Η πρόταση της ΡΑΑΕΥ για τις αλλαγές του Κώδικα Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας δεν αποτρέπει επαρκώς τη συσσώρευση ανεξόφλητων οφειλών προς τους παρόχους, επισημαίνει ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), στην τοποθέτησή του στη δημόσια διαβούλευση της εισήγησης που πρόκειται να αποστείλει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων προς το ΥΠΕΝ, για την αναμόρφωση του Κώδικα.
Ο ΕΣΠΕΝ υποστηρίζει πως στο νέο προτεινόμενο πλαίσιο δεν λαμβάνεται η αναγκαία μέριμνα για την αποτελεσματική διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, τόσο από τον υφιστάμενο όσο και από τον προηγούμενο προμηθευτή. Ως συνέπεια, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, οι προτεινόμενες αλλαγές δεν εξυπηρετούν αποτελεσματικά την προστασία της αγοράς από το αυξημένο κόστος που επιφέρουν οι επισφάλειες επί των ληξιπρόθεσμων οφειλών των «στρατηγικών κακοπληρωτών».
Κι αυτό γιατί μετά την αλλαγή προμηθευτή, το προτεινόμενο πλαίσιο δεν επιτρέπει την άσκηση του δικαιώματος του Προμηθευτή να διεκδικήσει ληξιπρόθεσμες οφειλές από μη συμμορφούμενους προς τις συμβατικές υποχρεώσεις τους καταναλωτές.
Μπλόκο στις μετακινήσεις
Όσον αφορά την αντιμετώπιση του «ενεργειακού τουρισμού» κακοπληρωτών», υπενθυμίζεται ότι η πρόταση της ΡΑΑΕΥ προβλέπει το μπλόκο στις μετακινήσεις των καταναλωτών οι οποίοι εμπίπτουν στην έννοια του «στρατηγικού κακοπληρωτή», όπως αυτή θεσμοθετήθηκε με την από 02.11.2023 ανακοίνωσή του ΥΠΕΝ.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, δεν επιτρέπεται η αλλαγή Προμηθευτή σε περίπτωση που: (α) έχει υποβληθεί από τον Προμηθευτή εντολή απενεργοποίησης μετρητή του Πελάτη (β) έχει υποβληθεί και είναι ενεργή Εντολή Επισήμανσης του Πελάτη ως υπερήμερου από τρεις διαφορετικούς Προμηθευτές για την Βασική Κατηγορία των Οικιακών Πελατών ή από δύο διαφορετικούς Προμηθευτές για τη Βασική Κατηγορία των Μη Οικιακών Πελατών. Οι Εντολές Επισήμανσης θα καταχωρούνται στο σύστημα σήμανσης οφειλών («Debt Flagging») που θα αναπτύξει ο ΔΕΔΔΗΕ.
Ο ΕΣΠΕΝ επισημαίνει πως η πρόθεση του κανονιστικού νομοθέτη είναι αφενός η διαφύλαξη του θεμελιώδους δικαιώματος του καταναλωτή για αλλαγή Προμηθευτή χωρίς περιορισμούς, αφετέρου η αποτροπή της καταχρηστικής άσκησης του εν λόγω δικαιώματος από στρατηγικούς κακοπληρωτές με επακόλουθο τη συσσώρευση ανεξόφλητων οφειλών προς τους Προμηθευτές. Ωστόσο, με τις προτεινόμενες διατάξεις αφενός περιορίζεται σημαντικά η δυνατότητα του υφιστάμενου Προμηθευτή να εκδώσει εντολή αποκοπής για τους υπερήμερους πελάτες του και αφετέρου δεν υπάρχει οποιαδήποτε πρόβλεψη για την άσκηση του δικαιώματος αυτού μετά την αλλαγή Προμηθευτή.
«Συνολικά, με τις προτεινόμενες διατάξεις καθίσταται επί της ουσίας θεμιτή, για τους “στρατηγικούς κακοπληρωτές” με ληξιπρόθεσμες οφειλές, η αλλαγή τριών Προμηθευτών (ή δύο Προμηθευτών στην περίπτωση των μη οικιακών καταναλωτών), δίχως να μεριμνήσουν για την κάλυψη ή τον διακανονισμό των οικονομικών τους υποχρεώσεων. Παράλληλα, στην περίπτωση που συμπληρωθεί το ανώτατο όριο σημάνσεων, φαίνεται ότι για την επανενεργοποίηση του δικαιώματος αλλαγής Προμηθευτή, το προτεινόμενο πλαίσιο χορηγεί στους “στρατηγικούς κακοπληρωτές” τη δυνατότητα να επιλέξουν την εξόφληση μόνον της χαμηλότερης από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που αντιστοιχούν στις σημάνσεις που φέρουν», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Σύνδεσμος.
Αποκοπή και από τον «παλιό» προμηθευτή
Ο ΕΣΠΕΝ επισημαίνει ότι το μοναδικό μέσο για τη διεκδίκηση ληξιπρόθεσμων οφειλών «στρατηγικών κακοπληρωτών» είναι να υπάρχει η δυνατότητα σε έναν προμηθευτή να εκδίδει εντολή απενεργοποίησης «παλιών» πελατών του, οι οποίοι έχουν ληξιπρόθεσμα και μη διακανονισμένα χρέη. Κι αυτό γιατί η διαδικασία ανάκτησης των οφειλών μέσω της δικαστικής οδού, πέραν από εξαιρετικά χρονοβόρα, είναι και ιδιαιτέρως επιβαρυντική για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Σύμφωνα με την πρόταση του Σύνδεσμου, για την οποία έχει αποστείλει ήδη δύο σχετικές επιστολές στο ΥΠΕΝ, είναι οι καταναλωτές να είναι ελεύθεροι να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή πάροχο, εκτός κι αν ο υφιστάμενος προμηθευτής τους έχει εκδώσει εντολή αποκοπής λόγω ληξιπρόθεσμων χρεών. Επίσης, θα είναι υποχρεωτικό στους παρόχους να προσφέρουν ευνοϊκό και τυποποιημένο διακανονισμό προς τους Πελάτες τους που έχουν αποχωρήσει αφήνοντας ληξιπρόθεσμες οφειλές, ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του δικαιώματος του παλαιού Προμηθευτή να υποβάλει αίτημα αποκοπής μετρητή.
Συγκεκριμένα, η μη αποδοχή ή αθέτηση των όρων του ευνοϊκού διακανονισμού από τον τελικό καταναλωτή, με βάση την πρόταση του ΕΣΠΕΝ, θα τεθεί ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση του δικαιώματος προηγούμενου Προμηθευτή να εισχωρήσει στη Σύμβαση Προμήθειας του τελικού καταναλωτή με τον νέο Προμηθευτή, υποβάλλοντας αίτημα αποκοπής. Ο υποχρεωτικός χαρακτήρας παροχής ενός ευνοϊκού και τυποποιημένου διακανονισμού διασφαλίζει αφενός ότι ο Προμηθευτής έχει εξαντλήσει τα εναλλακτικά μέτρα έναντι της αποκοπής και αφετέρου ότι δεν θα ασκήσει ποτέ καταχρηστικά το δικαίωμα της αποκοπής που του δίνει ο κανονιστικός νομοθέτης.
«Συνεπώς, η προϋπόθεση πρότασης ευνοϊκού διακανονισμού σε συνδυασμό με τον καθορισμό συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος για τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος αποκοπής, διασφαλίζει την αναλογικότητα της ρύθμισης. Η προτεινόμενη αυτή ρύθμιση βρίσκει έρεισμα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι νόμιμη και θα οδηγούσε με βεβαιότητα στην αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών που έχουν ανακύψει εξαιτίας του υφιστάμενου νομοθετικού κενού το οποίο έχει επιφέρει σοβαρές δυσμενείς συνέπειες στην ταμειακή ρευστότητα και στην εν γένει βιωσιμότητα των Προμηθευτών καθώς και στις εντεύθεν συνθήκες διαμόρφωσης των τιμολογίων», καταλήγει ο ΕΣΠΕΝ.
