Η επιβολή φόρου στους τακτικούς επιβάτες αεροπορικών πτήσεων θα μπορούσε να συγκεντρώσει κεφάλαια 64 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση δράσεων κατά της κλιματικής αλλαγής και να μειώσει τις εκπομπές ρύπων των αερομεταφορών κατά ένα πέμπτο. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται πρόσφατη έκθεση των περιβαλλοντικών οργανώσεων Stay Grounded και New Economics Foundation (NEF).

Ο φόρος θα αυξανόταν με κάθε πρόσθετη πτήση που πραγματοποιεί ένα άτομο μέσα σε ένα έτος. Την πρόταση έχουν υποστηρίξει 90 οργανώσεις και 47 ακαδημαϊκοί, μεταξύ των οποίων η Greenpeace και η ActionAid International.

Για την ώρα, όλοι όσοι πετούν πληρώνουν το ίδιο ποσό φόρου αερομεταφορών στην Ευρώπη. «Δεν έχει σημασία αν πετάτε για να επισκεφθείτε την οικογένειά σας για πρώτη φορά μετά από χρόνια ή αν κάνετε τη δέκατη ετήσια πτήση για το πολυτελές σπίτι σας στην ακτή – θα πληρώσετε τον ίδιο φόρο για την πτήση αυτή», εξηγεί η Magdalena Heuwieser, υπεύθυνη για την εκστρατεία για τις αερομεταφορές στο δίκτυο Stay Grounded.

«Μια εισφορά για τις συχνές πτήσεις θα ήταν ένα δίκαιο μέτρο για τις αερομεταφορές, το οποίο θα μείωνε τις υπερβολικές πτήσεις για τους πλούσιους επιβάτες, ενώ παράλληλα θα αύξανε τα έσοδα – μεταξύ άλλων για την επέκταση και την παροχή προσιτών σιδηροδρόμων και δημόσιων μεταφορών», πρόσθεσε.

Τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης που περιλαμβάνεται στην έκθεση δείχνουν ότι το 52% των συμμετεχόντων στη Δυτική Ευρώπη δεν πετάει καθόλου μέσα σε ένα δεδομένο έτος, ενώ μόλις το 11% των ανθρώπων πετάει περισσότερες από τρεις φορές το χρόνο.

Το ποσοστό αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό στραμμένο προς τους πλούσιους: Το 35% των νοικοκυριών με εισόδημα άνω των 100.000 ευρώ πραγματοποιούν τρεις ή περισσότερες πτήσεις μετ’ επιστροφής ετησίως έναντι μόλις 5% των νοικοκυριών με εισόδημα κάτω των 20.000 ευρώ.

Πώς θα λειτουργούσε η εισφορά για τις συχνές πτήσεις

Η έκθεση προτείνει την επιβολή τέλους για τις συχνές πτήσεις, ο οποίος θα επιβάλλει αυξανόμενα επίπεδα φόρου σε κάθε πτήση που πραγματοποιεί ένα άτομο κατά τη διάρκεια ενός έτους. Θα προστίθεται σε όλα τα ταξίδια που αναχωρούν από τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) και το Ηνωμένο Βασίλειο, εξαιρουμένων των δύο πρώτων ταξιδιών.

Προτείνει επίσης μια επιβάρυνση για τα πιο ρυπογόνα ταξίδια, πτήσεις μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων, καθώς και για τις θέσεις επαγγελματικής και πρώτης θέσης.

Για την πρώτη και τη δεύτερη πτήση που πραγματοποιούνται μέσα σε ένα έτος, θα επιβληθεί προσαύξηση 50 ευρώ για τις πτήσεις μεσαίων αποστάσεων και 100 ευρώ για τις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, τις πτήσεις επαγγελματικής και πρώτης θέσης.

Για την τρίτη και τέταρτη πτήση, θα προστίθεται εισφορά 50 ευρώ σε κάθε εισιτήριο καθώς και προσαύξηση 50 ευρώ για τις μεσαίες αποστάσεις και 100 ευρώ για τις μεγαλύτερες αποστάσεις και τις κατηγορίες άνεσης.

Για την πέμπτη και έκτη πτήση, η εισφορά θα αυξηθεί σε 100 ευρώ ανά πτήση, συν τις προσαυξήσεις. Για την έβδομη και την όγδοη πτήση η εισφορά θα είναι 200 ευρώ και θα αυξηθεί σε 400 ευρώ για κάθε επόμενη πτήση.

Αυτό θα διατηρούσε τις περιστασιακές πτήσεις για τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα προσιτές, ενώ θα στόχευε την υπερβολική ρύπανση που προκαλούν οι πλούσιοι συχνοί επιβάτες.

Η εισφορά θα αντιπροσώπευε εξαπλάσια αύξηση των ευρωπαϊκών φορολογικών εσόδων από τις αερομεταφορές – που ισοδυναμεί με το 30% περίπου του συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού της Ε.Ε.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης, τα επιπλέον έσοδα που θα προκύψουν μόνο από την ΕΕ (51 δισ. ευρώ) θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν το 20% των ετήσιων δημόσιων επενδύσεων που απαιτούνται για να επιτύχει η Ε.Ε τους κλιματικούς στόχους της.

“Όταν πρόκειται να σταματήσει η κατάρρευση του κλίματος, η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα τεράστιο κενό στη διαθέσιμη χρηματοδότηση “, επισημαίνει ο Sebastian Mang, ανώτερος ερευνητής του NEF.

Σε αντίθεση με άλλους τρόπους μεταφοράς, οι αερομεταφορές επιδοτούνται σήμερα σε μεγάλο βαθμό. Η έκθεση συνιστά να καταργηθεί η τρέχουσα απαλλαγή των αερομεταφορών από τον φόρο καυσίμων και τον ΦΠΑ.

Μείωση αεροπορικών εκπομπών

Μια εισφορά για τις συχνές πτήσεις θα μπορούσε να οδηγήσει σε 21% μείωση των αεροπορικών εκπομπών, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης. Αυτό θα προέκυπτε κυρίως από το γεγονός ότι μόλις το 5% των ατόμων – οι πιο συχνοί επιβάτες – θα πετούσαν λιγότερο λόγω της πολιτικής αυτής.