Αλλάζουν όλα στην τιμολόγηση του νερού από το 2025 καθώς εκδόθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τους γενικούς κανόνες κοστολόγησης του ύδατος από τους παρόχους, με την οποία εισάγονται κλιμακωτές χρεώσεις ανάλογα με την περιοχή, τις κλιματολογικές συνθήκες και την κατανάλωση.

Παράλληλα προβλέπονται ετήσιες αυξήσεις έως τα επίπεδα του πληθωρισμού, ενώ δίνεται η δυνατότητα στους παρόχους και για έκτακτες ανατιμήσεις εφόσον πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Οι νέοι κανόνες περιλαμβάνονται στην ΚΥΑ των υπουργείων Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τον καθορισμό των γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος.

Η έκδοση της ΚΥΑ ήταν το βήμα που έμενε προκειμένου η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ και οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) να στείλουν τις προτάσεις τους για αναθεωρήσεις των τιμολογίων, ώστε στη συνέχεια αυτές να εγκριθούν από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ).

Η απόφαση ορίζει ότι για τον προσδιορισμό των τιμολογίων των παρεχόμενων υπηρεσιών ύδατος, οι πάροχοι λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές, περιβαλλοντικές, γεωγραφικές, κλιματολογικές και υδρογεωλογικές συνθήκες που επικρατούν στις περιοχές αρμοδιότητάς τους, ενώ ως διάρκεια της πρώτης ρυθμιστικής περιόδου ορίζεται η πενταετής περίοδος από το έτος 2025 έως και το 2029.

Τα τιμολόγια των παρεχόμενων υπηρεσιών ύδατος για κάθε Ρυθμιστική Περίοδο θα εγκρίνονται κατά το τελευταίο έτος της προηγούμενης περιόδου.

Μεταξύ των ετών της κάθε περιόδου, οι χρεώσεις θα μπορούν να αυξάνονται στο ύψος της μέσης ετήσιας μεταβολής του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που καταρτίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ για το προηγούμενο ημερολογιακό έτος.

Η ΚΥΑ προβλέπει επίσης τη δυνατότητα επιβολής πρόσθετων αυξήσεων εντός της πενταετούς ρυθμιστικής περιόδου προκειμένου να ανταπεξέλθουν οι πάροχοι σε έκτακτες καταστάσεις με τη διαδικασία «Έκτακτης Αναθεώρησης Χρηματοοικονομικού Κόστους».

Το αίτημα των παρόχων για πρόσθετες αυξήσεις θα μπορεί να υποβληθεί εφόσον συντρέχει μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Εάν ο πάροχος, κατά την διάρκεια της Ρυθμιστικής Περιόδου αντιμετωπίζει έκτακτες και σημαντικές δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης, οι οποίες δεν θα μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί κατά τον προσδιορισμό του χρηματοοικονομικού κόστους της εν λόγω περιόδου.
• Εάν, λόγω εξωγενών παραγόντων, προκύπτει σημαντική περικοπή λειτουργικών δαπανών εντός της Ρυθμιστικής Περιόδου.
• Εάν μεταβληθούν σημαντικά τα οικονομικά, νομικά ή πραγματικά δεδομένα που είχαν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του χρηματοοικονομικού κόστους.

Κλιμακωτές χρεώσεις ανάλογα με την κατανάλωση

Τα τέλη των τιμολογίων θα προσδιορίζονται από ένα σταθερό και ένα μεταβλητό τέλος ανά μονάδα όγκου ύδατος (ογκομετρική χρέωση ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης νερού).

Για τον υπολογισμό του μεταβλητού τέλους, κάθε πάροχος ορίζει αύξουσες κλίμακες κατανάλωσης και, αντιστοίχως, αυξανόμενα κλιμάκια τελών ογκομετρικής χρέωσης, προκειμένου να αποτρέπεται η υπερβολική κατανάλωση.

H πρώτη κλίμακα κατανάλωσης αντιστοιχεί στις βασικές ανάγκες διαβίωσης του πληθυσμού και η ποσότητα κατανάλωσης που θα αντιστοιχεί σε αυτήν θα δίνεται σε οικονομικά προσιτή τιμή, όπως αναφέρει η απόφαση.

Οι χρεώσεις θα είναι υψηλότερες όσο θα αυξάνεται και η ποσότητα ύδατος που θα καταναλώνεται.

Με την ΚΥΑ εισάγεται και εποχικό τιμολόγιο, το οποίο εφόσον εγκριθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή, θα εφαρμόζεται για τους χρήστες που παρουσιάζουν έντονη εποχική μεταβλητότητα στις ποσότητες ύδατος που καταναλώνουν.

Βάσει του συστήματος αυτού θα εφαρμόζονται αυξημένες χρεώσεις την χρονική περίοδο του έτους με ιδιαίτερα αυξημένη κατανάλωση ύδατος συγκριτικά με τις υπόλοιπες περιόδους του έτους. Κριτήριο για την εφαρμογή του συστήματος συνιστά, ιδίως, η διαθεσιμότητα ύδατος κατά την χρονική περίοδο των ιδιαίτερα αυξημένων καταναλώσεων.

Με την ΚΥΑ δίνεται η δυνατότητα στους παρόχους να καθορίζουν ευνοϊκότερες τιμές για κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες όπως πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, ή φυσικά πρόσωπα που εντάσσονται στις κατηγορίες των οικονομικά αδύναμων προσώπων και των ευάλωτων νοικοκυριών ή πελατών.

Ειδικά μειωμένα τιμολόγια κατόπιν μελέτης θα μπορούν να καταρτίζονται και για συγκεκριμένους χρήστες υπηρεσιών ύδατος όπως, ενδεικτικά, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δομές προσωρινής υποδοχής/φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών, πυροσβεστική, όταν αυτές οι υπηρεσίες ύδατος αφορούν στην εκτέλεση των κύριων δημόσιων καθηκόντων τους.

Εκπτώσεις προβλέπονται και για τις περιπτώσεις των αφανών διαρροών. Έτσι, θα υπάρχουν μειωμένες χρεώσεις για την τιμολόγηση της κατανάλωσης σε περίπτωση αφανούς διαρροής ενώ θα προβλεφθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες θα χορηγείται η σχετική έκπτωση επί της χρέωσης, οι οποίοι μάλιστα θα είναι κοινοί για όλους τους παρόχους και θα καθορίζονται με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ.

Με την εφαρμογή της απόφασης οι πάροχοι θα υποχρεωθούν να καταμετρούν την κατανάλωση ύδατος τουλάχιστον τρεις φορές κατ’ έτος.

Στην περίπτωση που μέρος του δικτύου έχει εγκατεστημένους έξυπνους μετρητές, η συχνότητα καταμέτρησης μπορεί να μειώνεται σε μία φορά ανά έτος.

Στις υποχρεώσεις των παρόχων εντάσσεται και η υποχρέωση να αναρτούν στην ιστοσελίδα τους τα επικαιροποιημένα τιμολόγιά τους και να διαθέτουν στους καταναλωτές ηλεκτρονικά με εξατομικευμένο τρόπο αναλυτική περιγραφή των χρεώσεών τους και επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τα αποτελέσματα του προγράμματος παρακολούθησης της ποιότητα του πόσιμου νερού και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων.

Το είδος της καλλιέργειας θα προσδιορίζει τη χρέωση

Σε ό,τι αφορά το νερό για αγροτική χρήση, η ΚΥΑ ορίζει ότι ο τρόπος τιμολόγησης των τελικών χρηστών πραγματοποιείται με μικτό σύστημα χρέωσης.

Τα τέλη και στην περίπτωση αυτή αποτελούνται από ένα σταθερό τέλος και ένα μεταβλητό τέλος ανά μονάδα όγκου ύδατος, το οποίο αυξάνεται με την αύξηση της κατανάλωση ύδατος αποτελώντας κίνητρο για τη μείωσή της.

Για τον προσδιορισμό του μεταβλητού τέλους – όπως αναφέρεται –  δύναται να λαμβάνεται υπόψη το είδος της αγροτικής εκμετάλλευσης και η συγκριτική αξιολόγηση ομοειδών αγροτικών εκμεταλλεύσεων, στη βάση των επιδόσεων τους ως προς την ορθολογική χρήση του ύδατος (π.χ. βάσει ορθών γεωργικών πρακτικών).

Το σταθερό τέλος αφορά στο κόστος διοίκησης του παρόχου υπηρεσιών ύδατος για αγροτική χρήση και εφαρμόζεται ανά στρέμμα καλλιέργειας. Τα μεταβλητά τέλη ανά κυβικό μέτρο εφαρμόζονται στους χρήστες ανάλογα με την μετρηθείσα ποσότητα του ύδατος που χρησιμοποιήθηκε. Σε περιπτώσεις όπου δεν είναι εφικτή η καταμέτρηση του ύδατος, ο πάροχος εκτιμά την ποσότητα που χρησιμοποιήθηκε, είτε κατά έκταση γης, είδος καλλιέργειας και μέθοδο άρδευσης, είτε ανάλογα με το χρόνο χρήσης του ύδατος από τον τελικό χρήστη (π.χ. βάσει της καταναλισκόμενης ενέργειας για άντληση νερού) ανάλογα με τα διαθέσιμα δεδομένα.

Σε κάθε περίπτωση, οι πάροχοι υποχρεούνται να μεριμνήσουν για τη σταδιακή τοποθέτηση συστημάτων μέτρησης της κατανάλωσης ύδατος στο σύνολο των χρηστών του δικτύου αρμοδιότητάς τους εντός της επόμενης διετίας.

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την κοστολόγηση του νερού: