Από εποχές Covid-19 η εργασία πήρε μια διαφορετική τροπή, στέλνοντας τους εργαζομένους -όπου ήταν δυνατό- στο σπίτι τους και στην ασφαλή για την υγεία τηλεργασία. Με την πάροδο του καιρού ωστόσο και την εξάλειψη της ασθένειας, πολλές εταιρείες φέρνουν σιγά σιγά πίσω τους εργαζομένους τους, όπως πριν την έξαρση του ιού.
Το τελευταίο διάστημα, μεγάλες εταιρίες όπως η Dell, η Amazon και η Walmart έχουν επαναφέρει τη δουλειά γραφείου με το κλασικό πενθήμερο, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα, που έλεγε ότι το μέλλον ανήκει στη remote εργασία.
Βεβαίως, οι ενδιαφερόμενοι δεν πρόκειται να αφήσουν μια τέτοια ευκαιρία εργασίας να φύγει από τα χέρια τους, γνωρίζοντας ότι τα οφέλη είναι πολλά, ειδικά για όσους έχουν οικογένεια ή κάποιο πρόβλημα μετακίνησης. Όπως μαρτυρούν στοιχεία του Linkedln λοιπόν, οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας από το σπίτι αφορούν μόνο στο 20% του συνολικού ποσοστού, όμως οι αιτήσεις για μια τέτοια θέση αγγίζουν το 60%. Επιπροσθέτως, περισσότεροι από το 50% εργαζόμενοι, αναφέρουν, ότι πιθανότατα θα αφήσουν τη δουλειά τους, αν τους επιταχθεί η επιστροφή σε γραφείο.
Από την άλλη, όσοι παραμείνουν, το πιθανότερο σενάριο είναι να παραβαίνουν εντολές και να κάνουν… του κεφαλιού τους ή να ασχολούνται λιγότερο με τη δουλειά τους, κάτι που σημαίνει χαμηλότερη παραγωγικότητα και απόδοση.
Τι μπορεί να περιμένει λοιπόν ο κόσμος μετά από μια πενταετή «διαμάχη» μεταξύ της δουλειάς γραφείου και σπιτιού;
Οι εργοδότες επιλέγουν να επαναφέρουν τη δουλειά γραφείου για δυο βασικούς λόγους: Ο ένας είναι τα ακριβά ακίνητα που ενδεχομένως να διατίθενται από κάποια εταιρεία. Θεωρείται λοιπόν άσκοπο ένας μεγάλος, ευρύχωρος και πολυτελής χώρος να είναι ανεκμετάλλευτος και κενός, ενώ στην εταιρεία που τον κατέχει να εργάζονται δεκάδες άτομα. Ένας άλλος λόγος είναι ο υποτιθέμενος έλεγχος των στελεχών. Αν οι μετοχές και τα έσοδα παρουσιάσουν μείωση θεωρείται επόμενο, ότι η επιστροφή στο γραφείο θα σημάνει πιο ενδελεχή έλεγχο και άρα μεγαλύτερη προσοχή και παραγωγή.
Είναι όμως πιο αφοσιωμένοι και παραγωγικοί, όσοι εργάζονται στο γραφείο; Τα αποτελέσματα δεν είναι ιδιαίτερα σαφή. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η επιστροφή στο γραφείο βοηθάει μια επιχείρηση να αποδώσει καλύτερα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πλευρά των εργαζομένων βλέπει την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό τους να κλονίζεται και επομένως δημιουργείται ανισορροπία.
Οι έρευνες δείχνουν ότι η ικανοποίηση των εργαζομένων μειώθηκε, πολλοί παραιτήθηκαν, ενώ χρειάστηκε αρκετός χρόνος, τόσο για την επαναπροσαρμογή όσων επέστρεψαν, όσο και για την εύρεση αντικαταστατών για όσους παραιτήθηκαν.
Η άλλη όψη του νομίσματος
Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που βρίσκονται στο απέναντι στρατόπεδο και χαίρονται με την είδηση της επιστροφής στη δουλειά.
Όπως μαρτυρούν εργαζόμενοι που επί τρία χρόνια ήταν κλεισμένοι στο σπίτι τους, μια τυχαία συνάντηση στο ασανσέρ, μια ομιλία και ανάλυση ιδεών σε ένα meeting που θα αναδείξει τα ηγετικά χαρακτηριστικά σας, η συνομιλία για κάτι εντελώς άσχετο με αυτόν τον φίλο-συνάδελφό σας ή συζητήσεις, τα πηγαδάκια και όλα αυτά, είναι ανεκτίμητες αξίες, που με τη remote εργασία χάθηκαν.
Κατανοούν ότι η τηλεργασία είναι πολύ σημαντικό εφόδιο για κάποιον που έχει ορισμένες προτεραιότητες ή ανάγκες (όπως δώσαμε παραπάνω δυο πιθανά παραδείγματα), όμως μέσα σε όλα τα άλλα τονίζουν, ότι ακόμα και η τοπική οικονομία επωφελείται -και πώς γίνεται να μην επωφεληθεί άλλωστε;- μέσα από την παρουσία εργαζομένων που θα αγοράσουν έναν καφέ ή ένα γεύμα από το διπλανό μαγαζί, θα πάνε στο πλυντήριο, στο γυμναστήριο ή θα πάρουν ένα ταξί για τη μεταφορά τους. Υπάρχει και αυτή η πλευρά και ασφαλώς έχει και αυτή τα δικά της επιχειρήματα.
Επιστρέφει η… μόδα της πενθήμερης εργασίας στο γραφείο τελικά;
Η απομακρυσμένη εργασία έχει αυξηθεί κατακόρυφα μετά την πανδημία, καθώς πλέον περίπου 1/4 επιχειρήσεις προσλαμβάνουν εργαζομένους για κάποια remote δουλειά, ενώ πριν τον Covid-19 το ποσοστό ήταν υπερτριπλάσιο (1/14).
Οι ειδικοί θεωρούν ότι η υβριδική εργασία είναι εδώ και ήρθε για να μείνει, με πολλές εταιρείες να είναι διατεθειμένες να χάσουν ένα στέλεχός τους και να το αντικαταστήσουν με κάποιο άλλο, ωστόσο το πρόβλημα έγκειται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες θα προσφέρουν ως δέλεαρ κάποιες παραλλαγές ωραρίου ή ελαφρύνσεις-προσαρμογές.
Εν κατακλείδι
Μερικές εταιρείες ίσως να πάνε και κόντρα στο πρόσφατο ρεύμα και να δώσουν επιπλέον έδαφος στην τηλεργασία.
Η H&R Block για παράδειγμα ξεκίνησε σταδιακά την επιστροφή στο γραφείο με τρεις μέρες την εβδομάδα, όμως γρήγορα κατάλαβε, ότι έτσι θα έβαζε τρικλοποδιά στον εαυτό της, οπότε άφησε τη συγκεκριμένη ιδέα στο… συρτάρι.
Η αλλαγή των δημογραφικών στοιχείων στο εργατικό δυναμικό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια πιο ευνοϊκή αγορά εργασίας και πιο ευνοϊκές συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους. Ο πληθυσμός γερνάει και το εργατικό δυναμικό συρρικνώνεται, οπότε οι εργοδότες θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για να προσελκύσουν υπαλλήλους και η προσφορά ευέλικτης εργασίας μπορεί να είναι κλειδί.
Οπότε η επιστροφή στο γραφείο είναι μια ιδέα η οποία έχει κάποια βάση, όμως πλέον το… μπαλάκι βρίσκεται στα χέρια των εργατών, οπότε αν και εφόσον αποφασιστεί κάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να γίνεται με βάση τα κίνητρα και τα οφέλη αυτών. Αν κάτι τέτοιο συμβεί «βίαια», τότε τα αποτελέσματα για τη συγκεκριμένη εταιρεία θα είναι μάλλον καταστροφικά παρά ευεργετικά…
