Ένα νέο μέτρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απειλεί να φέρει την αυτοκινητοβιομηχανία αντιμέτωπη με πρόστιμα εκατομμυρίων, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από κράτη-μέλη που βλέπουν τις οικονομίες τους να κινδυνεύουν.
Τα αυστηρότερα όρια εκπομπών ρύπων που θα ισχύσουν από το 2025 έχουν ήδη ανοίξει μέτωπα, με ορισμένες χώρες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τον αντίκτυπο στους κατασκευαστές, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.
Η διαμάχη δεν είναι απλή. Από τη μία πλευρά, τα νέα μέτρα στοχεύουν στη μείωση των εκπομπών CO₂ (διοξείδιο του άνθρακα), στηρίζοντας την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Από την άλλη, χώρες όπως η Αυστρία, η Πολωνία και η Σλοβακία ανησυχούν ότι οι αυστηροί στόχοι θα επιφέρουν δυσανάλογο οικονομικό βάρος, ειδικά σε περιοχές όπου η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί «ραχοκοκαλιά» της οικονομίας.
Τα νέα μέτρα: Αυστηρότερα όρια και βαριά πρόστιμα
Από το 2025, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα πρέπει να συμμορφωθούν με ένα πιο αυστηρό ανώτατο όριο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο θα μειωθεί από 116 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο στα 94 γραμμάρια ανά χιλιόμετρο. Σε περίπτωση υπέρβασης, προβλέπεται πρόστιμο 95 ευρώ ανά γραμμάριο CO₂ πάνω από το όριο, πολλαπλασιαζόμενο με τον αριθμό των οχημάτων που πωλούνται.
Το υψηλό αυτό κόστος έχει προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς οι αυτοκινητοβιομηχανίες δυσκολεύονται να πετύχουν τους στόχους λόγω της αργής υιοθέτησης των ηλεκτρικών οχημάτων από τους καταναλωτές. Η επιβολή προστίμων θεωρείται από αρκετές χώρες εμπόδιο για την επένδυση στην καινοτομία και την έρευνα, θέτοντας σε κίνδυνο τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με το Reuters, χώρες όπως η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Τσεχία και η Ιταλία ζητούν από την Ε.Ε. να αναθεωρήσει τους στόχους για το 2025. Σε έγγραφο που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του αυστριακού κοινοβουλίου, οι χώρες τονίζουν ότι οι τρέχοντες στόχοι για τα επιβατικά αυτοκίνητα, που αναμένεται να εφαρμοστούν το 2025, απειλούν να επιβάλουν αυστηρά πρόστιμα στους κατασκευαστές στα οποία θα είναι αδύνατον να ανταποκριθούν λόγω της καθυστερημένης διείσδυσης των ηλεκτρικών οχημάτων στους δρόμους.
Επισημαίνουν ότι τα πρόστιμα θα περιορίσουν την ικανότητα της βιομηχανίας να επανεπενδύσει στην καινοτομία και την ανάπτυξη, πλήττοντας την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το διακύβευμα για την αυτοκινητοβιομηχανία
Η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί βασικό πυλώνα για πολλές ευρωπαϊκές οικονομίες. Στην Τσεχία, για παράδειγμα, η συμβολή της στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) φτάνει το 9%, ενώ παρόμοια είναι η εικόνα σε χώρες όπως η Πολωνία και η Σλοβακία.
Η εφαρμογή αυστηρότερων ορίων δεν είναι μεμονωμένο μέτρο. Πρόκειται για ένα βήμα προς την απαγόρευση πωλήσεων νέων αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας. Ωστόσο, αρκετές χώρες φοβούνται ότι ο ρυθμός προσαρμογής που απαιτείται είναι πολύ γρήγορος, οδηγώντας σε οικονομική ασφυξία και μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας.
