Η βουλγαρική κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Bulgargas ζητά αποζημίωση άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ από το ρωσικό μονοπώλιο φυσικού αερίου Gazprom Export-Import για την αιφνίδια αναστολή των προμηθειών φυσικού αερίου στα τέλη Απριλίου 2022.
Η Gazprom διέκοψε τις προμήθειες προς τη Βουλγαρία, αφού η χώρα αρνήθηκε να πληρώσει για το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Αν και η Βουλγαρία εξέτασε τρόπους για να ανακτήσει τις απώλειες, τώρα ζητά αποζημίωση απευθείας από την Gazprom.
«Η ρωσική εταιρεία θα έχει προθεσμία ενός μήνα για να διευθετήσει οικειοθελώς την απαίτηση. Εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία, θα κατατεθεί υπόθεση διαιτησίας στο Παρίσι», δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Vladimir Malinov, σημειώνοντας ότι οι αποζημιώσεις ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ υπολογίστηκαν μετά από νομική και οικονομική ανάλυση που εκπονήθηκε από διεθνή δικηγορικά γραφεία.
Ο υπουργός πρόσθεσε ότι οι προηγούμενες βουλγαρικές κυβερνήσεις επέτρεψαν μια «απαράδεκτη» διετή καθυστέρηση στην υποβολή αξιώσεων κατά της Gazprom.
Τον Απρίλιο του 2022, η Gazprom δικαιολόγησε την αναστολή της παροχής φυσικού αερίου στη Βουλγαρία, αφού η χώρα, μαζί με την Πολωνία, αρνήθηκε να πληρώσει για το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια, επικαλούμενη -τότε- το διάταγμα του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin ότι το φυσικό αέριο πρέπει να πληρώνεται σε ρούβλια, παρά την αναφορά του συμβολαίου σε δολάρια ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, και οι δύο πλευρές αντιμετώπιζαν συνθήκες ανωτέρας βίας – η Bulgargas δεν μπορούσε να πληρώσει για το φυσικό αέριο σε ρούβλια λόγω των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας και η Gazprom δεν μπορούσε να δεχτεί πληρωμή σε ρούβλια.
Το 2023, η Βουλγαρία προσπάθησε να πάρει μια σταθερή θέση απέναντι στη ρωσική πολιτική για το φυσικό αέριο, καθώς πληρώνει υψηλότερες τιμές για το φυσικό αέριο εδώ και πολλά χρόνια. Τον Οκτώβριο, η χώρα αποφάσισε να εισαγάγει πρόσθετο ενεργειακό φόρο στο ρωσικό φυσικό αέριο που διέρχεται από τη Βουλγαρία, ο οποίος θα καταβάλλεται από την Gazprom.
Η Ουγγαρία και η Σερβία διαφώνησαν έντονα, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε σημαντική αύξηση της τιμής του ρωσικού φυσικού αερίου που εισέρχεται στην Κεντρική Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας.
Τον Δεκέμβριο, η βουλγαρική κυβέρνηση εγκατέλειψε την ιδέα, ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Βουλγαρίας στη Σένγκεν από αέρος και θαλάσσης. Η Ουγγαρία απείλησε να ασκήσει βέτο στην ένταξη της Βουλγαρίας.
Τον Μάρτιο του 2024, ο ηγέτης του GERB και πρώην πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Boyko Borissov παραδέχθηκε ότι η εισαγωγή του φόρου φυσικού αερίου ήταν μόνο ένα εργαλείο για να πιεστεί η Αυστρία να άρει το βέτο της στην ένταξη της Βουλγαρίας στη ζώνη Σένγκεν.
Από την 1η Ιανουαρίου 2025, η Βουλγαρία θα είναι η μόνη οδός για εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγού μέσω του Turkish Stream, καθώς οι συμβάσεις της Gazprom με την Ουκρανία πρόκειται να λήξουν.
