Στις μεταβολές τις νεφοκάλυψης δίνουν επιστήμονες από το Ινστιτούτο Άλφρεντ Βέγκενερ πολλές πιθανότητες ως κύρια αιτία του γεγονότος, ότι το 2023 ήταν το θερμότερο έτος της ιστορίας με το 2024 να οδεύει προς την ίδια κατεύθυνση.
Μπορεί σε κάποιο βαθμό το φαινόμενο Ελ Νίνιο και η κλιματική αλλαγή να φέρουν κάποιο ποσοστό ευθύνης, όμως δεν αρκούν από μόνοι τους οι δύο αυτοί παράγοντες για την αύξηση της θερμοκρασίας, καθώς δεν κατάφεραν να εντοπίσουν την αιτία πίσω από τους επιπλέον 0,2 βαθμούς Κελσίου της αύξησης της θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε το 2023.
Όπως εξηγούν, η μείωση της νεφοκάλυψης επηρέασε τη λευκάγεια (albedo) της Γης (η ικανότητα του πλανήτη δηλαδή να ανακλά την ηλιακή ακτινοβολία πίσω στο διάστημα), προκαλώντας αύξηση στις θερμοκρασίες, αφού περισσότερο φως καταφέρνει να φτάσει στην επιφάνεια και τη θερμάνει.
Σύμφωνα με ευρήματα έκθεσης που δημοσιεύθηκε στο Science
«Το 2023, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία εκτοξεύθηκε κατά σχεδόν 1,5 βαθμό Κελσίου πάνω από το προβιομηχανικό επίπεδο, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ κατά περίπου 0,17 βαθμούς. Οι προηγούμενες βέλτιστες εκτιμήσεις που συμπεριέλαβαν την ανθρωπογενή υπερθέρμανση και την έναρξη του Ελ Νίνιο, υπολείπονται κατά περίπου 0,2 βαθμούς για να εξηγηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας. Αξιοποιώντας δορυφορικά δεδομένα και δεδομένα αναλύσεων, προσδιορίζουμε τη χαμηλή πλανητική φωταύγεια (albedo) που καταρρίπτει ρεκόρ, ως τον κύριο παράγοντα που γεφυρώνει αυτό το χάσμα», αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Science.
Ο επικεφαλής συντάκτης της έκθεσης, Χέλγκε Γκέσλινγκ, αναφέρθηκε στους παράγοντες που μπορεί να εντείνουν την υπερθέρμανση, ανάμεσα σε αυτούς τα αέρια θερμοκηπίου, η αυξημένη ηλιακή δραστηριότητα, μεγάλες ποσότητες υδρατμού από μια ηφαιστειακή έκρηξη, αλλά και πάλι ακόμα και αν συνδυαστούν όλα αυτά τα στοιχεία μαζί, υπάρχουν ακόμα 0,2 βαθμοί Κελσίου χωρίς αιτία.
Εξετάζοντας σειρά δεδομένων από τη NASA και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Καιρικών Προβλέψεων (ECMWF) (σε ορισμένες περιπτώσεις από το 1940), κατέγραψαν τη νεφοκάλυψη σε διαφορετικά υψόμετρα.
«Αυτό που κέντρισε την προσοχή μας ήταν ότι, τόσο στα σύνολα δεδομένων της NASA όσο και του ECMWF, το 2023 ξεχώρισε ως το έτος με τη χαμηλότερη φωταύγεια», εξήγησε ο Τόμας Ράκοβ από ECMWF, προσθέτοντας πως ανάλογη μείωση είχε παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια.
«Τα δεδομένα δείχνουν ότι το 2023, το πλανητικό albedo μπορεί να ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο από τουλάχιστον το 1940», συμπλήρωσε, αποδίδοντας την επιδείνωση του φαινομένου της υπερθέρμανσης και εξηγώντας πιθανώς το χάσμα των 0,2 βαθμών Κελσίου.
Για ποιο λόγο, όμως, συρρικνώνονται τα χαμηλά σύννεφα; Οι ειδικοί αναπτύσσουν τρία πιθανά σενάρια: Η μικρότερη συγκέντρωση σωματιδίων θείου έπειτα από αυστηρότερους κανονισμούς σχετικά με τα καύσιμα πλοίων, η υπερθέρμανση που αλλάζει τον τρόπο συμπεριφοράς των νεφών κι η φυσική κλιματική μεταβλητότητα.
Αν οι δύο πρώτες εκδοχές αποδειχθούν σωστές, τότε το κλίμα αποδεικνύεται περισσότερο ευαίσθητο στην ανθρώπινη ρύπανση από τις αρχικές εκτιμήσεις και ο αντίκτυπος προβλέπεται να είναι ακόμα μεγαλύτερος τα επόμενα χρόνια, με τον Γκέλσινγκ να εκτιμά πως η θερμοκρασία θα ξεπεράσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου νωρίτερα από ότι αναμενόταν.
