Τα πρώτα βήματα για την υλοποίηση της σιδηροδρομικής μεταρρύθμισης που έχει εξαγγείλει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με εφαρμογή της νέας εταιρικής οντότητας από τα τέλη του 2025, ξεκινούν να υλοποιούνται.

Βάσει του σχεδίου, ο νέος ΟΣΕ θα αντικατασταθεί από την εταιρία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας» και θα ενσωματώσει την ΕΡΓΟΣΕ, αλλά και τη ΓΑΙΑΟΣΕ, στο τμήμα που αφορά το τροχαίο υλικό που βρίσκεται στην κατοχή της.

Στην πορεία προς την ενσωμάτωση η διοίκηση της ΓΑΙΑΟΣΕ προχώρησε την 1η Αυγούστου στην υπογραφή δύο συμβάσεων με την Deloitte Business Solutions AE που θα προετοιμάσουν την εταιρία για τη νέα εποχή.

Η πρώτη σύμβαση αφορά στην παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών εν όψει της σιδηροδρομικής μεταρρύθμισης και συγκεκριμένα:

• Επισκόπηση της άσκησης («Carve Out») επί του πιο πρόσφατα ισολογισμού της ΓΑΙΑ ΟΣΕ (πχ για τη χρήση που έληξε 31.12.2023) με σκοπό να προσδιοριστούν τα στοιχεία ενεργητικού και παθητικού που θα μεταφερθούν σε νέο φορέα και η οικονομική θέση της όπως θα διαμορφωθεί μετά την ολοκλήρωση της μεταφοράς των ανωτέρω στοιχείων
• Επικαιροποίηση της άσκησης κατά τον τελικό χρόνο μεταφοράς των ανωτέρω στοιχείων
• Επικαιροποίηση του υφιστάμενου επιχειρηματικού πλάνου της εταιρίας και των βασικών δεικτών βάσει του νέου επιχειρησιακού σχεδιασμού
• Εκπόνηση άσκησης που θα απεικονίζει την χρηματοοικονομική πορεία της ΓΑΙΑΟΣΕ (κερδοφορία και ρευστότητα) κατά τη διάρκεια του Επιχειρηματικού Σχεδίου μετά την μεταβίβαση των ανωτέρω δραστηριοτήτων
• Προσδιορισμός τμήματος του αποθεματικού που θα πρέπει να παραμείνει στη ΓΑΙΑΟΣΕ για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητά της
• Συνδρομή της Διοίκησης σε τυχόν επικοινωνίες με το Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών.

Η δεύτερη σύμβαση αφορά στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σχετικά με την τμηματοποίηση του χαρτοφυλακίου και την αξιοποίηση σημαντικών ακινήτων της ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ και συγκεκριμένα:

• Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών αναφορικά με την τμηματοποίηση, διερεύνηση και καταγραφή της βέλτιστης αξιοποίησης σημαντικών ακινήτων που βρίσκονται υπό την διαχείριση της Εταιρίας.

• Σχεδιασμός Στρατηγικού Σχεδίου Αξιοποίησης Σημαντικών Ακινήτων.

Η διάρκεια των συμβάσεων, το κόστος των οποίων ανέρχεται σε 30.000 ευρώ για την πρώτη και 15.000 ευρώ για τη δεύτερη μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, προσδιορίστηκε στους τέσσερις μήνες δεδομένου ότι υπάρχουν συγκεκριμένα χρονικά ορόσημα στο σχέδιο, καθώς αυτό χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Να σημειωθεί ότι σε εξέλιξη έως τις 30 Ιουνίου του 2025 βρίσκεται και ακόμα μία σύμβαση της ΓΑΙΑΟΣΕ με αντικείμενο την παρακολούθηση και παραλαβή των εργασιών της Εκτεταμένης Συντήρησης του Τροχαίου υλικού που είναι μισθωμένο στη Hellenic Train και θα λάβει χώρα στα συγκροτήματα του Πειραιά, του Βόλου και της Θεσσαλονίκης.

Στις ευθύνες του αναδόχου συγκαταλέγεται και η κάλυψη της ανάγκης αναπληρωτή του επόπτη, που έχει οριστεί για την παραλαβή του έργου ανάταξης του έργου ETCS on board σε 115 οχήματα.

Ριζικός μετασχηματισμός με έμφαση στην ασφάλεια

Στόχος της μεταρρύθμισης, σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, είναι ο ριζικός μετασχηματισμός του σιδηροδρομικού τομέα καθώς η μέχρι σήμερα λειτουργία των τριών εταιριών που εμπλέκονται με σιδηροδρομικό έργο (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ), με πολλαπλές κοινές αρμοδιότητες και παράλληλες, αντικρουόμενες ή/και συμπληρωματικές αρμοδιότητες, είχε σαν αποτέλεσμα την αδυναμία ενιαίου στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού και συντονισμού ενεργειών, αλλά και τη διάχυση ευθύνης σε κρίσιμα θέματα, όπως είναι η συντήρηση και η ασφάλεια.

Αυτό άλλωστε αποκαλύφθηκε με τον πλέον τραγικό τρόπο στη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών με τα 57 θύματα και τους 180 τραυματίες, η οποία θα μπορούσε να είχε αποτραπεί εάν λειτουργούσαν τα απαραίτητα συστήματα ασφαλείας και οι ανάλογες συμβάσεις είχαν υλοποιηθεί στην ώρα τους.

Με σκοπό την αντιμετώπιση και αυτού του ζητήματος δημιουργείται ένας νέος, ενιαίος, σύγχρονος δημόσιος φορέας, που ενσωματώνει ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ και ΓΑΙΑΟΣΕ, κατά το μέρος που αφορά στο – επιχειρησιακά κρίσιμο για τον σιδηρόδρομο – τμήμα της διαχείρισης τροχαίου υλικού.

Η νέα εταιρεία αναλαμβάνει πλήρως τον ρόλο, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του Διαχειριστή της Σιδηροδρομικής Υποδομής, ενώ καθίσταται μοναδικός υπεύθυνος για το σύνολο των μελετών και έργων που εκτελούνται επί του σιδηροδρομικού δικτύου, τη διαχείριση του τροχαίου υλικού, καθώς και των σταθμών και λοιπών εγκαταστάσεων της ιδιοκτησίας του.

Μετά από διεθνή διαγωνισμό, θα προσληφθεί εταιρεία με αποδεδειγμένη τεχνική και διοικητική εμπειρία στη διοίκηση και λειτουργία αντίστοιχων φορέων, ως «Τεχνικός Σύμβουλος Διοίκησης» του νέου ΟΣΕ.

Ο Τεχνικός Σύμβουλος Διοίκησης θα συνεισφέρει με τεχνογνωσία και εξειδικευμένα ανώτατα στελέχη, αναλαμβάνοντας, σε καθημερινή βάση, το σύνολο των επιχειρησιακών εργασιών της εταιρείας, καθώς και την ειδικότερη ευθύνη λειτουργίας κρίσιμων επιχειρησιακών τομέων για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριών ετών.

Η νέα εταιρεία ΟΣΕ θα καταρτίσει σύγχρονο στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο, και θα συνάψει σύμβαση απόδοσης με το εποπτεύον Υπουργείο, μέσω της οποίας θα παρακολουθείται βάσει συμφωνημένων δεικτών απόδοσης και μετρήσιμων στόχων υιοθετώντας τις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται στους γαλλικούς και γερμανικούς σιδηροδρόμους, ενώ θα λειτουργήσει με το υπάρχον προσωπικό των τριών εταιριών και την προσθήκη 600 νέων υπαλλήλων.

Εντός του φορέα θα δημιουργηθούν διακριτοί επιχειρησιακοί τομείς στους οποίους θα ενταχθεί το υφιστάμενο επιχειρησιακό έργο των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ και οι σχετικές οργανωτικές μονάδες (Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις κλπ μονάδες) που το υλοποιούν.

Οι αντίστοιχες υποστηρικτικές (διοικητικές) διευθύνσεις των τριών εταιρειών θα συγχωνευθούν σε ένα ενιαίο διοικητικό τομέα, προς αξιοποίηση των σχετικών οικονομιών κλίμακας.

Η αναδιοργάνωση του ΟΣΕ χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με 5 εκατ. ευρώ και θα υλοποιηθεί πλήρως μέχρι το τέλος του 2025.