Οι χώρες συγκεντρώνονται στη Ρώμη αυτή την εβδομάδα για μια δεύτερη προσπάθεια να βρουν τρόπους να εξασφαλίσουν 200 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για τη διατήρηση της παγκόσμιας βιοποικιλότητας – και να δώσουν νέα ώθηση στη διεθνή συνεργασία, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποσύρονται.
Οι κινήσεις του Donald Trump από την ορκωμοσία του τον Ιανουάριο για την κατάργηση της χρηματοδότησης ανάπτυξης έχουν ρίξει βαριά σκιά στις συζητήσεις, εντείνοντας την πίεση στους συμμετέχοντες, παρόλο που η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου δεν ήταν επίσημος υποστηρικτής της πρωτοβουλίας.
Μετά τη σύναψη μιας ιστορικής συμφωνίας το 2022 για την αναχαίτιση της απώλειας της φύσης έως το 2030 – το Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework – οι χώρες συναντήθηκαν στην πόλη Cali της Κολομβίας τον περασμένο Οκτώβριο για να καθορίσουν πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτή η προσπάθεια.
Παρότι συμφώνησαν στη δημιουργία ενός ταμείου που θα συγκεντρώνει χρήματα από εταιρείες που κερδίζουν από τα γενετικά δεδομένα της φύσης – το «Ταμείο Cali» – οι διαπραγματευτές δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με το ποιοι άλλοι πρέπει να συνεισφέρουν και πώς θα διαχειρίζονται το κεφάλαιο.
Η ανάγκη για δράση είναι επιτακτική, καθώς οι πληθυσμοί των σπονδυλωτών άγριων ζώων έχουν μειωθεί κατά 73% από το 1970, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση WWF.
Ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια στις διαπραγματεύσεις είναι πώς να πειστούν οι πλουσιότερες χώρες της Ευρώπης και άλλων περιοχών να συνεισφέρουν οικονομικά στις φτωχότερες, ειδικά όταν η προθυμία για παροχή επιχορηγήσεων ή δανείων χαμηλού επιτοκίου μειώνεται εν μέσω της γενικότερης κρίσης κόστους ζωής.
Μέχρι τη λήξη των συνομιλιών στην Cali, είχαν δεσμευθεί μόλις 163 εκατομμύρια δολάρια, αριθμός που απέχει πολύ από τα 30 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως που στοχεύουν να συγκεντρώσουν έως το τέλος της δεκαετίας. Δεν αναμένονται μεγάλες δεσμεύσεις δημόσιας χρηματοδότησης στη Ρώμη, αλλά οι παρατηρητές ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια για το ποιος χρηματοδοτεί την προστασία της φύσης και σε ποιο ύψος.
Υπάρχει σημαντικός κίνδυνος να καταρρεύσουν οι συνομιλίες στη Ρώμη (25-27 Φεβρουαρίου), κάτι που θα δυσχέραινε τις προσπάθειες της Βραζιλίας να ενσωματώσει τη διατήρηση της φύσης στη διεθνή πολιτική για την κλιματική αλλαγή, όταν φιλοξενήσει την επόμενη διάσκεψη για το κλίμα στην πόλη Belém τον Νοέμβριο.
Παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμμετέχουν στη Σύμβαση του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα, η έκταση των πρόσφατων αλλαγών πολιτικής τους μπορεί να αποθαρρύνει άλλες χώρες από το να δεσμευτούν οικονομικά ή να στηρίξουν πολιτικές φιλικές προς τη φύση.
Ο Oscar Soria, συν-διευθύνων σύμβουλος της ΜΚΟ The Common Initiative, η οποία ειδικεύεται στην παγκόσμια οικονομική και περιβαλλοντική πολιτική, τόνισε ότι οι χώρες πρέπει να ξεπεράσουν τις πολιτικές εντάσεις και ότι η χρηματοδότηση για τη βιοποικιλότητα έχει παραμεληθεί για πάρα πολύ καιρό.
«Αυτό μπορεί να είναι μια ιστορική στιγμή, αν επιλέξουν τη φιλοδοξία», δήλωσε.
«Το ερώτημα είναι αν θα παλέψουν για το μέλλον σαν μονομάχοι ή αν θα αφήσουν αυτή την ευκαιρία να χαθεί».
Οι φτωχότερες χώρες υποστηρίζουν ότι το μεγαλύτερο βάρος πρέπει να πέσει στις χώρες και τις εταιρείες του παγκόσμιου Βορρά, που συμβάλλουν περισσότερο στην απώλεια βιοποικιλότητας. Αντίθετα, οι πλουσιότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένων αυτών της Ευρώπης, πιέζουν ώστε ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες, όπως αυτές στις χώρες του Κόλπου, αλλά και κρατικά επενδυτικά ταμεία, να συνεισφέρουν περισσότερο.
Δεδομένης της απροθυμίας για χορήγηση δωρεάν χρημάτων, εντείνεται η αναζήτηση άλλων πηγών χρηματοδότησης, όπως δάνεια από αναπτυξιακές τράπεζες, εθνικοί πόροι και ο ιδιωτικός τομέας.
Παράλληλα, οι χώρες θα συζητήσουν πώς να ανακατευθύνουν τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως που σήμερα δαπανώνται σε επιδοτήσεις και άλλες ενισχύσεις που βλάπτουν τη φύση, σε δραστηριότητες που την προστατεύουν.
Πρέπει επίσης να αποφασιστεί πού θα φιλοξενηθεί το κεφάλαιο που θα συγκεντρωθεί – αν θα δημιουργηθεί νέο ταμείο ή αν θα χρησιμοποιηθεί ένα ήδη υπάρχον, όπως το Global Biodiversity Framework Fund, το οποίο διαχειρίζεται η Global Environment Facility (GEF).
Ενώ η Ευρώπη προτιμά τη διαχείριση από την GEF, χώρες όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Βραζιλία επιδιώκουν τη δημιουργία ενός νέου συστήματος όπου θα έχουν μεγαλύτερη επιρροή.
Με την απουσία παράλληλων εκδηλώσεων στη φετινή διάσκεψη, αναμένεται μικρότερη συμμετοχή επιχειρήσεων. Ωστόσο, το Ταμείο Cali πρόκειται να παρουσιαστεί επίσημα, αν και παραμένει ασαφές αν θα ανακοινωθούν οι πρώτες οικονομικές δεσμεύσεις.
