Οι θέσεις απασχόλησης για εργαζόμενους χωρίς πτυχία γνωρίζουν μεγάλη “άνθηση” στις ΗΠΑ.
Πολλές από τις κορυφαίες εταιρείες της αγοράς, από τη Walmart έως την Amazon, την Apple, την GM, την Bank of America, την Uber, τη Nike, τη Delta Air Lines και τη Target, έχουν ενθαρρύνει τους υποψήφιους χωρίς πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να αναζητήσουν εργασία σε ευρύ φάσμα θέσεων.

Για τους εργαζόμενους, αυτό που συχνά πλέον αποκαλείται ευκαιρία σταδιοδρομίας με βάση τις δεξιότητες μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις αμοιβών έως και 25%, και οι εταιρείες αποκτούν εργαζόμενους που τείνουν να παραμένουν περισσότερο σε συγκεκριμένες ειδικότητες.

Μεγάλη μερίδα των ισχυρών ομίλων της αγοράς με το πλέον πολυπληθές εργατικό δυναμικό στη χώρα, προωθούν θέσεις εργασίας χωρίς πτυχίο και αφαιρούν την πιστοποίηση από περισσότερες προκηρύξεις.

Η ιδέα της πρόσληψης με βάση τις δεξιότητες και όχι την ολοκλήρωση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης για ορισμένες ειδικότητες έχει γίνει πιο διαδεδομένη σε μια εποχή που οι εργαζόμενοι είναι σε έλλειψη και η οικονομική αξία ενός πανεπιστημιακού πτυχίου αμφισβητείται από ολοένα και περισσότερους Αμερικανούς.

Όμως, καθώς προκύπτουν στοιχεία για τις προσλήψεις χωρίς πτυχίο, υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένες από αυτές τις προσπάθειες μπορεί να μην αποδίδουν.

Πρόσφατη έκθεση από το Burning Glass Institute και το Harvard Business School εστιάζει στις μεθόδους με τις οποίες οι εταιρείες επιδιώκουν να προσλάβουν εργαζόμενους χωρίς πτυχίο.

Ενδεικτικό της βαρύτητας για την αγορά είναι το γεγονός πως, περισσότεροι από τους μισούς εργαζομένους στις ΗΠΑ δεν έχουν πτυχίο, ενώ επηρεάζει τη δυνατότητά τους να αποκτήσουν υψηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας και καλύτερες ειδικότητες.

Ο συνολικός αριθμός των εταιρειών που προωθούν τις προσπάθειες πρόσληψης ατόμων χωρίς πτυχίο δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι αυτοί παίρνουν πράγματι τις θέσεις εργασίας. Μέχρι σήμερα , ωστόσο, υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία για το κατά πόσο η τακτική αυτή των εταιριών είναι αποτελεσματική.

Η έρευνα του ινστιτούτου Burning Glass είναι μια προσπάθεια να ποσοτικοποιηθεί αυτό. Βασίζεται σε περιορισμένα δεδομένα και δεν λαμβάνει υπόψη τις εναλλακτικές οδούς που χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι χωρίς πτυχία για να ενταχθούν σε οργανισμούς, όπως μέσω της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης.

Εντούτοις παραμένει ένα εργαλείο αξιολόγησης της πολιτικής των κορυφαίων εργοδοτών της χώρας να προσλαμβάνουν περισσότερους εργαζόμενους με βάση τις δεξιότητες έναντι του πτυχίου.

“Δυστυχώς, αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι, ως επί το πλείστον, οι εργοδότες εξακολουθούν να προσλαμβάνουν τους ίδιους ανθρώπους που προσλάμβαναν και πριν”, δήλωσε ο κ. Matt Sigelman, πρόεδρος του Burning Glass Institute.

Περισσότερο από το 60% των εργαζομένων στις ΗΠΑ δεν έχουν πτυχία

Η κίνηση για την πρόσληψη ανθρώπων χωρίς πτυχία είναι σημαντική λόγω του μεγάλου αριθμού εκείνων που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία.

Τα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής των ΗΠΑ δείχνουν ότι περίπου το 62% των Αμερικανών δεν έχουν πτυχίο. Η πλειονότητα αυτών των εργαζομένων δεν προορίζεται για θέσεις εργασίας χαμηλού επιπέδου που δεν απαιτούσαν ποτέ πτυχίο ή για ειδικότητες όπως γιατροί ή δικηγόροι.

Αυτό που διακυβεύεται εδώ είναι οι θέσεις εργασίας μεσαίου επιπέδου, όπως διευθυντές κατασκευών, προϊστάμενοι πωλήσεων, προγραμματιστές ιστοσελίδων, ειδικοί στην ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και ειδικοί στα Help Desk της πληροφορικής.

Αυτές οι θέσεις απασχόλησης απαιτούν συνήθως δεξιότητες και κατάρτιση, αλλά όχι απαραίτητα πτυχίο τετραετούς φοίτησης.

Υπάρχουν επίσης πλεονεκτήματα για τους εργαζόμενους όσον αφορά την αμοιβή. Η μελέτη διαπίστωσε ότι όταν οι εργαζόμενοι χωρίς προπτυχιακό πτυχίο αναλαμβάνουν εργασία που προηγουμένως απαιτούσε πτυχίο, έχουν κατά μέσο όρο περίπου 25% αύξηση του μισθού τους. Αυτό ισοδυναμεί με περισσότερες από 12.400 δολάρια σε πρόσθετες αποδοχές ετησίως.

Οι εργαζόμενοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον αμερικανικό δείκτη ευκαιριών για να συγκρίνουν τις εταιρίες με βάση παράγοντες όπως οι προσλήψεις, οι αμοιβές, οι προαγωγές, η ισοτιμία και η κουλτούρα.

Βαθμολογεί τις εταιρείες σε κλίμακα 1-5, με το 5 να είναι το υψηλότερο, και επικεντρώνεται σε θέσεις εργασίας που είναι ανοικτές σε όσους δεν έχουν πτυχίο. Ο δείκτης είναι ένα κοινό έργο του Burning Glass Institute, του Managing the Future of Work Project στο Harvard Business School και του Schultz Family Foundation.

Ο κ. Joseph Fuller, καθηγητής διοικητικής πρακτικής στο Harvard Business School, συνιστά στους αναζητούντες εργασία να χρησιμοποιούν τον δείκτη για να συγκρίνουν εταιρείες του ίδιου τομέα, δεδομένου ότι μπορεί να υπάρχουν τεράστιες διαφορές στις πρακτικές πρόσληψης και προαγωγής εργαζομένων χωρίς πτυχίο.

Ο Fuller δήλωσε ότι δεν αμφισβητεί τη δέσμευση σε επίπεδο διοίκησης για καμία από τις εταιρείες που αναφέρονται στην έκθεση, αλλά δήλωσε ότι οι δηλώσεις πολιτικής μπορούν να οδηγήσουν μόνο μέχρις ενός σημείου. “Μπορούν να ανακοινώνουν καλές προθέσεις, αλλά πρέπει να τις αποδεικνύουν “, δήλωσε.

Κατάταξη της Walmart, της Apple, της GM και άλλων εταιριών

Τα πιο πρόσφατα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι η επιθυμία των εταιρειών να επεκτείνουν τις ευκαιρίες σε μη κατόχους πτυχίου δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε καθημερινή πρακτική.

Οι παρατηρήσεις της μελέτης βασίζονται σε μια βάση δεδομένων με τα βιογραφικά 65 εκατομμυρίων Αμερικανών εργαζομένων, τα οποία, σύμφωνα με το ινστιτούτο, αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ.

Οι 11.300 ειδικότητες που περιλαμβάνονται στο δείγμα είναι αυτές για τις οποίες οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντικό όγκο προσλήψεων για τουλάχιστον ένα έτος πριν και μετά την κατάργηση της απαίτησης πτυχίου από μια επιχείρηση.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μεγάλες εταιρείες για τις οποίες παρατήρησαν περισσότερες από 500 μοναδικές αγγελίες εργασίας ετησίως. Το δείγμα περιελάμβανε ειδικότητες από 1.134 διαφορετικές εταιρείες. Οι εταιρείες που κατονομάζονται στην έκθεση είναι εκείνες για τις οποίες οι ερευνητές είχαν ευρεία βάση δεδομένων.

Μόνο το 37% των εταιρειών που αναλύθηκαν προέβησαν σε απτές αλλαγές στις πρακτικές πρόσληψης. Στους ηγέτες αυτούς περιλαμβάνονταν μεγάλοι εργοδότες όπως:

• Koch Industries,
• Walmart,
• Apple,
• General Motors,
• Target
• Cigna
• Tyson Foods
• ExxonMobil
• Yelp

Το γεγονός ότι ορισμένες πολύ επιτυχημένες εταιρείες αλλάζουν σημαντικά το προφίλ πρόσληψης τους υποδηλώνει ότι δεν είναι η έλλειψη ταλέντων που εμποδίζει τις προσπάθειες πρόσληψης με βάση τις δεξιότητες, δήλωσε ο Sigelman.

Αντιθέτως, σημαίνει ότι τα διευθυντικά στελέχη μπορεί να είναι επιφυλακτικά να προσλάβουν άτομα χωρίς πτυχία, ελλείψει συγκεκριμένων μεθόδων για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων τους.

Εάν υπάρχουν δύο υποψήφιοι – ένας με πτυχίο και ένας χωρίς, “για πολλούς διευθυντές προσλήψεων, η δεύτερη επιλογή ενδέχεται να είναι ριψικίνδυνη”, είπε.

Ερωτηματικό για Bank of America, Amazon, και Oracle

Η μεγαλύτερη ομάδα επιχειρήσεων της μελέτης – το 45% του δείγματος – αφαίρεσε τις απαιτήσεις πτυχίου από τις προκηρύξεις θέσεων εργασίας, αλλά παρουσίασε μικρή αλλαγή στις πραγματικές συνήθειες προσλήψεων, δήλωσαν οι ερευνητές.

Οι εταιρείες σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνουν t:

• Bank of America
• Amazon
• Oracle
• Lockheed Martin
• Kroger
• Stellantis

Από την πλευρά της, η Bank of America ανέφερε ότι περίπου το 40% των προσλήψεων το 2023 καλύφθηκε από υποψηφίους χωρίς πτυχίο κολλεγίου τετραετούς φοίτησης, ποσοστό που σύμφωνα με τον τραπεζικό γίγαντα αυξάνεται τα τελευταία χρόνια.

Και η Lockheed Martin επεσήμανε την πενταετή δέσμευσή της να δημιουργήσει 8.000 ευκαιρίες μαθητείας για εξειδικευμένους εργαζόμενους μέσω, προγραμμάτων ανάπτυξης της μέσης σταδιοδρομίας, προγραμμάτων εναλλαγής νέων προσλήψεων σε πανεπιστήμια και πρακτικής άσκησης – ένας στόχος που πέτυχε ένα χρόνο νωρίτερα από το πρόγραμμα.

Η Stellantis δήλωσε ότι η προσέγγισή της περιλαμβάνει την εξέταση της πραγματοποίησης περισσότερων αξιολογήσεων με βάση τις δεξιότητες και τις ικανότητες, γεγονός που διευρύνει τη δεξαμενή υποψηφίων και αυξάνει τη διατήρηση.

Η Nike, η Uber, η Delta και ο κίνδυνος “υποτροπής”

Πρόκειται για επιχειρήσεις που σημείωσαν αρχική πρόοδο μετά την κατάργηση των απαιτήσεων του πτυχίου, αλλά αργότερα “φρέναραν” τις διαδικασίες. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται εταιρείες όπως οι:

• Nike
• Uber
• HSBC
• Novartis
• Delta Air
• Lines Meijer
• US Foods

Εκπρόσωπος της Meijer δήλωσε πως η εταιρία “ποτέ δεν έχει αναλάβει καμία δέσμευση σχετικά με την πρόσληψη μελών της ομάδας με ή χωρίς πτυχία, λόγω της μεγάλης ποικιλίας των ειδικοτήτων που διαθέτει”. Επισήμανε επίσης τα εκπαιδευτικά οφέλη που προσφέρει, τα οποία περιλαμβάνουν δωρεάν προπτυχιακές σπουδές που όλα τα μέλη της ομάδας μπορούν να επωφεληθούν με την πρόσληψή τους, χωρίς περίοδο αναμονής.

Εκπρόσωπος της HSBC δήλωσε η στενή εστίαση της έκθεσης αποτυγχάνει να κατανοήσει τον διαφοροποιημένο αντίκτυπο των προσλήψεων με βάση τις δεξιότητες, παραβλέποντας τις πολύπλευρες δυνάμεις που ξεκλειδώνει η προσέγγισή της επιχείρησης για τη δημιουργία μιας κουλτούρας υψηλών επιδόσεων και μιας εξαιρετικής εμπειρίας για τους εργαζομένους.

Η Delta δήλωσε ότι τα στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση δεν είναι μια τάση που παρατηρεί συνολικά και ότι παραμένει προσηλωμένη στις προσλήψεις με βάση τις δεξιότητες.

“Η εστίασή μας είναι να προσλαμβάνουμε τους καλύτερους υποψηφίους για κάθε ρόλο – ανεξάρτητα από το πού απέκτησαν τις δεξιότητες”, δήλωσε εκπρόσωπός της.

Συμβουλές για επιτυχημένη καριέρα χωρίς πτυχίο

Οι ερευνητές εντόπισαν διάφορα κοινά πρότυπα μεταξύ των διοικήσεων στις προσλήψεις με βάση τις δεξιότητες, τα οποία, όπως λένε, θα μπορούσαν να βοηθήσουν άλλους να προωθήσουν την επιτυχία τους.

Πρώτον, προβάλουν τα παραδείγματα των εργαζομένων που τα καταφέρνουν χωρίς πτυχία, δήλωσε ο Sigelman. “Αυτό αφαιρεί ένα μέρος του στίγματος και κάνει τους υπεύθυνους προσλήψεων να αισθάνονται λιγότερο ριψοκίνδυνοι για να πάρουν το ρίσκο να προσλάβουν κάποιον χωρίς πτυχίο”.

Οι εταιρείες που έχουν πετύχει προσλήψεις με βάση τις δεξιότητες διατυπώνουν επίσης με σαφήνεια τα κριτήρια για μια θέση εργασίας, ακόμη και πριν την προκήρυξή της.

Σύμφωνα με τον Sigelman, ζητούν από τους διευθυντές προσλήψεων να είναι συγκεκριμένοι σχετικά με τις δεξιότητες που αναζητούν και επίσης τι θα θεωρούσαν απόδειξη ότι κάποιος έχει αποκτήσει αυτές τις δεξιότητες.

Επιπλέον, τα στελέχη στις προσλήψεις διαθέτουν διαδικασίες για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων που αναζητούν.Για παράδειγμα, μπορεί να ζητήσουν από τους υποψήφιους για εργασία να υποβάλουν έργα για να τα εξετάσουν οι διευθυντές προσλήψεων με “τυφλό” τρόπο. “Αυτό επιτρέπει στις εταιρείες να αξιολογήσουν ποιος έκανε ουσιαστικά το καλύτερο έργο χωρίς να γνωρίζουν ποιανού ήταν η δουλειά”, δήλωσε ο Sigelman.