Η ασαφής χαρακτηρολόγηση της βιοενέργειας ως “καθαρής πηγής ενέργειας”, έχει ενισχύσει τη χρήση της στα παγκόσμια ενεργειακά συστήματα τα τελευταία χρόνια, συχνά ως αντικατάσταση του άνθρακα σε χώρες που έχουν δεσμευτεί να μειώσουν τη χρήση ορυκτών καυσίμων στην παραγωγή ενέργειας.
Οι μονάδες βιοενέργειας καίνε οργανική ύλη, γνωστή ως βιομάζα, για να παράγουν ενέργεια, και συχνά συγχέονται με τις ηλιακές, αιολικές και υδροηλεκτρικές μονάδες ως μορφή ανανεώσιμης ενέργειας.
Ωστόσο, λόγω της ραγδαίας αύξησης της χρήσης πελλετ ξύλου ως βασική πηγή βιομάζας σε μεγάλες μονάδες παραγωγής ενέργειας, η συνεχιζόμενη ανάπτυξη της βιοενέργειας ενδέχεται να δημιουργήσει μια νέα απειλή για το κλίμα, καθώς μπορεί να ενισχύσει την αποδάσωση, όπως αναμεταδίδει το Reuters.
Επιπλέον, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία διαθέτουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες βιοενέργειας υπό κατασκευή εκτός της Κίνας, γεγονός που σημαίνει ότι οι πλήρως αναπτυγμένες χώρες θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση της χρήσης βιομάζας τα επόμενα χρόνια.
Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία έχουν μόνο το 10% της συνολικής λειτουργικής δυναμικότητας βιοενέργειας, αλλά αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30% της δυναμικότητας υπό κατασκευή, σύμφωνα με την Global Energy Monitor (GEM).
Η Ιαπωνία με 1.200 μεγαβάτ (MW) και το Ηνωμένο Βασίλειο με 875 MW βιοενέργειας σε κατασκευή υστερούν από την Κίνα, η οποία βρίσκεται στο στάδιο ανάπτυξης με 3.400 MW. Παρ’ όλα αυτά, οι αναμενόμενες ολοκληρώσεις αυτών των έργων θα οδηγήσουν σε απότομες αυξήσεις της συνολικής δυναμικότητας βιοενέργειας και στις δύο χώρες. Η συνολική δυναμικότητα της Ιαπωνίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 36%, ενώ του Ηνωμένου Βασιλείου κατά 20%, σύμφωνα με τα δεδομένα της GEM.
Αυτές οι επεκτάσεις δυναμικότητας είναι οι μεγαλύτερες μεταξύ των κύριων παραγωγών βιοενέργειας και θα ενισχύσουν τη θέση των εργοστασίων βιοενέργειας στα εθνικά συστήματα παραγωγής ενέργειας.
Τα εργοστάσια βιοενέργειας αυξάνουν σταθερά το μερίδιό τους στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ιαπωνία και το Ηνωμένο Βασίλειο την τελευταία δεκαετία. Το 2024, τα εργοστάσια βιοενέργειας στην Ιαπωνία κάλυψαν το 6% της συνολικής παραγωγής, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ήταν 8%, σύμφωνα με τα δεδομένα του ενεργειακού think tank Ember. Το 2024, καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό παραγωγής ενέργειας από βιοενέργεια στις δύο χώρες.
Αναφορικά με την απόλυτη παραγωγή, τα εργοστάσια βιοενέργειας στην Ιαπωνία παρήγαγαν σχεδόν 46 τεραβατώρες (TWh) ηλεκτρικής ενέργειας από τον Ιανουάριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, αύξηση 7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοενέργεια ήταν 18,8 TWh το 2024, η δεύτερη μεγαλύτερη μετά το 2021 (19 TWh), με αύξηση 41% σε σχέση με το 2023, καθώς η βιοενέργεια συνέβαλε στην κάλυψη του κενού που άφησε η διακοπή λειτουργίας του τελευταίου εργοστασίου άνθρακα.
Η αύξηση της παραγωγής βιοενέργειας έχει προκαλέσει αντίστοιχη αύξηση στις εκπομπές ρύπων από τα εργοστάσια. Στην Ιαπωνία, τα εργοστάσια βιοενέργειας εκπομπών 10 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα το 2024, αύξηση 7% σε σχέση με το 2023, και το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι εκπομπές από τα εργοστάσια βιοενέργειας ανήλθαν σε περίπου 4,3 εκατομμύρια τόνους CO2, λίγο κάτω από το ρεκόρ του 2021 των 4,4 εκατομμυρίων τόνων.
Οι εκπομπές αυτές είναι μικρές σε σύγκριση με εκείνες των εργοστασίων ορυκτών καυσίμων, με την Ιαπωνία να εκλύει 330 εκατομμύρια τόνους και το Ηνωμένο Βασίλειο 41 εκατομμύρια τόνους. Παρόλα αυτά, οι εκπομπές από τη βιοενέργεια φαίνεται να αυξάνονται, ειδικά όταν ολοκληρωθούν τα νέα έργα δυναμικότητας.
Η βιοενέργεια στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην αποδάσωση για την παραγωγή βιομάζας. Στην Ιαπωνία, οι πελλέτες ξύλου προέρχονται κυρίως από τα αρχαία τροπικά δάση της Ινδονησίας, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο τα δάση του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι οι βασικοί προμηθευτές. Αυτό σημαίνει ότι οι επιπτώσεις των εργοστασίων βιοενέργειας ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα και μπορεί να οδηγήσουν σε επιπλέον κλιματική αλλαγή, εντείνοντας την αποδάσωση σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
