Η συνολική ικανότητα παραγωγής αιολικής ενέργειας της Ισπανίας, η κύρια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας τα τελευταία χρόνια, έχει διπλασιαστεί από το 2008. Η δυναμικότητα της ηλιακής ενέργειας, εν τω μεταξύ, έχει αυξηθεί κατά οκτώ φορές κατά την ίδια περίοδο.
Αυτό καθιστά την Ισπανία το κράτος μέλος της Ε.Ε με τη δεύτερη μεγαλύτερη υποδομή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετά τη Γερμανία που βρίσκεται στην πρώτη θέση.
Νωρίτερα φέτος, ο πρωθυπουργός του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος της Ισπανίας, Pedro Sánchez, περιέγραψε τη χώρα του ως «κινητήρια δύναμη της ενεργειακής μετάβασης σε παγκόσμια κλίμακα».
Η έκρηξη ξεκίνησε αμέσως μετά την άφιξη της νέας κυβέρνησης υπό τον κ. Sánchez το 2018, με την άρση των ρυθμιστικών εμποδίων και την εισαγωγή επιδοτήσεων για την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η πανδημία επιτάχυνε περαιτέρω την τάση σε εγχώριο επίπεδο.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση εισήγαγε νέους φιλόδοξους στόχους, μεταξύ των οποίων η κάλυψη του 81% των αναγκών της Ισπανίας σε ηλεκτρική ενέργεια με ανανεώσιμες πηγές έως το 2030.
Οι ανησυχίες
Ωστόσο, πίσω από αυτό to succes story», υπάρχουν ανησυχίες στη βιομηχανία σχετικά με την ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης με, κατά καιρούς, πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρόλο που η ισπανική οικονομία έχει ανακάμψει δυναμικά από την εποχή της πανδημίας και αναπτύσσεται ταχύτερα από όλες τις άλλες μεγάλες οικονομίες του μπλοκ, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Πέρυσι, η ζήτηση ήταν ακόμη χαμηλότερη από εκείνη που παρατηρήθηκε κατά το έτος της πανδημίας 2020, και η χαμηλότερη από το 2003.
Οι λόγοι
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για την πρόσφατη πτώση της ζήτησης. Σε αυτούς περιλαμβάνεται η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η οποία προκάλεσε μείωση της χρήσης από επιχειρήσεις και νοικοκυριά σε όλη την Ευρώπη. Επίσης, η ενεργειακή απόδοση έχει βελτιωθεί. Η αυξημένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει συμβάλει στη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από το εθνικό δίκτυο.
Ο Pedro Sánchez θέλει η Ισπανία να γίνει «κινητήρια δύναμη» των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ενώ οι χαμηλές αυτές τιμές είναι ευπρόσδεκτες για τους καταναλωτές, αποτελούν ενδεχομένως πρόβλημα όταν πρόκειται για την προσέλκυση επενδύσεων στον κλάδο.
Οι ανησυχίες σχετικά με την Ισπανία που έχει πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας έχουν οδηγήσει σε συζητήσεις για την ανάγκη επιτάχυνσης του «εξηλεκτρισμού» της οικονομίας, ο οποίος περιλαμβάνει την απομάκρυνσή της από τα ορυκτά καύσιμα. Η κυβέρνηση Sánchez έχει θέσει ως στόχο το 34% της οικονομίας να εξαρτάται από την ηλεκτρική ενέργεια έως το 2030.
«Η διαδικασία αυτή προχωράει αργά και πρέπει να την επιταχύνουμε», τονίζει ο José Donoso της UNEF.«Η ηλεκτρική ενέργεια είναι ο φθηνότερος και πιο ανταγωνιστικός τρόπος παραγωγής καθαρής ενέργειας. Χρειαζόμαστε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια αντί για ορυκτά καύσιμα» καταλήγει.
Η μετάβαση σε πλήρη εξάρτηση από την ηλεκτρική ενέργεια θεωρείται μη ρεαλιστική, καθώς ορισμένοι σημαντικοί τομείς, όπως τα χημικά και τα μέταλλα, θα αντιμετωπίσουν δυσκολίες.
Ωστόσο, ο κ. Donoso και άλλοι βλέπουν πολλά περιθώρια για ταχύτερο εξηλεκτρισμό. Για παράδειγμα, η Ισπανία υπολείπεται πολλών από τους ευρωπαίους γείτονές της όσον αφορά την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας στα σπίτια και τη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τα οποία αποτελούν μόνο το 6% περίπου των οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους.
Κάποιοι προτείνουν κι άλλους τρόπους αντιμετώπισης του διλήμματος προσφοράς-ζήτησης, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτερης σταδιακής κατάργησης της χρήσης πυρηνικών σταθμών και της αύξησης της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας.
