Αντιμέτωπη με τέσσερα σημαντικά εμπόδια είναι για μια ακόμη φορά η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnection) με αποτέλεσμα να τίθενται εν αμφιβόλω τα χρονοδιαγράμματα, αν όχι αυτή καθαυτή η υλοποίηση του έργου.
Τα τέσσερα θέματα, αρχής γενομένης από το προσδιορισμό των τελών χρήσης δικτύου που θα πρέπει να καταβάλλονται από την 1η Ιανουαρίου του 2025 τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους Κύπριους καταναλωτές, τέθηκαν με επιστολή του ΑΔΜΗΕ προς τις Ρυθμιστικές Αρχές Ενέργειας της Ελλάδας και της Κύπρου και συζητήθηκαν σε τηλεδιάσκεψη των εμπλεκομένων (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ, ΑΔΜΗΕ) την περασμένη Παρασκευή.
Είχε προηγηθεί μια ακόμη σύσκεψη των προαναφερόμενων με τη συμμετοχή και στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να υπάρξει ενημέρωση για τις εξελίξεις που σχετίζονται με το έργο, το οποίο όπως είναι γνωστό χρηματοδοτείται με 675 εκατ. ευρώ από τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ConnectingEurope Facility – CEF).
Στη δεύτερη σύσκεψη, όπου δεν συμμετείχαν εκπρόσωποι της ΕΕ εξετάστηκαν αναλυτικά τέσσερα αιτήματα του ΑΔΜΗΕ αν και όλα δείχνουν ότι η όλη υπόθεση θα οδηγηθεί εκ νέου σε εμπλοκή.
Συγκεκριμένα ο ΑΔΜΗΕ ζητεί να εγκριθούν το ταχύτερο δυνατό τα τέλη χρήσης δικτύου τόσο για το ελληνικό όσο και για το κυπριακό σκέλος του έργου προκειμένου να αρχίσουν να εισπράττονται από την 1η Ιανουαρίου.
Υπενθυμίζεται ότι οι δυο ρυθμιστικές αρχές έχουν ήδη λάβει τις αποφάσεις προσδιορισμού του WACC που θα λαμβάνει ο ΑΔΜΗΕ.
Σε ότι αφορά το κυπριακό τμήμα του έργου (63%) το WACC έχει προσδιοριστεί σε 8,3% (4,6% βασικό και 3,7% premium) για μια πενταετία.
Δηλαδή από την 1η Ιανουαρίου του 2025 έως και το τέλος του 2029, οπότε και προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του καλωδίου. Σε περίπτωση που η κατασκευαστική περίοδος διαρκέσει περισσότερο χρόνο, η κυπριακή πλευρά δεν θα συνεχίσει να πληρώνει έως ότου τεθεί σε εμπορική λειτουργία η διασύνδεση οπότε και θα καταβάλει τέλη χρήσης δικτύου για 12 χρόνια και με προσυμφωνημένο WACC 8,3%.
Σε ότι αφορά το ελληνικό τμήμα του έργου (37%) το WACC έχει προσδιοριστεί σε 7,22% για το 2025 και η ΡΑΑΕΥ θα επανέλθει σε περίπου ένα χρόνο από σήμερα, προσδιορίζοντας νέο WACC για την περίοδο από την αρχή του 2026 έως και το τέλος του 2029.
Για να εκδώσουν τις ρυθμιστικές αποφάσεις προσδιορισμού των τελών χρήσης δικτύου η ΡΑΑΕΥ και η ΡΑΕΚ ζήτησαν από τον ΑΔΜΗΕ κατά τη διάρκεια της σύσκεψης της περασμένης Παρασκευής να ολοκληρώσει τη Συμφωνία Παραχώρησης του έργου στην εταιρία ειδικού σκοπού που θα αναλάβει την υλοποίησή του.
Η συμφωνία αυτή θα προσυπογραφεί από τις δυο Ρυθμιστικές Αρχές κάτι το οποίο αναμένεται να γίνει ίσως και εντός της επόμενης εβδομάδας.
Διαφωνία Κυπρίων για τις λειτουργικές και επενδυτικές δαπάνες
Το δεύτερο θέμα που θέτει ο ΑΔΜΗΕ με την επιστολή του είναι η αποδοχή από τις δυο Ρυθμιστικές Αρχές των λειτουργικών δαπανών που έχει κάνει μέσα στο 2024 και προβλέπει ότι θα γίνουν το 2025 για την ηλεκτρική διασύνδεση.
Πρόκειται για ένα κόστος της τάξης των 9 εκατ. ευρώ το οποίο ειδικά η κυπριακή πλευρά εξετάζει με μεγάλη λεπτομέρεια ζητώντας τιμολόγια για τις δαπάνες που έχουν γίνει το 2024 και διατηρώντας επιφυλάξεις για το εύλογο των δαπανών που προϋπολογίζεται να γίνουν το 2025.
Πάντως για να προσδιοριστούν τα τέλη χρήσης δικτύου θα πρέπει πρώτα να έχουν εγκριθεί οι λειτουργικές δαπάνες κάτι που προκαλεί ανησυχία για τις ομαλή εξέλιξη της κατάστασης.
Πέραν αυτών ο ΑΔΜΗΕ ζητεί να συμπεριληφθούν στις επενδυτικές δαπάνες του έργου (CAPEX) τα 48,8 εκατ. ευρώ που κατέβαλε στον προηγούμενο project promoter της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Στο σημείο αυτό η κυπριακή πλευρά είναι κάθετη στην άποψη της ότι δεν μπορούν να αναγνωριστούν περισσότερα από 12 εκατ. ευρώ παρά την έκθεση συμβουλευτικής εταιρίας που έχει προσκομίσει ο ΑΔΜΗΕ ότι το τίμημα των 48,8 εκατ. ευρώ είναι εύλογο.
Το συγκεκριμένο θέμα εκτιμάται ότι μπορεί να μπλοκάρει πλήρως την υπόθεση καθώς απομένουν μετέωρα 36 εκατ. ευρώ, τα οποία θα πρέπει να καταβάλει ο ΑΔΜΗΕ από τα κέρδη του επιβαρύνοντας έτσι το ελληνικό δημόσιο που ως γνωστών είναι ο κύριος μέτοχος του ΑΔΜΗΕ.
Το τελευταίο θέμα που τέθηκε με την επιστολή του ΑΔΜΗΕ είναι η αλλαγή του CBCA (Cross Boder Cost Allocation – Διασυνοριακός Επιμερισμός Κόστους) σε ότι αφορά τις αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβάλει σε περίπτωση που αναιτιολόγητα διακόψει την κατασκευή της διασύνδεσης.
Το υφιστάμενο CBCA προβλέπει ότι ο φορέας υλοποίησης θα πρέπει να αποζημιώσει τους καταναλωτές για τα τέλη χρήσης δικτύου που θα έχουν καταβάλει έως τη στιγμή διακοπής του έργου, αλλά και για το όφελος που θα είχαν εάν λειτουργούσε η διασύνδεση για 25 χρόνια.
Το όφελος αυτό έχει προσδιοριστεί στο αστρονομικό ποσό των 6 δισ. ευρώ που με βάση το CBCA θα πρέπει να καταβάλει ο φορέας υλοποίησης.
Το συγκεκριμένο θέμα που από την ελληνική πλευρά αντιμετωπίζεται μάλλον συγκαταβατικά και υπέρ του ΑΔΜΗΕ προκαλεί την έντονη αντίδραση της κυπριακής πλευράς που δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω ως προς τα 6 δισ. ευρώ.
