Στην αναβάθμιση των διαδικασιών ασφαλείας στην εναέρια κυκλοφορία προχωρεί το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ύστερα από την τριπλή κόκκινη κάρτα που δέχτηκε η χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το προηγούμενο διάστημα.

Αυτό είχε αποκαλυφθεί από απάντηση της αρμόδιας Επιτρόπου για τις μεταφορές Α. Βαλεάν προς την ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Έλενα Κουντουρά, από την οποία προέκυπτε ότι οι ελληνικές αρχές έχουν καθυστερήσει στην εφαρμογή ή παραβιάζουν ήδη τους ενωσιακούς κανόνες εναέριας κυκλοφορίας σε τρία βασικά θέματα.

Ένα από αυτά ήταν η μη συμμόρφωση της χώρας μας με τον ευρωπαϊκό εκτελεστικό κανονισμό που προβλέπει τη δημοσίευση των διαδικασιών λειτουργίας για την πλοήγηση βάσει επιδόσεων στους ελληνικούς αερολιμένες (PBN).

Η Επιτροπή απέστειλε στις 24 Απριλίου προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα, καθώς η χώρα μας δεν είχε λάβει τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσει τη δημοσίευση διαδικασιών λειτουργίας για την πλοήγηση βάσει επιδόσεων στους ελληνικούς αερολιμένες –  όπως απαιτείται στον σχετικό εκτελεστικό Κανονισμό – και είχε προθεσμία δύο μηνών για να ανταποκριθεί και να άρει τις ελλείψεις που διαπιστώθηκαν από την Επιτροπή.

Στο πλαίσιο της δίμηνης προθεσμίας που έχει η χώρα μας ως προς τη συμμόρφωση με τις διαδικασίες PBN, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταικούρας με απόφασή του «ξεκλειδώνει» ποσό ύψους 4,79 εκατ. ευρώ για τα έτη 2025 και 2026 προκειμένου να προχωρήσει ο απαραίτητος διαγωνισμός από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ).

Στα 12,7 εκατ. ευρώ το κόστος στην τριετία 2024 – 2026

Όπως επισημαίνεται στην απόφαση, αναγνωρίζεται η ανάγκη για σύναψη δημόσιας σύμβασης για την παροχή των υπηρεσιών:

• Τοπογραφικής αποτύπωσης φυσικών και τεχνητών εμποδίων των ΤΜΑ (τερματικών περιοχών) 29 αεροδρομίων
• Τοπογραφικής αποτύπωσης περιοχών εντός περίφραξης αεροδρομίων για τα 24 αεροδρόμια διαχείρισης ΥΠΑ
• Σχεδίασης PBN Ενόργανων Διαδικασιών, διενέργεια μελέτης αξιολόγησης ασφάλειας, τον από αέρα έλεγχο και επικύρωσή τους και συντήρησή τους για μία πενταετία για 31 αεροδρόμια της ελληνικής επικράτειας
• Περιοδικού ελέγχου συμβατικών διαδικασιών αεροδρομίων για 31 αερολιμένες της ελληνικής επικράτειας κατά τα έτη 2024, 2025 και 2026.

Η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη ανέρχεται στο ποσό των 12,71 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ 24%) και θα υλοποιηθεί με τη διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού, με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση τη χαμηλότερη τιμή, βαρύνοντας την ΥΠΑ για τα οικονομικά έτη 2024, 2025 και 2026.

Αναλυτικά, η δαπάνη ανέρχεται σε 2,7 εκατ. ευρώ για το 2024, σε 7,91 εκατ. ευρώ για το 2025 και 2,08 εκατ. ευρώ για το 2026.

Να σημειωθεί ότι οι ενόργανες διαδικασίες PBN αφορούν τη διαδικασία σχεδιασμού διαδρομών του αεροπλάνου στον αέρα, ώστε να εξασφαλίζεται πως δεν θα βρει εμπόδια.

Προϋποθέτει την τοπογράφηση της περιοχής, ενώ θεωρείται κρίσιμο καθώς μπορεί να δώσει διέξοδο ακόμα και στις περιπτώσεις βλάβης των αεροβοηθημάτων στο έδαφος ώστε τα αεροσκάφη να μπορούν να προσεγγίσουν τα αεροδρόμια.

Πρόκειται με άλλα λόγια για ένα επιπλέον επίπεδο ασφαλείας αναφορικά με τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας.

Καμία συμμόρφωση παρά τις συστάσεις

Σύμφωνα με την απάντηση της Επιτρόπου, η χώρα μας δεν έχει συμμορφωθεί ούτε με τους κανόνες για τη ζεύξη δεδομένων. Αποτέλεσμα είναι να έχει ήδη καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον περασμένο Απρίλιο επειδή παραβίαζε τον σχετικό Ευρωπαϊκό Κανονισμό.

Η Κομισιόν μάλιστα – όπως επισημαίνεται στην απάντηση – είχε δώσει στις ελληνικές αρχές προθεσμία δύο μηνών ώστε να ενημερώσουν για τα μέτρα τα οποία έχουν λάβει στη βάση των απαιτήσεων της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.

Τα συστήματα ζεύξης δεδομένων χρησιμοποιούνται για την αποστολή πληροφοριών μεταξύ αεροσκαφών και ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας και είναι συμπληρωματικά προς τις «παραδοσιακές» φωνητικές επικοινωνίες μεταξύ του θαλάμου διακυβέρνησης και των κέντρων ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας όταν αυτά παρουσιάζουν σημαντική συμφόρηση.

Η ανάπτυξη αυτής της διαλειτουργικής τεχνολογίας είναι εξαιρετικά σημαντική προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των επικοινωνιών μεταξύ χειριστών και ελεγκτών και, ως εκ τούτου, να αυξηθεί η ικανότητα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας και η ασφάλεια.

Το τρίτο ζήτημα, στο οποίο εστιάζει η Κομισιόν αφορά τη μη συμμόρφωση της Ελλάδας ως προς τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων επιτήρησης (ραντάρ με δυνατότητα ModeS).

Για το θέμα αυτό η EASA είχε προχωρήσει σε συστάσεις προς την ελληνική ΥΠΑ αναθέτοντάς της διορθωτικά μέτρα, ενώ όπως ανέφερε η Επίτροπος οι υπηρεσίες της Κομισιόν επί του παρόντος αξιολογούν πιθανά επόμενα βήματα, με σκοπό την κίνηση της διαδικασίας επί παραβάσει κατά της Ελλάδος.

Η απόκτηση σύγχρονου ραντάρ από την Ελλάδα καθώς τα τελευταία είχαν αποκτηθεί πριν από περίπου 25 χρόνια, έχει μετατραπεί σε …γεφύρι της Άρτας με αποτέλεσμα ο ελληνικός εναέριος χώρος να είναι ο μοναδικός που εξακολουθεί να ελέγχεται με απαρχαιωμένα συστήματα, ακόμα και μεταξύ των βαλκανικών χωρών.