Ένας επαναστατικός …σπόγγος από βαμβάκι και κόκαλο καλαμαριού με «καταγωγή» από την Κίνα, που μπορεί να απορροφήσει έως και 99,9% των μικροπλαστικών από δείγματα νερού, ενδέχεται να προσφέρει τη λύση που αναζητούσε η επιστήμη για την καταπολέμηση της μικροπλαστικής ρύπανσης σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που μεταδίδει η βρετανική εφημερίδα “The Guardian”.
Το σημαντικότερο στοιχείο είναι ότι η παραγωγή του φίλτρου φαίνεται να είναι εφικτή σε μεγάλη κλίμακα, όπως αναφέρουν οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Wuhan, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο περιοδικό Science Advances.
Το χαρακτηριστικό αυτό είναι ριζοσπαστικό γιατί ξεπερνά τα προβλήματα προηγούμενων συστημάτων φιλτραρίσματος μικροπλαστικών, τα οποία, αν και αποτελεσματικά σε εργαστηριακές συνθήκες, δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν ευρύτερα.
Εάν οι δοκιμές μεγάλης κλίμακας που προγραμματίζονται επιβεβαιώσουν τα πρώτα αποτελέσματα, το φίλτρο αυτό θα μπορούσε να αλλάξει τη ροή μιας εκ των πιο σοβαρών περιβαλλοντικών, δημόσιων υγειονομικών κρίσεων της εποχής μας.
Μικροπλαστικά: Ο σιωπηλός εχθρός
Τα μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί σε δείγματα νερού παγκοσμίως, προκαλώντας αυξανόμενη ανησυχία στην επιστημονική κοινότητα, καθώς οι επιπτώσεις τους στην υγεία γίνονται ολοένα και πιο ξεκάθαρες.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει περίπου 4.000 πλαστικά σωματίδια ετησίως μέσω του πόσιμου νερού, ενώ μικροπλαστικά έχουν βρεθεί τόσο στα σύννεφα πάνω από το όρος Fuji όσο και στις βαθύτερες τάφρους των ωκεανών.
Η μικροπλαστική ρύπανση συχνά περιλαμβάνει 16.000 διαφορετικές χημικές ενώσεις, μερικές από τις οποίες είναι εξαιρετικά τοξικές, όπως οι PFAS, το βισφενόλιο και οι φθαλικές ενώσεις.
Αυτές έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο, τη νευροτοξικότητα, τις ορμονικές διαταραχές και την τοξικότητα στην ανάπτυξη. Τα μικροπλαστικά μπορούν να περάσουν τους φραγμούς του εγκεφάλου και του πλακούντα, ενώ η παρουσία τους στον καρδιακό ιστό διπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων ή εγκεφαλικών.
Πώς λειτουργεί το θαυματουργό …σφουγγάρι
Η μελέτη έδειξε ότι ο σπόγγος λειτουργεί εξαιρετικά καλά, απομακρύνοντας έως και 99,9% των μικροπλαστικών από νερό σε διάφορα περιβάλλοντα, όπως κανάλια άρδευσης, λίμνες, θαλασσινό νερό και μικρότερα σώματα νερού. Επιπλέον, ακόμη και μετά από πέντε κύκλους χρήσης, η αποτελεσματικότητα παρέμεινε υψηλή, φτάνοντας το 95%-98%, κάτι που υποδεικνύει αξιοσημείωτη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης.
Ο σπόγγος κατασκευάζεται από χιτίνη που εξάγεται από κόκαλο καλαμαριού και κυτταρίνη από βαμβάκι – υλικά ήδη γνωστά για τη χρήση τους στην καταπολέμηση της ρύπανσης. Οι ερευνητές τονίζουν ότι η παραγωγή του είναι οικονομική, καθώς οι πρώτες ύλες είναι φθηνές και εύκολα διαθέσιμες. Παράλληλα, ο εξοπλισμός που απαιτείται για την κατασκευή του, όπως μηχανικοί αναδευτήρες και συσκευές ξήρανσης, είναι κοινός και προσβάσιμος.
Σε αντίθεση με άλλες μεθόδους φιλτραρίσματος, η απορροφητική ικανότητα του σπόγγου δεν επηρεάζεται σημαντικά από άλλους ρύπους στο νερό, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη πλεονέκτημα.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μέσα σε λίγα χρόνια θα μπορούσε να υπάρξει μια βιομηχανική εφαρμογή του σπόγγου, εφόσον οι δοκιμές μεγάλης κλίμακας αποδειχθούν επιτυχείς. Το φίλτρο αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε οικιακά και δημοτικά συστήματα φιλτραρίσματος, ακόμη και σε πλυντήρια ρούχων ή πιάτων, όπου οι μικροΐνες αποτελούν σημαντική πηγή μικροπλαστικής ρύπανσης.
Επιπλέον, άλλοι ερευνητές στην Κίνα έχουν σημειώσει πρόοδο στη χρήση βιολογικών σπόγγων, οι οποίοι έχουν καταφέρει να αφαιρέσουν έως και 90% των μικροπλαστικών. Ωστόσο, ο συνδυασμός κόστους, επαναχρησιμοποίησης και δυνατότητας παραγωγής του νέου φίλτρου το καθιστούν μια πραγματικά καινοτόμο λύση.
