Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των χωρών της Βαλτικής συγκεντρώθηκαν στο Ταλίν στις 29 Μαΐου για να θέσουν τα θεμέλια για τον επιβατικό τερματικό σταθμό Ülemiste, ένα βασικό τμήμα του έργου Rail Baltica, το οποίο στοχεύει να συνδέσει την Εσθονία, την Λετονία και την Λιθουανία με το ευρωπαϊκό δίκτυο μέσω σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας.

Στην τελετή συμμετείχαν ο υπουργός Μεταφορών της Λετονίας Kaspars Briškens, η επικεφαλής της Διεύθυνσης Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Magda Kopczyńska, ο υπουργός Κλιματικής Αλλαγής της Εσθονίας Kristen Michal και εκπρόσωποι του υπουργείου Μεταφορών της Λιθουανίας.

Η παρουσία προσωπικοτήτων υψηλού επιπέδου έδωσε την ευκαιρία στα κράτη της Βαλτικής να προωθήσουν τις κοινές εργασίες για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης του έργου από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF) της ΕΕ.

Το έργο Rai Baltica βρίσκεται υπό κατασκευή για περισσότερα από 20 χρόνια και προβλέπει την ανάπτυξη σιδηροδρομικών γραμμών μήκους 870 χιλιομέτρων, οι οποίες θα συνδέουν το Ταλίν με το Βίλνιους μέσω της Ρίγα, σε λιγότερο από τέσσερις ώρες, αντί για σχεδόν 11 ώρες διαδρομής.

Όταν ολοκληρωθεί, η σύνδεση θα μειώσει επίσης τον αριθμό των φορτηγών στους δρόμους μεταξύ των τριών χωρών, που σήμερα αριθμούν περίπου τα 1.500 ημερησίως.

Το έργο θα επαναφέρει τα τρία κράτη της Βαλτικής στα ευρωπαϊκά σιδηροδρομικά πρότυπα. Προς το παρόν, οι επιβάτες και τα εμπορεύματα από την υπόλοιπη ΕΕ πρέπει να αλλάζουν τρένα μεταξύ της Πολωνίας και των βαλτικών κρατών λόγω ασυμβίβαστων βαγονιών.

Το έργο έχει επίσης πολιτική διάσταση. Όταν ολοκληρωθεί, θα διακόψει τη σιδηροδρομική σύνδεση με τη Μόσχα και θα ενισχύσει την ασφάλεια των τριών κρατών της Βαλτικής, επιτρέποντας την ταχεία μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού.

Ένα πολυαναμενόμενο έργο

Το Rail Baltica θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως το 2030, με τρέχον κόστος σχεδόν 8 δισ. ευρώ. Το έργο είχε αρχικά προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το 2026 με αρχικό κόστος που προβλεπόταν στα 5,8 δισ. ευρώ.

Χρηματοδοτούμενο κατά 85% από την ευρωπαϊκό μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη», 150 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών έχουν προγραμματιστεί για κατασκευή φέτος στις τρεις χώρες της Βαλτικής.

Το Υπουργείο Μεταφορών της Λετονίας δήλωσε στο Euractiv ότι η κατασκευή βρίσκεται σε εξέλιξη «στα τμήματα Rail Baltica Riga Central Hub και RIX Riga Airport. Έχει επίσης ξεκινήσει η κατασκευή της γέφυρας Rail Baltica πάνω από τον ποταμό Daugava στη Ρίγα».

Από την εσθονική πλευρά, ο υπουργός Kristen Michal εξηγώντας ότι «μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, οι εργασίες θα βρίσκονται σε εξέλιξη στο ένα τρίτο, σχεδόν 70 χιλιόμετρα, της κύριας σιδηροδρομικής γραμμής και σχεδόν το ήμισυ, ή 105 χιλιόμετρα, θα καλυφθούν από συμβάσεις».

Η Λιθουανία έχει ξεκινήσει τις αρχικές εργασίες για τους σιδηροδρομικούς κόμβους στην πόλη Κάουνας, καθώς και τις εργασίες για την απόκτηση γης για τη γραμμή υψηλής ταχύτητας.

Παρά την πρόοδο αυτή, το έργο αντιμετωπίζει δυσκολίες στη Λετονία. Από το 2018, τέσσερις διαφορετικοί πρόεδροι του διοικητικού συμβουλίου της «Eiropas Dzelzceļa līnijas» (EDzL) έχουν παραιτηθεί. Η EDzL είναι υπεύθυνη για την υλοποίηση του σιδηροδρομικού έργου Rail Baltica στη Λετονία.

Επιπλέον, το 15% του έργου που πρέπει να καταβληθεί από τις τρεις χώρες της Βαλτικής παραμένει πηγή έντασης στο εσωτερικό των υπουργείων.

Η Catherine Trautmann, εκπρόσωπος της Επιτροπής που επιβλέπει τη χρηματοδότηση του CEF για τα έργα μεταφορών στις περιοχές της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής, ξεκαθάρισε σε συνέντευξή της στο Εθνικό Ραδιόφωνο της Λετονίας ότι το έργο πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι το 2030.