Το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ συνέχισε την ταχεία στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με αιχμή την αιολική και την ηλιακή ενέργεια.

Για πρώτη φορά σε οποιαδήποτε εξαμηνιαία περίοδο, παρήγαγε περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) παρά από ορυκτά καύσιμα το πρώτο εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε από τη δεξαμενή σκέψης Ember.

Η παραγωγή από ορυκτά καύσιμα υποχώρησε σε ιστορικό χαμηλό τη συγκεκριμένη περίοδο, παρόλο που η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε και οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας επέστρεψαν στα προ κρίσης επίπεδα

Το momentum της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια εξαπλώνεται στην ΕΕ αφού σχεδόν τα μισά κράτη μέλη παρήγαγαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από αιολική και ηλιακή ενέργεια παρά από ορυκτά καύσιμα το εξάμηνο.

Η παραγωγή από ορυκτά καύσιμα μειώθηκε κατά 17% σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα το 2023, αντιπροσωπεύοντας πλέον μόνο το 27% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, η παραγωγή από άνθρακα μειώθηκε κατά 24% και η παραγωγή από φυσικό αέριο κατά 14%. Αυτή η μείωση συνέβη παρά την αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 0,7%.

Αυτό οδήγησε τις εκπομπές σε επίπεδα 31% χαμηλότερα από το πρώτο εξάμηνο του 2022, μία ιδιαίτερα εντυπωσιακή μείωση.

Η πτώση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα ήταν ιδιαίτερα έντονη σε πέντε κράτη μέλη με τις μεγαλύτερες αγορές ενέργειας στην ΕΕ, με τη μεγαλύτερη μείωση να σημειώνεται στη Γερμανία.

Η Ελλάδα κατέγραψε τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση ζήτησης, κατά 7,8%, πίσω μόνο από τη Δανία (+10,4%).

Την ίδια στιγμή, η παραγωγή αιολικών και φωτοβολταϊκών εκτοξεύθηκε, κερδίζοντας μερίδιο 30% στο ενεργειακό μείγμα της ΕΕ, από 27% το 2023.

Η παραγωγή από φωτοβολταϊκά αυξήθηκε κατά 21% ή 25 TWh, ενώ η παραγωγή από αιολική ενέργεια αυξήθηκε κατά 9% ή 20 TWh. Συνολικά, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αυξήθηκαν κατά 45 TWh, γεγονός που έδωσε το «σήμα» για να καλύψουν και να υπερβούν τη νέα ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, οδηγώντας σε μείωση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα.

Σημειώνεται πως το πρώτο εξάμηνο του 2024, φωτοβολταϊκά και αιολικά παρήγαγαν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από τα ορυκτά καύσιμα σε δεκατρία κράτη μέλη της ΕΕ, με τέσσερα από αυτά να φτάνουν αυτό το ορόσημο για πρώτη φορά: Γερμανία, Βέλγιο, Ουγγαρία και Ολλανδία.

Η χώρα μας είχε την 7η μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγή των αιολικών, ήτοι 1,1 TWh και την 6η μεγαλύτερη αύξηση στην παραγωγή από φωτοβολταϊκά, κατά 1,8 TWh αντίστοιχα. Τη μεγαλύτερη άνοδο και στις 2 τεχνολογίες πέτυχε η Γερμανία.

Σύμφωνα με την ανάλυση της Ember, ο ήπιος καιρός και οι ισχυρές επιδόσεις των υδροηλεκτρικών έπαιξαν επίσης ρόλο στην πτώση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα.

Η ΕΕ πρέπει να επιταχύνει περαιτέρω

Καθώς οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας επιστρέφουν στα προ της κρίσης επίπεδα, η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στην αγορά για να προωθήσει την αναγκαία επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Τα καλά σχεδιασμένα και εφαρμοσμένα συστήματα κινήτρων θα παραμείνουν σημαντικά για τη διατήρηση της δυναμικής, όπως αποδεικνύεται από την εντυπωσιακή επέκταση της ηλιακής ενέργειας που συνεχίζεται στη Γερμανία το 2024. Πρέπει επίσης να ξεπεραστούν τα εμπόδια εκτός της αγοράς, όπως οι περιορισμοί της χωρητικότητας του δικτύου. Αυτό είναι εμφανές στις Κάτω Χώρες, όπου το δίκτυο δυσκολεύεται να συμβαδίσει με την ηλιακή έκρηξη της χώρας.

Έχει ήδη σημειωθεί πρόοδος στην ανάπτυξη πολιτικών για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, αλλά απαιτείται ταχεία δράση για να ξεκλειδωθεί ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ο εκ νέου διορισμός της Ursula von der Leyen ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνει τη συνέχιση της εντολής για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, καθώς παραμένει σταθερά προσηλωμένη στην ηγετική θέση της ΕΕ όσον αφορά τη δράση για το κλίμα.

Η μελετημένη και ταχεία παρέμβαση για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι ο μόνος τρόπος για την περαιτέρω μείωση της δαπανηρής εξάρτησης της Ευρώπης από την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και την ευθυγράμμιση των ενεργειακών στόχων της ΕΕ με τις κλιματικές της υποχρεώσεις.