Ο Δήμος Σητείας και το Green Tank σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και την Aegean Rebreath διοργάνωσαν ανοιχτή ενημερωτική εκδήλωση με θέμα «Αποκατάσταση λιβαδιών Ποσειδωνίας και υποθαλάσσιος καθαρισμός στον όρμο Ατζικιάρι» στο πλαίσιο του έργου Interreg Euro-Med ARTEMIS. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 26 Απριλίου 2025 στο Πολύκεντρο Δήμου Σητείας.
Η περιοχή του Όρμου Ατζικιάρι στον Δήμο Σητείας αποτελεί μία από τις πιλοτικές περιοχές του έργου όπου προγραμματίζονται πρότυπες δράσεις αποκατάστασης του λιβαδιού Ποσειδωνίας από την επιστημονική ομάδα του ΕΛΚΕΘΕ.
Στόχος της συνάντησης ήταν η ενημέρωση τοπικών φορέων και πολιτών για την αξία των λιβαδιών Ποσειδωνίας και τις δράσεις για τη στήριξη της αποκατάστασής τους που υλοποιούνται από τους εταίρους του έργου ARTEMIS. Οι δράσεις περιλαμβάνουν τη διαμόρφωση πρότασης για ένα σύγχρονο ρυθμιστικό πλαίσιο μαζί με τη διερεύνηση καινοτόμων χρηματοδοτικών σχημάτων.
Χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία εκ μέρους του Δήμου Σητείας, ο Δήμαρχος Γιώργος Ζερβάκης δήλωσε: «Τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, τα πολύτιμα δάση των ελληνικών θαλασσών, προσφέρουν ανεκτίμητα οφέλη στο περιβάλλον και τον άνθρωπο, όμως αυτά τα σημαντικά οικοσυστήματα βρίσκονται και διαρκώς υπό απειλή. Η δικιά μας ευαισθητοποιημένη κοινωνία εμπράκτως και κατά το παρελθόν έχει συμβάλει στην προστασία του πολύτιμου θαλάσσιου οικοσυστήματος που μας περιβάλει ως Δήμο με τακτικές εθελοντικές παρεμβάσεις καθαρισμού. Με τον ίδιο τρόπο θα συνεχίσουμε με ακόμα δραστικότερες παρεμβάσεις και στοχευμένες δράσεις και με την εφαρμογή κατάλληλων επιστημονικών πρακτικών».
Απευθύνοντας χαιρετισμό, ο Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκης αναφέρθηκε στη στρατηγική της Περιφέρειας Κρήτης για την προώθηση της γαλάζιας οικονομίας μαζί με την προστασία σημαντικών οικοσυστημάτων όπως είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας. Η Περιφέρεια Κρήτης υποστηρίζει τις δράσεις του έργου ARTEMIS ως συνεργαζόμενος εταίρος.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και την ανοιχτή συζήτηση, οι παρευρισκόμενοι/ες ενημερώθηκαν για το πώς οι πιλοτικές δράσεις στο Ατζικιάρι ανοίγουν τον δρόμο για την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού Κανονισμού για την Αποκατάσταση της Φύσης στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο. Παράλληλα, η συζήτηση ανέδειξε τον πολύτιμο ρόλο της τοπικής κοινωνίας για την επιτυχία αυτών των δράσεων.
«Η προστασία και η αποκατάσταση της φύσης είναι ομαδική δουλειά. Μαζί με την ενίσχυση της επιστημονικής γνώσης και τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου απαιτείται η ενημέρωση και ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας ώστε να συμμετάσχει ενεργά. Μόνο έτσι η ελληνική πολιτεία θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της για αποκατάσταση των οικοσυστημάτων που έχουν υποβαθμιστεί και θα επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα με οφέλη και για την τοπική κοινωνία», δήλωσε η Δήμητρα Σύρου, Συνεργάτιδα Πολιτικής για τη Φύση του Green Tank, εταίρου του έργου.
Από την πλευρά του, το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ παρουσίασε τα πρόσφατα ευρήματα από τις έρευνες στον όρμο Ατζικιάρι, όπου το 66% του λιβαδιού Ποσειδωνίας που υπήρχε έχει πλέον καταστραφεί.
«Επιλέξαμε τον όρμο Ατζικιάρι ως πιλοτική περιοχή του έργου ARTEMIS, επειδή η πίεση που οδήγησε στην υποβάθμιση του λιβαδιού Ποσειδωνίας, δηλαδή η μονάδα ιχθυοκαλλιέργειας που λειτουργούσε επί 20 χρόνια, έχει αρθεί. Πολλές φορές, η φυσική ανάκαμψη είναι πολύ αργή και τότε απαιτείται η ενεργή αποκατάσταση των λιβαδιών. Έχοντας αξιολογήσει την παρούσα κατάσταση, το επόμενο βήμα είναι η φύτευση νέων βλαστών, ενώ στοίχημα αποτελεί η παρακολούθηση και εξασφάλιση της προστασίας του λιβαδιού υπό ανάκαμψη από οποιαδήποτε μελλοντική πίεση», τόνισε η Ευγενία Αποστολάκη, Κύρια Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ, εταίρου του έργου.
Επιπλέον, στη συνάντηση παρουσιάστηκαν τα πρώτα αποτελέσματα των δράσεων καθαρισμού της ακτής και του βυθού του όρμου Ατζικιάρι που ξεκίνησε το Σάββατο 26 και συνεχίστηκε την Κυριακή 27 Απριλίου 2025 από εθελοντική ομάδα δυτών της Aegean Rebreath, μαζί με τους εταίρους του έργου ARTEMIS και την αρωγή του Δήμου Σητείας. Ο παράκτιος και υποθαλάσσιος καθαρισμός ήταν απαραίτητος για την απομάκρυνση ογκωδών υλικών και πλαστικών πριν την υλοποίηση των δράσεων αποκατάστασης, δηλαδή τις φυτεύσεις Ποσειδωνίας, που προγραμματίζονται για τον Μάιο και Ιούνιο του 2025.
«Η συγκεκριμένη δράση αναδεικνύει ένα πρόβλημα που συναντάμε σε όλη την Ελλάδα. Την έλλειψη εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου σχετικά με την αποκατάσταση των περιοχών που λειτουργούν ιχθυοτροφικές μονάδες. Έλλειψη που δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ωστόσο, η ανταπόκριση του Δήμου και η υποστήριξη που παρείχε μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλους δήμους που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα», δήλωσε ο Σαρελάκος Γιώργος, Διευθύνων Σύμβουλος και Ιδρυτής της Aegean Rebreath.
To έργο Interreg Euro-MED ARTEMIS (Accelerating the Restoration of Seagrass Meadows in the Mediterranean area through Innovative ecosystem-service based Solutions) έχει ως στόχο τη βελτίωση των τεχνικών αποκατάστασης των θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας (Posidonia Oceanica), την αποτίμηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών που αυτά προσφέρουν και τη δημιουργία πρωτοποριακών τεχνικών για την ενσωμάτωσή τους αφενός στη χάραξη πολιτικής και αφετέρου σε επενδυτικές αποφάσεις. Το έργο υλοποιείται από δέκα εταίρους. Συντονιστής του έργου είναι το Plan Bleu. Από την Ελλάδα συμμετέχουν, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και η δεξαμενή σκέψης για το περιβάλλον, The Green Tank. Συνεργαζόμενοι εταίροι του έργου είναι η Περιφέρεια Κρήτης και ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
