Τον μεγάλο… ασθενή της ΣΤΑΣΥ αποτελεί η Γραμμή 1 (πρώην ηλεκτρικός), πολλά από τα δρομολόγια της οποίας εξακολουθούν να εκτελούνται με συρμούς που κοντεύουν τα 40 χρόνια «ζωής».
Η μεγάλη ηλικία του τροχαίου υλικού της εταιρίας μάλιστα ευθύνεται και για το γεγονός των συχνών βλαβών, οι οποίες αντανακλούν σε αραιά δρομολόγια αλλά και καθυστερήσεις.
Όπως επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της ΣΤΑΣΥ, Θανάσης Κοτταράς, απαντώντας σε ερώτηση στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, στη Γραμμή 1 βρίσκονται ακόμα σε κυκλοφορία συρμοί της 8ης και 10ης παραλαβής, από το 1985, καθώς και συρμοί 11ης παραλαβής από το 2002.
Οι συρμοί της 8ης παραλαβής παρουσιάζουν αυξημένο αριθμό βλαβών λόγω παλαιότητας, ενώ παράλληλα αρκετοί συρμοί είναι ακινητοποιημένοι λόγω δυσκολίας εύρεσης ανταλλακτικών. Ακινητοποιημένοι βρίσκονται όμως και αρκετοί συρμοί 11ης παραλαβής.
Για τους συρμούς 8ης παραλαβής η ΣΤΑΣΥ έχει ήδη υπογράψει σύμβαση για την αναβάθμιση 14 συρμών με την ισπανική εταιρία CAF. Η σύμβαση που έχει ξεκινήσει τον Δεκέμβριο του 2022 έχει αξία 65 εκατ. ευρώ και χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, αλλά μέχρις στιγμής σημειώνει σημαντικές καθυστερήσεις.
Σύμφωνα με τον κ. Κοτταρά, οι πρώτοι αναβαθμισμένοι συρμοί αναμένεται να παραδοθούν τμηματικά εντός του 2025. Στην εταιρία ανάδοχο της αναβάθμισης έχουν ήδη επιβληθεί ρήτρες καθυστέρησης.
Εκτιμάται ότι εντός της επόμενης χρονιάς θα παραδοθούν περί τους πέντε συρμούς, αν και βάσει της σύμβασης θα έπρεπε να παραδοθεί το σύνολο αυτών (14 συρμοί).
Σήμερα στη Γραμμή 1 λειτουργικοί είναι 20 με 21 συρμοί συμπεριλαμβανομένων των 4 «δανεικών» από το μετρό.
Για να διατηρηθεί η 6λεπτη χρονοαπόσταση απαιτείται η καθημερινή δρομολόγηση 19, κάτι το οποίο ωστόσο δεν είναι πάντα εφικτό εξαιτίας των βλαβών.
Στο πλαίσιο των εργασιών αναβάθμισης προβλέπεται να αντικατασταθούν όλα τα κρίσιμα συστήματα, όπως είναι οι θύρες, οι κινητήρες, τα συστήματα ελέγχου κλπ, καθώς και τα συστήματα ενημέρωσης και άνεσης των επιβατών.
Επιπλέον η αναβάθμιση – σύμφωνα με τον κ. Κοτταρά – θα αυξήσει την αξιοπιστία τους και θα μειώσει το ενεργειακό τους αποτύπωμα. «Ένα τέτοιο έργο γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και θα αφήσει πολύτιμη τεχνογνωσία στη ΣΤΑΣΥ», σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά τους συρμούς του 2002, η εταιρία επιχειρεί να ανατάξει άλλους 15, οι οποίοι είχαν εμφανίσει προβλήματα σε μια ηλεκτρική μονάδα και έχουν παροπλιστεί την τελευταία δεκαετία.
Είναι νεότεροι συρμοί, οι πρώτοι εκ των οποίων έχουν αποσταλεί στη Siemens για επιδιόρθωση.Ήδη έχουν παραληφθεί δύο και τώρα γίνεται προσπάθεια να επισκευαστούν άλλοι δύο.
Ζητούμενο η ασφάλεια
Δεδομένου του παλαιού τροχαίου υλικού αλλά και του γεγονότος ότι το δίκτυο της Γραμμής 1 είναι υπέργειο σε μεγάλο βαθμό και ως εκ τούτου πιο ευάλωτο, η ΣΤΑΣΥ στρέφει το βλέμμα της και στα ζητήματα ασφαλείας και φύλαξης.
Όπως ανέφερε ο κ. Κοτταράς, η ΣΤΑΣΥ τον τελευταίο ένα χρόνο έχει εντατικοποιήσει τα μέτρα ασφαλείας στο δίκτυο των μέσων σταθερής τροχιάς, κάνοντας πλέον χρήση και τεχνολογικά εξελιγμένων μέσων φύλαξης.
Για τη φύλαξη της Γραμμής 1 – της πλέον ευάλωτης σε επιθέσεις και βανδαλισμούς γραμμής, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα της είναι υπέργειο – και των αμαξοστασίων χρησιμοποιούνται πλέον και πτητικά μέσα (drones).
Βάσει των στοιχείων της ΣΤΑΣΥ, τα περιστατικά αποτροπής αυτοκτονιών, γκράφιτι, κλοπών καλωδίων το 2023 με τη βοήθεια των drones ξεπέρασαν τα 100.
Η χρήση τους ξεκίνησε πιλοτικά το 2023, τα πρώτα αποτελέσματα ήταν θετικά και σήμερα έχει επεκταθεί στο μεγαλύτερο τμήμα της υπέργειας Γραμμής 1 και στα αμαξοστάσια.
Επιπλέον με την υπογραφή σύμβασης με τον ανάδοχο, ξεκινά στο προσεχές διάστημα ένα νέο έργο που κινείται στην κατεύθυνση της περαιτέρω θωράκισης της ασφάλειας του δικτύου της Γραμμής 1. Πρόκειται για την αντικατάσταση 5.600 μέτρων συρματοπλέγματος της περίφραξης της Γραμμής 1 με νέα, ασφαλέστερα κιγκλιδώματα από ηλεκτροπρεσσαριστή σχάρα, ένα έργο προϋπολογισμού 761.000 ευρώ. Παράλληλα, δρομολογούνται περαιτέρω οι εργασίες στην αντιολισθητική προστασία εκτεθειμένων επιφανειών.
Επιπροσθέτως ευρείας κλίμακας παρεμβάσεις, με στόχο τη συντήρηση και ανανέωση της εικόνας σταθμών της Γραμμής 1 είναι σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν αντικατασταθεί τα παλαιά φωτιστικά με λαμπτήρες τεχνολογίας Led σε 13 σταθμούς και η διαδικασία προχωρά και στους υπόλοιπους 11 σταθμούς της Γραμμής 1, κάτι που σύμφωνα με τον κ. Κοτταρά, «πέρα από το ενεργειακό και αισθητικό όφελος, ενισχύει ουσιαστικά και το αίσθημα ασφάλειας των επιβατών».
Επίσης στους σταθμούς «Ομόνοια» και «Βικτώρια» τα τεχνικά συνεργεία έχουν ολοκληρώσει τις εργασίες επιχρισμάτων και χρωματισμού της τοιχοποιίας καθώς και αφαίρεσης γκράφιτι από επιφάνειες.
Ένα ακόμα έργο, το οποίο έχει προγραμματίσει η ΣΤΑΣΥ αφορά την κοπή και το κλάδεμα 80 υψηλών δέντρων, το ύψος των οποίων ξεπερνά σε ορισμένες περιπτώσεις και τα 25 μέτρα.
Στη σχετική προκήρυξη η εταιρία αναφέρει ότι «τα δέντρα αυτά έχουν αναπτυχθεί σημαντικά, ξεπερνώντας σε πολλές περιπτώσεις τα 25 µέτρα σε ύψος µε αποτέλεσμα να αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια των πολιτών, των διερχομένων συρμών της Γραμμής 1 και του ΤΡΑΜ και των εγκαταστάσεων της ΣΤΑΣΥ».
Ειδικά σε περιόδους έντονων καιρικών φαινομένων (καταιγίδες και ισχυροί άνεμοι) έχουν ήδη καταγραφεί συμβάντα όπως σπάσιμο κλαδιών ή ακόμη και βραχιόνων και πτώση αυτών στο δίκτυο της Γραμμής 1 και του ΤΡΑΜ.
«Ο σκοπός των εργασιών κλαδέματος των ψηλών δέντρων στο δίκτυο της ΣΤΑΣΥ είναι για λόγους ασφάλειας που μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για ανθρώπους, οχήματα, συρμούς ή κτίρια και για λόγους διατήρησης της υγείας και της καλλωπιστικής αισθητικής των δένδρων καθώς και της βιοποικιλότητας της περιοχής», σημειώνεται στην πρόσκληση.
Τα δέντρα αυτά βρίσκονται κατά μήκος των πρανών της Γραμμής 1 (πρώην ηλεκτρικός), εντός του τροχιοδρόµου του ΤΡΑΜ και στο αμαξοστάσιο του ΤΡΑΜ στο Ελληνικό και είναι ευκάλυπτοι, λεύκες, πεύκα, αείλανθοι κ.α.
Σε ό,τι αφορά το προσωπικό, ο κ. Κοτταράς ανέφερε ότι η ΣΤΑΣΥ έχει δρομολογήσει την πρόσληψη 54 οδηγών και 60 τεχνιτών που θα κατανεμηθούν στο σύνολο των γραμμών της, ενισχύοντας το προσωπικό νευραλγικών ειδικοτήτων.
