Μία μεταβατική χρηματοδοτική λύση που θα βασίζεται στον κρατικό προϋπολογισμό επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με σκοπό να αντιμετωπιστεί το σημαντικό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΥΚΩ (ΕΛΥΚΩ). Η λύση αυτή θα καλύψει το «κενό» στον Λογαριασμό μέχρι το τέλος του 2025, ώστε να μην χρειαστεί να αυξηθούν οι χρεώσεις στους λογαριασμούς ρεύματος.
Καθώς από το τέλος του 2025 αναμένεται ο ΕΛΥΚΩ να επιστρέψει σε πλεονάσματα, τα ποσά του κρατικού προϋπολογισμού θα αρχίσουν στη συνέχεια να επιστρέφονται στο Δημόσιο. Έτσι, σε βάθος χρόνου η λύση αυτή θα είναι ουδέτερη για τα δημόσια οικονομικά, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι στο μεταξύ δεν θα χρειαστεί να υπάρξει περαιτέρω επιβάρυνση των νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Το καμπανάκι του ΕΣΠΕΝ
Τον «κώδωνα του κινδύνου» για το συνεχώς διογκούμενο έλλειμμα του Λογαριασμού έκρουσε πρόσφατα ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), ο οποίος σε πρόσφατη επιστολή του στο ΥΠΕΝ επισημαίνει πως μέχρι τον Νοέμβριο του 2023 οι οφειλές προς τους παρόχους ανέρχονταν σε 252 εκατ. ευρώ. Κι αυτό γιατί από τη στιγμή που ο ΕΛΥΚΩ απέκτησε αρνητικό πρόσημο, τον Απρίλιο του 2023, οι προμηθευτές λαμβάνουν μέρος μόνο από τις αποζημιώσεις για την προμήθεια ρεύματος στους κατοίκους των μη διασυνδεδεμένων νησιών.
Το έλλειμμα του ΕΛΥΚΩ για το 2023 υπολογίζεται στα 230 εκατ. ευρώ ενώ φέτος εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 500 εκατ. ευρώ. Οι προμηθευτές ζητούν γρήγορη επίλυση του ζητήματος από το ΥΠΕΝ είτε μέσω κρατικής χρηματοδότησης του ΕΛΥΚΩ είτε μέσω αύξησης των χρεώσεων ΥΚΩ στους λογαριασμούς ρεύματος καθώς, με βάση τα τρέχοντα δεδομένα, οι εταιρείες ουσιαστικά επωμίζονται ένα υπολογίσιμο κόστος για τη χρηματοδότηση του Ειδικού Λογαριασμού.
Εν αναμονή αλλαγών λόγω της Κρήτης – Αττικής
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα δεδομένα θα αλλάξουν από τα μέσα του 2025, όταν αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτη-Αττική. Κι αυτό η πλήρης ένταξη του νησιού στο ηπειρωτικό σύστημα θα μειώσει δραστικά τα ποσά που απαιτούνται για τις υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, από τα οποία το 50% περίπου αφορούν την Κρήτη. Επομένως, από το καλοκαίρι του 2024, το τρέχον ισοζύγιο του ΕΛΥΚΩ θα «γυρίσει» σε θετικό πρόσημο.
Η λύση που επεξεργάζεται το ΥΠΕΝ βασίζεται ακριβώς σε αυτή τη θετική ανατροπή των δεδομένων. Επομένως, όσα κρατικά κεφάλαια θα αξιοποιηθούν στην παρούσα φάση για να αντιμετωπισθεί το έλλειμμα του Λογαριασμού, θα αρχίσουν να αποσβένονται από τα τρέχοντα πλεονάσματα, που θα δημιουργηθούν από το καλοκαίρι του 2025 και μετά.
Μέχρι και τις αρχές του 2022, ο Ειδικός Λογαριασμός είχε πλεόνασμα της τάξης των 500 εκατ. ευρώ. Η εικόνα αυτή άλλαξε λόγω της ενεργειακής κρίσης καθώς ο ΕΛΥΚΩ έγινε ο βασικός «αιμοδότης» του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ), μέσω του οποίου η Πολιτεία χρηματοδότησε τις οριζόντιες επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος.
Ο ΕΣΠΕΝ υπολογίζει τα κεφάλαια που δόθηκαν στο ΤΕΜ από τον Αύγουστο του 2022 μέχρι τον Απρίλιο του 2023 στα 460 εκατ. ευρώ. Πέραν των παραπάνω, η απαλλαγή των ενεργοβόρων επιχειρήσεων στη μέση και την υψηλή τάση από τις χρεώσεις ΥΚΩ από τον Νοέμβριο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023 κόστισε στον Ειδικό Λογαριασμό επιπλέον 65 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρυθμιστική Αρχή έχει ήδη λάβει απόφαση για τις μοναδιαίες χρεώσεις ΥΚΩ για φέτος, διατηρώντας τις στα ίδια επίπεδα. Στην πράξη, η λύση που προωθεί το υπουργείο σημαίνει ότι μπορεί οι χρεώσεις ΥΚΩ να μην αυξηθούν για την επόμενη 2ετία, από την άλλη πλευρά όμως δεν θα μειωθούν από τις αρχές του 2026, όπως κανονικά θα επέτρεπε η λειτουργία της διασύνδεσης Κρήτη-Αττική. Με άλλα λόγια, ένα μέρος των επιδοτήσεων που έλαβαν οι καταναλωτές, θα το χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι από το 2026 και εφεξής.
