Κρυβόμαστε πίσω από το τραπέζι της τραπεζαρίας, περιμένοντας την εορτάζουσα να φτάσει.
Η πόρτα τρίζει καθώς ανοίγει.
«Έκπληξη!» φωνάζουμε.
Όταν το σοκ της υποχωρεί, η φίλη μου φωνάζει: «Νόμιζα πως το πάρτι ήταν αύριο!»
Η καρδιά μου βυθίζεται καθώς συνειδητοποιώ ότι είχε οργανώσει το δικό της πάρτι – και δεν με είχε καλέσει.
Μετά από μια δεκαετία φιλίας, είχα γίνει ένας «περιφερειακός φίλος» – κάποιος μη απαραίτητος, το άτομο που είναι «πάντα ευπρόσδεκτο, αλλά ποτέ προσκεκλημένο», όπως λένε πολλοί στο διαδίκτυο. Δεν θα έπρεπε να με εκπλήσσει τόσο. Η απόσταση μας είχε απομακρύνει, και οι συζητήσεις μας είχαν αρχίσει να γίνονται αμήχανες.
Παρόλα αυτά, την θεωρούσα ακόμα μια από τις πιο κοντινές μου φίλες, οπότε πόνεσε όταν συνειδητοποίησα ότι δεν έδινε πλέον την ίδια προτεραιότητα στη σχέση μας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στις φιλίες, το να γίνεσαι «περιφερειακός φίλος» είναι μια κοινή εμπειρία. Έρευνα σε φοιτητές αποκάλυψε ότι οι περισσότεροι θεωρούν πως οι φιλίες τους είναι αμοιβαίες, αλλά στην πραγματικότητα, μόνο οι μισές είναι όντως!
Από την άλλη, οι άνθρωποι τείνουν να επιθυμούν ποιότητα στις φιλίες τους, παρά ποσότητα. Σύμφωνα με το American Friendship Project, πάνω από το 75% των ενηλίκων δηλώνουν ικανοποιημένοι με τον αριθμό των φίλων τους, αλλά πάνω από 40% αισθάνονται ότι δεν είναι τόσο κοντά σε αυτούς όσο θα ήθελαν.
Η Dr. Miriam Kirmayer, κλινική ψυχολόγος και ειδική στις φιλίες, αναφέρει ότι το να είσαι «περιφερειακός φίλος» συχνά οδηγεί σε αρνητικές σκέψεις:
«Έκανα κάτι λάθος; Είμαι άξιος φιλίας;»
«Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και να επικυρώσουμε αυτά τα συναισθήματα», λέει η Kirmayer. «Αλλά, από την άλλη πλευρά, πολλά από αυτά πηγάζουν από λανθασμένες αντιλήψεις για το τι πραγματικά χρειάζεται για να νιώσουμε συνδεδεμένοι».
Με άλλα λόγια, το να είσαι «περιφερειακός φίλος» μπορεί να έχει και οφέλη.
Έρευνες δείχνουν ότι η συντροφικότητα μας κάνει πιο ικανοποιημένους με τη ζωή και προστατεύει από προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας, όπως η κατάθλιψη, το άγχος και οι καρδιακές παθήσεις.
Ωστόσο, οι κοινωνικές σχέσεις συχνά επιβάλλουν προσδοκίες και κανόνες που μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεσαι ότι πρέπει να παρευρεθείς σε κάθε συνάντηση παρέας – διαφορετικά ίσως να μη σε καλέσουν ξανά. Ή μπορεί να υποκύπτεις σε κάθε χάρη των φίλων σου, μόνο και μόνο για να δείξεις ότι είσαι εκεί για αυτούς.
Όμως, όπως λέει η Kirmayer, αυτά τα «πρέπει» και «οφείλω» δεν είναι πάντα ακριβή. Αντίθετα, προσθέτουν πίεση και δημιουργούν ενοχές ή ντροπή όταν νιώθουμε ότι δεν ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες.
➡️ Το πρώτο όφελος του να είσαι «περιφερειακός φίλος»; Δεν είσαι υποχρεωμένος να ακολουθείς τις προσδοκίες κανενός!
«Δεν χρειάζεται να είσαι πάντα διαθέσιμος, γιατί γνωρίζεις ότι δεν είσαι το άτομο στο οποίο βασίζονται», εξηγεί η Dr. Irene Levine, ψυχολόγος και συγγραφέας του Best Friends Forever: Surviving a Breakup with Your Best Friend. «Είναι ωραίο να μην εξαρτάται κάποιος από εσένα – δεν αισθάνεσαι ότι απορρίπτεις κάποιον».
Επιπλέον, το να αποδεχτείς τον ρόλο του «περιφερειακού φίλου» σου δίνει χώρο και χρόνο για να επενδύσεις σε άλλους τομείς της ζωής σου – από νέα χόμπι και αυτοφροντίδα, μέχρι οικογενειακές σχέσεις.
➡️ Το δεύτερο όφελος; Ελευθερία να ανακαλύψεις νέα ενδιαφέροντα και εμπειρίες!
Η Meg Foster, 22χρονη φοιτήτρια θεολογίας από το Όστιν του Τέξας, το συνειδητοποίησε πριν τρία χρόνια όταν μια παλιά φίλη “ξέχασε” να την καλέσει σε ένα πάρτι αρραβώνων, παρότι ήταν και οι δύο παράνυφες στον γάμο.
Αντί να το πάρει κατάκαρδα, αξιοποίησε τον χρόνο της για να δοκιμάσει νέα πράγματα – κεραμική, πλέξιμο, ποδηλασία, ακόμα και να φτιάχνει ψωμί από το μηδέν.
“Υπάρχει μεγάλη ελευθερία στην ανωνυμία,” λέει.
Η Danielle Bayard Jackson, ειδική στις σχέσεις και συγγραφέας του Fighting for Our Friendships, λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να είσαι «περιφερειακός φίλος» – αρκεί να μην το χρησιμοποιείς ως δικαιολογία για να απομονωθείς εντελώς.
➡️ Η μοναξιά μπορεί να είναι υγιής, αλλά σε υπερβολικό βαθμό μπορεί να σε κάνει να νιώσεις χειρότερα.
Η Kirmayer προτείνει να αναρωτηθείς:
✅ Περνάω χρόνο σε χώρους που με κάνουν να νιώθω ικανοποίηση και νόημα;
✅ Αναζητώ συναισθηματική εγγύτητα ή κοινές εμπειρίες;
Με λίγα λόγια, η δημιουργία ποικιλίας στις κοινωνικές σου σχέσεις μπορεί να σε κάνει να νιώσεις πιο χαρούμενος και συνδεδεμένος. Έρευνες δείχνουν ότι όσοι έχουν περισσότερες «αδύναμες σχέσεις» (γνωστές ως “weak ties” στη κοινωνιολογία) είναι πιο ευτυχισμένοι και νιώθουν μεγαλύτερη σύνδεση με τον κόσμο.
➡️ Η λύση; Ανακάλυψε «μικρο-κοινότητες»! Από ομάδες υποστήριξης, μέχρι απλές καθημερινές επαφές με τον γείτονα ή τον μπαρίστα σου – αυτές οι μικρές συνδέσεις μπορούν να απαλύνουν μια διαφορετική μορφή μοναξιάς, τη μοναξιά της κοινότητας.
💡 Συμπέρασμα: Δεν χρειάζεται να διαγράψεις τις «περιφερειακές φιλίες» σου. Όπως λέει η Jackson, «το ζητούμενο είναι η συμπλήρωση, όχι η αντικατάσταση».
📌 Ίσως η «περιφερειακή φιλία» δεν είναι το τέλος – αλλά η αρχή μιας βαθύτερης σύνδεσης.
