Ορόσημο για την ενεργειακή μετάβαση ήταν το τελευταίο τρίμηνο του 2023, καθώς σύμφωνα με στοιχεία της δεξαμενής σκέψης «Ember» που αναμεταδίδει το Reuters, η ηλεκτροπαραγωγή με αιολικά ξεπέρασε για πρώτη φορά στα χρονικά την αντίστοιχη με άνθρακα στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, τα αιολικά άγγιξαν τις 193 TWh, έναντι των 184 μονάδων άνθρακα. Η αιολική παραγωγή ήταν αυξημένη κατά 20% σε σύγκριση με το 2022, παρά το γεγονός ότι το 2023 σημαδεύτηκε από τις καθυστερήσεις στις εγκαταστάσεις αιολικών, υψηλού κόστους εργασιών και χρηματοδότησης. Μάλιστα, το 2024 προβλέπεται να διευρυνθεί το προβάδισμα της αιολικής ενέργειας έναντι του άνθρακα.

Ο άνθρακας θα επιστρέψει;

Ενώ αναμένεται ευρέως πρόσθετη δυναμικότητα αιολικής παραγωγής σε όλη την Ευρώπη το 2024 και μετά, οι προοπτικές για ηλεκτροπαραγωγή με καύση άνθρακα είναι έωλες.

Αυτό γιατί, η παραγωγή άνθρακα στη Γερμανία, την Πολωνία και την Τουρκία – που αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ της συνολικής παραγωγής άνθρακα της Ευρώπης – θα είναι καθοριστικής σημασίας. Άλλωστε, αποτελούν το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα γραφής για τη δυναμική της καθαρής ενέργειας στην Ευρώπη.  

Οι τρεις μεγαλύτεροι καταναλωτές άνθρακα της Ευρώπης περιόρισαν τη χρήση άνθρακα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε χαμηλά πολλών ετών το πρώτο εξάμηνο του 2023, καθώς η αδύναμη περιφερειακή βιομηχανική δραστηριότητα περιόρισε τη συνολική ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.

Ωστόσο, κάθε χώρα στη συνέχεια αύξησε την παραγωγή άνθρακα κατά τους τελευταίους μήνες του 2023 καθώς η ζήτηση για θέρμανση αυξήθηκε, αν και η συνολική παραγωγή άνθρακα σε κάθε χώρα παραμένει πολύ κάτω από τις προηγούμενες κορυφές.

Το momentum της αιολικής ενέργειας

Ανεξάρτητα από την κατάσταση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής κατανάλωσης και δραστηριότητας το 2024, η κατασκευή έργων αιολικής ενέργειας αναμένεται να ενταθεί, με τις Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Γαλλία και Δανία να είναι οι βασικοί εκπρόσωποι αυτής της τάσης.

Σημειώνεται δε, ότι επιπλέον κρατικοί διαγωνισμοί για νέα αιολική δυναμικότητα – χερσαία και υπεράκτια – αναμένονται το 2024 στον απόηχο των περιφερειακών συμφωνιών πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπογράφηκαν πέρυσι.

Η Γερμανία σχεδιάζει διαγωνισμό για 8 GW στα υπεράκτια αιολικά το τρέχον έτος, ενώ Δανία αναμένεται να ξεκινήσει δημοπρασίες για συνολικά 9 GW υπεράκτιων έργων φέτος, σύμφωνα με την S&P Global.

Η Γαλλία θα ενισχύσει επίσης το αποτύπωμά της στην αιολική ενέργεια κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους περίπου μέσω της υποστήριξης της κατασκευής δύο πλωτών αιολικών πάρκων με συλλογική ισχύ έως 280 MW.

Τέλος, σύμφωνα με την έκθεση, όσο προχωρούν αυτά τα έργα, η συνολική παραγωγή αιολικής ενέργειας της Ευρώπης θα αυξηθεί και θα ξεπεράσει τις 604 TWh. Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, η ηλεκτροπαραγωγή με καύση άνθρακα μπορεί να αυξηθεί στην Ευρώπη, καθώς ανακάμπτει η βιομηχανική δραστηριότητα, αλλά εάν οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας ακολουθήσουν τον προγραμματισμένο σχεδιασμό, η αιολική ενέργεια θα επισκιάσει τον άνθρακα.