Οι ειδικοί εκφράζουν τις απόψεις τους για το αν τα standing desks (ψηλά γραφεία που χρησιμοποιούνται απ’ τον χρήστη σε όρθια θέση) είναι πραγματικά αποτελεσματικά στην αντιστροφή των αρνητικών επιπτώσεων του καθιστικού τρόπου ζωής.
Τα standing desks προωθούνται ως ενδεχόμενη λύση για τους εργαζόμενους γραφείου ώστε να μειώσουν τις αρνητικές συνέπειες της πολύωρης καθιστικής στάσης. Αλλά πόσο αποτελεσματικά είναι πραγματικά;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα standing desks μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους ειδικά όταν συνδυάζοντα με walking pads (mini διαδρόμους γυμναστικής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα στο σπίτι), στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα ή ακόμα και στην ανακούφιση του πόνου στην πλάτη. Παρόλα αυτά, η επιστήμη δεν είναι τόσο ξεκάθαρη όσο είναι η διαφήμιση.
Η στάση όρθιας θέσης φαίνεται να έχει κάποια πλεονεκτήματα σε σχέση με το κάθισμα, δήλωσε ο Kévin Desbrosses, ερευνητής στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Ασφάλειας για την Πρόληψη Επαγγελματικών Ατυχημάτων και Ασθενειών (INRS).
Πλεονεκτήματα της όρθιας θέσης σε σχέση με το κάθισμα
«Η καθιστική συμπεριφορά έχει έναν σαφή ορισμό: είναι κάθε θέση καθισιού ή ξάπλας, ενώ το άτομο είναι ξύπνιο, που διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα με πολύ χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση», εξήγησε ο Desbrosses στην Euronews Health.
Η όρθια θέση όμως δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
«Για τον άνθρωπο, το κάθισμα είναι μια θέση ανάπαυσης, ενώ η όρθια θέση είναι μία θέση εγρήγορσης», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι όταν στέκεται κάποιος, ξοδεύει περισσότερη ενέργεια και έχει καλύτερη κυκλοφορία του αίματος «όσο η στάση δεν παρατείνεται υπερβολικά».
Ο Matthew Ahmadi, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ στην Αυστραλία, διεξήγαγε πρόσφατα μία μελέτη για τις επιπτώσεις της στάσης, του καθίσματος και της ακινησίας στην καρδιοαγγειακή υγεία.
Η σημασία του χρόνου καθιστικής στάσης και η διάρκεια κάθε περιόδου
«Αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι μόνο η συνολική καθημερινή ποσότητα χρόνου που περνά κάποιος καθισμένος, αλλά και η διάρκεια κάθε περιόδου που περνά κανείς σε καθιστική θέση», ανέφερε ο Desbrosses.
Ο ίδιος εξήγησε ότι, γενικά, το standing desk ήταν καλύτερο από το κάθισμα. Αν και η στάση όρθιας θέσης δεν σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιοπαθειών, επίσης δεν συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο για καρδιοαγγειακά προβλήματα.
«Βρήκαμε ότι οι παρατεταμένες περίοδοι όρθιας θέσης συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για κυκλοφορικές παθήσεις, όπως οι κιρσοί και η θρόισή βαθιάς φλέβας, λόγω της παρατεταμένης παραμονής σε στατική στάση που προκαλεί τη συσσώρευση αίματος στα κάτω άκρα», πρόσθεσε.
Μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Τουρκού στη Φινλανδία, η οποία δημοσιεύθηκε αυτόν τον μήνα, έδειξε ότι η παρατεταμένη όρθια στάση στη δουλειά σχετίζεται με αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το πιο σημαντικό βήμα που μπορεί να κάνει κάποιος για να αντισταθμίσει τις συνέπειες της παρατεταμένης καθιστικής στάσης είναι να εισάγει κίνηση στην καθημερινότητά του.
«Το σημαντικό δεν είναι μόνο ο συνολικός χρόνος που περνά κάποιος καθισμένος, αλλά και η διάρκεια κάθε περιόδου που περνά σε καθιστική θέση», δήλωσε ο Desbrosses, προσθέτοντας ότι όσο περισσότερο κάθεται κάποιος, τόσο χειρότερο είναι για την υγεία του.
Ο Desbrosses προτείνει να αλλάζουμε στάση κάθε 30 λεπτά, για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας ένα ρυθμιζόμενο γραφείο.
Ο Desbrosses επισήμανε ότι μία ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας του 2019 έδειξε ότι δεν υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα ή την απόδοση κατά τη διάρκεια της όρθιας θέσης.
Η έρευνα έχει δείξει ότι ένας καθιστικός τρόπος ζωής — το να κάθεσαι για πολλές ώρες — μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο για διαβήτη, καρδιοαγγειακές παθήσεις, καρκίνο, κατάθλιψη και άλλες ασθένειες.
«Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το να κάθεται κάποιος για πολύ ώρα θα επηρεάσει τη λειτουργία του ενδοθηλίου, που είναι η ικανότητα των αρτηριών να διαστέλλονται ή να συστέλλονται ανάλογα με τις ανάγκες. Αν καθίσουμε πολύ ώρα, το σώμα μας δεν θα μπορεί να επιτύχει αυτήν τη ρύθμιση», δήλωσε η Alicia Fillon, από το Γαλλικό Εθνικό Παρατηρητήριο Φυσικής Δραστηριότητας και Καθιστικής Συμπεριφοράς, αναφέροντας μία από τις πολλές αρνητικές φυσιολογικές συνέπειες.
Η παρατεταμένη καθιστική στάση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε οξειδωτικό στρες, το οποίο με τη σειρά του «οδηγεί σε φλεγμονή», πρόσθεσε η Fillon.
Η καθιστική στάση μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία των μυών και να επηρεάσει τη ρύθμιση του σακχάρου ή της αρτηριακής πίεσης, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες.
«Η κίνηση θα επηρεάσει και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, καθώς η συστολή των μυών παίζει τον ίδιο ρόλο με την ινσουλίνη, ρυθμίζοντας τη γλυκαιμία», πρόσθεσε η Fillon.
Επιπλέον, η παρατεταμένη καθιστική στάση μπορεί να έχει αντίκτυπο στην αντίληψη, αυξάνοντας τον κίνδυνο άνοιας μακροπρόθεσμα, με μερικές έρευνες να δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει ακόμα και για άτομα που γυμνάζονται.
