Καθημερινά, οι άνθρωποι αναπνέουν, τρώνε και πίνουν μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού που είναι γνωστά ως μικροπλαστικά και νανοπλαστικά.
Οι επιστήμονες υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι αυτά τα σωματίδια μπορεί να περνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – ένα φίλτρο που προστατεύει τον εγκέφαλο από τοξικές ουσίες και του παρέχει θρεπτικά συστατικά.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Medicine, είναι η τελευταία που υποστηρίζει αυτήν την υπόθεση. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του New Mexico στις ΗΠΑ ανέλυσαν δείγματα από 52 ανθρώπινους εγκεφάλους μετά θάνατον, συμπεριλαμβανομένων 28 που εξετάστηκαν το 2016 και 24 από το 2024.
Βρήκαν μικροπλαστικά σε όλα τα δείγματα εγκεφάλου – και 50% υψηλότερη συγκέντρωση το 2024 σε σχέση με το 2016.
Επιπλέον, εντόπισαν υψηλότερα επίπεδα μικροπλαστικών στον εγκέφαλο σε σχέση με άλλα όργανα όπως τα νεφρά και το ήπαρ.
«Τα επιστημονικά στοιχεία που τεκμηριώνουν τη ρύπανση από πλαστικό σε κάθε πιθανό περιβάλλον συσσωρεύονται, οπότε δυστυχώς δεν εκπλήσσομαι πια από τέτοια ευρήματα», δήλωσε στο Euronews Health η Bethanie Carney Almroth, περιβαλλοντοξικολόγος από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Προηγούμενες μελέτες είχαν εντοπίσει μικροπλαστικά στο ανθρώπινο αίμα, τους πνεύμονες, τον πλακούντα και το μητρικό γάλα.
Ωστόσο, «η ιδέα ότι τα σωματίδια … μπορούν να περάσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό είναι ανησυχητική», πρόσθεσε η Almroth, που δεν συμμετείχε στη συγκεκριμένη μελέτη.
Οι ερευνητές ακόμη δεν γνωρίζουν με ακρίβεια πώς – ή σε ποιο βαθμό – τα μικροπλαστικά επηρεάζουν την υγεία. Άλλες μελέτες έχουν συνδέσει τα μικροπλαστικά με σοβαρά προβλήματα, όπως διάφορους τύπους καρκίνου, αναπνευστικές παθήσεις, καρδιακά επεισόδια και φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου.
Η νέα μελέτη προσφέρει ένα ακόμη στοιχείο. Οι ερευνητές εξέτασαν εγκεφάλους 12 ατόμων με άνοια και διαπίστωσαν υψηλότερες συγκεντρώσεις μικροπλαστικών σε σύγκριση με εκείνους χωρίς διάγνωση.
Η Tamara Galloway, καθηγήτρια περιβαλλοντοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, δήλωσε ότι η αυξημένη συγκέντρωση μικροπλαστικών στον εγκέφαλο πιθανώς αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη παραγωγή και χρήση πλαστικών.
Η πλειοψηφία των μικροπλαστικών που εντοπίστηκαν στα δείγματα εγκεφάλου ήταν πολυαιθυλένιο, ένα υλικό που χρησιμοποιείται ευρέως για συσκευασίες τροφίμων και ποτών, μπουκάλια σαμπουάν, κάδους ανακύκλωσης κ.ά.
Ενδιαφέρον είναι ότι δεν βρέθηκε σύνδεση μεταξύ της ηλικίας των ατόμων κατά τον θάνατό τους και της ποσότητας μικροπλαστικών στον εγκέφαλό τους, κάτι που υποδηλώνει πως «τα μικροπλαστικά δεν συσσωρεύονται συνεχώς στους εγκεφαλικούς ιστούς καθώς γερνάμε», δήλωσε η Galloway.
«Αυτό είναι σημαντικό, καθώς υποδεικνύει ότι, αν μειώναμε τη ρύπανση από μικροπλαστικά, η έκθεση των ανθρώπων θα μπορούσε επίσης να μειωθεί», πρόσθεσε.
Οι συγγραφείς της μελέτης επεσήμαναν ότι τα εγκεφαλικά δείγματα συλλέχθηκαν από διαφορετικές περιοχές των ΗΠΑ, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει τα ευρήματα.
Επίσης, τόνισαν ότι απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί αν τα μικροπλαστικά στον εγκέφαλο προκαλούν πράγματι προβλήματα υγείας, ιδανικά με μεγαλύτερα δείγματα και σε βάθος χρόνου.
Παρόλα αυτά, ανεξάρτητοι ερευνητές δήλωσαν ότι τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, δεδομένης της πανταχού παρουσίας των μικροπλαστικών στο περιβάλλον.
«Είναι πάντα δύσκολο να αποδειχθεί αιτιότητα, ειδικά σε ανθρώπινες μελέτες που επικεντρώνονται σε συσχετίσεις», σημείωσε η Almroth.
Όμως, «τα στοιχεία για τις επιπτώσεις των πλαστικών σωματιδίων στην υγεία αυξάνονται».
