Η επικέντρωση του νέου δεκαετούς αναπτυξιακού προγράμματος του ΔΕΣΦΑ (2024 – 2033) στην ενίσχυση της δυνατότητας εξαγωγών από το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου προς τις γειτονικές χώρες με το κόστος των νέων έργων να επιβαρύνει αποκλειστικά τους Έλληνες καταναλωτές, δέχεται ισχυρή κριτική από την Motor Oil.
Η εταιρία σχολιάζοντας το δεκαετές πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο της δημόσια διαβούλευσης που διενήργησε ο Διαχειριστής, επισημαίνει μια σειρά από έργα που θα ωφελήσουν την επάρκεια και την ασφάλεια εφοδιασμού των γειτονικών χωρών όπως και τις εταιρίες που θα κάνουν τις εξαγωγές, αλλά θα επιβαρύνουν τους χρήστες του ελληνικού συστήματος μέσω των τελών χρήσης συστήματος και τελικά τους Έλληνες καταναλωτές.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Motor Oil το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού κόστους του επενδυτικού προγράμματος του ΔΕΣΦΑ που ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ, θα πληρωθεί από τους Έλληνες καταναλωτές. Μάλιστα αναφέρει παραδείγματα έργων όπως ο διπλασιασμός του κλάδου υψηλής πίεσης Καρεπερή – Κομοτηνή (316 εκατ. ευρώ) για εξαγωγές στη Βουλγαρία μέσω του αγωγού Ελλάδας Βουλγαρίας, ο αγωγός Νέα Μεσημβρία – Εύζωνοι /Γευγελή (92 εκατ. ευρώ) για την ασφάλεια εφοδιασμού της Βόρειας Μακεδονίας και οι σταθμοί συμπίεσης στην Κομοτηνή (12 εκατ. ευρώ), στην Αμπελιά (74 εκατ. ευρώ) και στη Νέα Μεσημβρία (48 εκατ. ευρώ).
Όπως σημειώνει η Motor Oil, η προοπτική διαμετακόμισης αερίου προς τις γειτονικές χώρες είναι σωστή, όμως πρέπει να συνοδεύεται από ισομερή κατανομή του βάρους των επενδύσεων και από τα ίδια δικαιώματα για τους χρήστες.
Στο πλαίσιο αυτό προτείνει το κόστος να μοιράζεται μεταξύ του ΔΕΣΦΑ και των Διαχειριστών των γειτονικών χωρών, εφόσον επηρεάζει πρωτίστως τη δική τους ασφάλεια εφοδιασμού και δεν είναι δίκαιο να χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τους Έλληνες καταναλωτές.
Αγωγοί δίχως πρόβλεψη αντίστροφης ροής προς Ελλάδα
Παράλληλα σημειώνει ότι σε αντίθεση με τα εξαγωγικά έργα, το προτεινόμενο πρόγραμμα ανάπτυξης δεν εξασφαλίζει στους Έλληνες αντίστοιχα δικαιώματα εισαγωγής από τα γειτονικά συστήματα.
Μάλιστα αναφέρει ως παράδειγμα τον αγωγό προς τη Βόρεια Μακεδονία που όπως λέει δεν έχει σχεδιαστεί με τη δυνατότητα αντίστροφης ροής προς την Ελλάδα, ενώ δεν έχει προβλεφθεί ακόμη η απευθείας αντίστροφη ροή φυσικού αερίου από τον αγωγό IGB στο εθνικό σύστημα φυσικού αερίου χωρίς τη διαμεσολάβηση του αγωγού TAP, ο οποίος έχει εξαιρετικά υψηλά κόστη που καθιστούν τις εισαγωγές μη συμφέρουσες. Αντίστοιχα, όπως τονίζει η Motor Oil επικρατεί συμφόρηση στην απευθείας διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας στο σημείο Kulata/Σιδηρόκαστρο, όπου η εισαγωγική δυναμικότητα σε ετήσια βάση έχει δεσμευθεί από τη βουλγαρική πλευρά έως το 2030, κυρίως από την Gazprom.
Σημειώνει επίσης ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα ανάπτυξης πρόβλεψη για εισαγωγές από το σημείο σύνδεσης Κήποι με την Τουρκία, στο οποίο δεν υπάρχει συμφωνία διασύνδεσης μεταξύ των διαχειριστών και οι Έλληνες χρήστες δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν μια ακόμη πηγή εισαγωγής.
Πέραν των έργων που αφορούν τις εξαγωγές φυσικού αερίου, η Motor Oil σχολιάζει τους σχεδιασμούς του ΔΕΣΦΑ για τον αγωγό Υψηλής Πίεσης προς τη Δυτική Μακεδονία (186 εκατ. ευρώ) και τον αγωγό Υψηλής Πίεσης προς Πάτρα (101 εκατ. ευρώ).
Όπως αναφέρει, θα μπορούσαν οι συγκεκριμένοι αγωγοί να αντικατασταθούν με τη μεταφορά του φυσικού αερίου με μικρής κλίμακας φορτηγά – βυτία. Παράλληλα ζητεί να ξεκαθαρίσει το πλαίσιο για τη βέλτιστη ανάπτυξη των απαιτούμενων υποδομών και τη μείωση του κόστους της συγκεκριμένης δραστηριότητας.
