Tην υποστήριξη των ΗΠΑ στην προώθηση έργων ενεργειακής διασύνδεσης στην Ανατολική Μεσόγειο όπως το Great Sea Interconnector αλλά και ο Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου επανέλαβε ο κ.  Geoffrey Pyatt Assistant Secretary of State for Energy Resources (Yφυπουργός Ενεργειακών Πόρων) των ΗΠΑ. Οι δηλώσεις του έγιναν στο πλαίσιο της COP29, που διεξάγεται στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.

Το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών συμμετέχει ενεργά στην COP29 τη σημαντική συνάντηση υψηλού επιπέδου που επικεντρώνεται στο κρίσιμο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, φιλοξενώντας συζήτηση με τίτλο «Γεωπολιτική και Περιβάλλον στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», η οποία πραγματοποιήθηκε σήμερα (15/11) στο ελληνικό περίπτερο.

Στο συζήτηση, εκτός του κ. Pyatt συμμετείχαν η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας κ. Αλεξάνδρα Σδούκου, οι Υπουργοί Ενέργειας της Ρουμανίας και Μολδαβίας κκ Sebastian Berduja και Victor Parlicov και η Υφυπουργός Ενέργειας, της Βουλγαρία κ. Iva Petrova. Το πάνελ συντόνισε οΕπικεφαλής Πολιτικού Διαλόγου & Καινοτομίας Πολιτικής & Κλίματος, Ιδρυμα BWM Herbert Quandt κ. Gregoire Roos.  

Κατά την τοποθέτησή του ο κ. Geoffrey Pyatt αναφέρθηκε στον κομβικό ρόλο της Ελλάδας ως περιφερειακού ενεργειακού hub κάνοντας ειδική αναφορά στο project ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ (Great Sea Interconnector) καθώς και στον Κάθετο Διάδρομο φυσικού αερίου που θα επιτρέπει την αμφίδρομη ροή φυσικού αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά και, πιο συγκεκριμένα, από την Ελλάδα στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, μέσα από τη σύνδεση υφιστάμενων, αλλά και νέων ευρωπαϊκών υποδομών μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG.

Πιο αναλυτικά:

• Χαρακτήρισε ως «μεγάλη ευκαιρία» για την Κυπριακή Δημοκρατία το project της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ελλάδα σημειώνοντας πως έχει μεγάλη πολιτική σημασία για την Κύπρο. Τόνισε ότι το έργο αυτό θα οδηγήσει στην επίλυση μιας σειράς προβλημάτων, όπως το γεγονός ότι η Κύπρος είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν είναι διασυνδεδεμένη.
• Πρόσθεσε ότι η Κύπρος έχει το λιγότερο πράσινο ενεργειακό μείγμα στην ΕΕ και ότι μέσω της διασύνδεσης θα ωφεληθεί από την πρόοδο της Ελλάδας στη δημιουργία πράσινων ενεργειακών υποδομών. Η Κύπρος θα συνδεθεί με το δίκτυο ENSTO-E, κάτι που αναμένεται να μειώσει τις τιμές ενέργειας. Σημείωσε, επίσης, ότι αν και στην Κύπρο έχει παραβλεφθεί το θέμα λόγω του κόστους CAPEX, το έργο αποτελεί μια φανταστική ευκαιρία μακροπρόθεσμα, ακόμη και μόνο ως έργο που συνδέει την Κύπρο με την Ελλάδα και την υπόλοιπη ΕΕ. «Μακροπρόθεσμα, είμαστε πολύ υποστηρικτικοί στο όραμα της διασύνδεσης της Κύπρου με το Ισραήλ και την ευρύτερη περιοχή», σημείωσε.
• Αναφορικά με τον Κάθετο Διάδρομο, υπενθύμισε ότι το FSRU της Αλεξανδρούπολης, το οποίο αποτελεί κομβικό στοιχείο του project, ξεκίνησε στην πρώτη προεδρία του Donald Trump. Τόνισε ότι ήδη υπάρχει επένδυση από την αμερικανική εταιρεία Venture Global για το 25% της χωρητικότητας του FSRU για την επόμενη πενταετία. «Είμαι πεπεισμένος ότι θα συνεχίσουμε την θερμή υποστήριξη όλων των αμερικανικών κινήσεων στην Αλεξανδρούπολη και για το project του Κάθετου Διαδρόμου», δήλωσε, προσθέτοντας ότι η υλοποίηση του έργου είναι προτεραιότητα για τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Εξήγησε ότι ο Κάθετος Διάδρομος δεν είναι ένα από τα πολύπλοκα και ακριβά έργα στον τομέα των περιφερειακών ενεργειακών υποδομών, καθώς τα απαραίτητα έργα (όπως το FSRU και ο IGB Interconnector) έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Τόνισε, όμως, ότι η βιωσιμότητα του έργου εξαρτάται από τη συνεννόηση για το εμπορικό κομμάτι και εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επιτυχία του project.

Στη σύνδεση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής με την εθνική και περιφερειακή ασφάλεια αναφέρθηκε η Ελληνίδα Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Αλεξάνδρα Σδούκου. 

• Υπογράμμισε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται ολοένα και πιο συνηθισμένα και πλήττουν όλο και περισσότερες χώρες, αναφέροντας τις πλημμύρες στη Θεσσαλία την περασμένη χρονιά, καθώς και τις πρόσφατες πλημμύρες στην Βαλένθια της Ισπανίας. Η νέα αυτή πραγματικότητα, όπως σημείωσε, επηρεάζει τόσο την εθνική όσο και την περιφερειακή ασφάλεια, καθώς απειλεί ανθρώπινες ζωές, πλήττει υποδομές και προκαλεί αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές.
• «Θεωρώ ότι η μεγαλύτερη πρόκληση που φέρνει η κλιματική αλλαγή για την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα είναι η ανακατάταξη που θα προέλθει στη γεωπολιτική ισορροπία κατά τη μετάβαση από τα ορυκτά στα ανανεώσιμα καύσιμα. Το σημερινό γεωπολιτικό status διαμορφώθηκε γύρω από τις παραδοσιακές ενεργειακές πηγές και τώρα που σταδιακά αντικαθίστανται από φιλικές στο περιβάλλον ενεργειακές τεχνολογίες, οι υπάρχοντες συσχετισμοί θα μεταβληθούν» παρατήρησε.
• Παράλληλα, σημείωσε πως η ενεργειακή μετάβαση μπορεί να αποτελέσει παράγοντα ενίσχυσης της διεθνούς αλληλεγγύης και συνεργασίας μέσω κοινών πρωτοβουλιών, όπως οι διεθνείς διασυνδέσεις, ενισχύοντας έτσι την περιφερειακή και την εθνική ασφάλεια. Τόνισε επίσης ότι η ενεργειακή μετάβαση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ενεργειακή ασφάλεια και αυτονομία. «Δεν αρκεί να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε την πράσινη μετάβαση, αλλά να αξιοποιούμε αυτή τη διαδικασία ως εργαλείο για να ενισχύσουμε την περιφερειακή ασφάλεια, την ειρήνη και την πρόοδο» υπογράμμισε.
• Τέλος, επισήμανε ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει πλήρως τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας πως η ενίσχυση των πολιτικών για την αντιμετώπιση των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση. Στο πλαίσιο αυτό, η χώρα προωθεί στρατηγικές προσαρμογής και δράσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της.

Η Υφυπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας κ. Iva Petrova υπογράμμισε ότι ανάμεσα στις προκλήσεις της πράσινης μετάβασης περιλαμβάνεται και ο παγκόσμιος ανταγωνισμός στις τεχνολογίες που είναι κρίσιμες για την υλοποίησή της. Στο πλαίσιο αυτό τόνισε την ανάγκη για συνεργασία με στόχο την ανοιχτή πρόσβαση στις απαραίτητες τεχνολογίες καθώς και στις πηγές χρηματοδότησης. Ειδική αναφορά έκανε στην ανάγκη ενοποίησης των αγορών, διασφάλισης διαφοροποιημένων προμηθειών και σταθεροποίησης των τιμών.

Από την πλευρά του ο Μολδαβός Υπουργός Ενέργειας κ. Victor Parlicov αναφέρθηκε στις ενεργειακές προκλήσεις που κληθηκε να αντιμετωπίσει η χώρα ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία. Εστίασε στο έργο του Κάθετου Διαδρόμου τονίζοντας την ανάγκη συνεννόησης μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων πλευρών ώστε να καταστεί ένα ανταγωνιστικό έργο. Όπως επεσήμανε, ο λόγος που η Gazprom υπήρξε στο παρελθόν ένας σταθερός σύμμαχος η δυνατότητα της να παρέχει προμήθειες άμεσα αξιοποιώντας τις αποθήκες της Ουκρανίας. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε πως η προώθηση του Κάθετου Διαδρόμου θα μπορούσε να αντικαταστήσει το μοντέλο της Gazprom, καθιστώντας το διαθέσιμο για όλους τους προμηθευτές. Αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τη διασφάλιση σταθερών τιμών και προμηθειών.

Σε σύντομή τοποθέτησή του ο Υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας κ. Sebastian Berduja υπογράμμισε τον κρίσιμο ρόλο των διασυνδέσεων για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής. Στη συνέχεια, σε αρχική παρέμβασή του, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Στέφανος Γκίκας αναφέρθηκε στις προκλήσεις που δημιουργούν οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή στους τομείς της ενέργειας, της προμήθειας τροφίμων και της ασφάλειας καθώς και στην αύξηση των μεταναστευτικών ροών. Όπως ανέφερε στην Ελλάδα εφαρμόζεται μία δίκαιη αλλά αυστηρή πολιτική με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σύμφωνα με τον κ. Γκίκα, η ειρήνη και η ασφάλεια απαιτούν επένδυση σε πολιτικές δικαίου που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο.