, η επιρροή του Bek στη διαμόρφωση της βιομηχανίας ξεπερνά τα όρια του κήπου. Ως καθηγητής δημιουργικών οικονομιών και οικολογικής βιωσιμότητας στο Πανεπιστήμιο του Coventry, έχει παρατηρήσει μια δραστική αλλαγή στη νοοτροπία και τις επιχειρηματικές πρακτικές τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι εταιρείες εντείνουν τις προσπάθειές τους για βιωσιμότητα, εν μέρει λόγω της συνειδητοποίησης ότι οι περιβαλλοντικές προκλήσεις απειλούν τη βιομηχανία. «Όταν δεν ξέρεις αν την επόμενη σεζόν θα σε πλήξει ένας τυφώνας ή ακραίες βροχοπτώσεις, τότε έχεις σοβαρό πρόβλημα», εξηγεί.
Στην Κένυα, όπου καλλιεργούνται πολλά από τα τριαντάφυλλα που αγοράζουμε για τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, οι ακραίες καιρικές συνθήκες δημιουργούν ήδη δυσκολίες.
«Η κλιματική αλλαγή έχει τεράστιο αντίκτυπο στους εργαζόμενους στις φάρμες λουλουδιών», λέει η Mahsa Yeganeh, ανώτερη διευθύντρια βιώσιμων προμηθειών στο Fairtrade Foundation. «Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι ασταθείς βροχοπτώσεις και η ξηρασία απειλούν την παραγωγή και αυξάνουν το κόστος».
Ακόμα και οι Ευρωπαίοι καλλιεργητές δυσκολεύονται. Ο Bek αναφέρει την περίπτωση ενός μικρού παραγωγού από τη Σκωτία που ήθελε να αγοράσει νέα γη αλλά εγκατέλειψε την ιδέα, καθώς οι ολοένα αυξανόμενοι άνεμοι έκαναν την επένδυση πολύ ριψοκίνδυνη.
Οι Ολλανδοί καλλιεργητές παρέχουν περίπου το 70% των λουλουδιών που πωλούνται στην Ευρώπη, με πολλά να καταλήγουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όμως, τα τεράστια θερμοκήπια τους αποτελούν περιβαλλοντική πρόκληση, από την κατανάλωση ενέργειας μέχρι τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Μάλιστα, ορισμένοι ολλανδικοί δήμοι – όπως το Ζούτφεν, το Άμερσφορτ και η Χάγη – έχουν απαγορεύσει τη χρήση λουλουδιών σε δημόσιες εκδηλώσεις λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε χημικά, ακόμα και σε απαγορευμένα φυτοφάρμακα.
Παρά τα προβλήματα, η Ολλανδία ηγείται των συζητήσεων για τη βιώσιμη ανθοκομία. «Στην Ολλανδία, η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης είναι βασικός στόχος», δηλώνει ο John Janssen, επικεφαλής έργου στο ίδρυμα SMK, που προωθεί τη βιωσιμότητα στη γεωργική παραγωγή.
Οι καταναλωτές ανησυχούν περισσότερο για τις πλαστικές συσκευασίες και την εποχικότητα των λουλουδιών τους, αλλά σύμφωνα με τον Bek, το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κόστος προέρχεται από τις μεταφορές και τη θέρμανση των θερμοκηπίων.
Η μεταφορά με αεροπλάνο συνεπάγεται υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα, ενώ η συνεχής θέρμανση και ο φωτισμός των θερμοκηπίων έχουν επίσης σοβαρές επιπτώσεις.
Ωστόσο, η αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών για την εισαγωγή λουλουδιών από την Αφρική και τη Λατινική Αμερική συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα.
Έρευνα έδειξε ότι τα τριαντάφυλλα Fairtrade από την Κένυα, ακόμη και με αεροπορική μεταφορά, έχουν μικρότερο ενεργειακό αποτύπωμα από εκείνα που καλλιεργούνται στα θερμοκήπια της Ολλανδίας.
Η καλλιέργεια στην Κένυα χρησιμοποιεί 65% λιγότερο νερό και μπορεί να υποστηρίξει καλύτερα τη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Janssen, η χρήση φυτοφαρμάκων και η έλλειψη νερού στην Κένυα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν πιο βιώσιμες εναλλακτικές:
