Τη χρονιά που διανύουμε, αφήνουμε σταδιακά πίσω μας μια πολυετή έντονη περίοδο διαδοχικών κρίσεων οι οποίες επηρέασαν και το τοπίο της ενέργειας. Μέσα από αυτές τις κρίσεις, οι Ανανεώσιμες Πηγές ανέδειξαν την ανθεκτικότητά τους, στηρίξαν τις πιέσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών, βοηθήσαν καταλυτικά στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.
Συνεχίζουμε όμως να διανύουμε μία ιδιαίτερη περίοδο, που διακρίνεται από αστάθεια και αβεβαιότητα αφενός εξ’ αιτίας των πολέμων στη γειτονιά μας αλλά και ενόψει των μετεκλογικών αναταράξεων στην Ευρώπη και των εκλογικών διαδικασιών στις ΗΠΑ, τα αποτελέσματα των οποίων θα επηρεάσουν τη μελλοντική πορεία της Ευρώπης και φυσικά της χώρας μας.
Το αισιόδοξο είναι ότι οι ενδείξεις για την ελληνική οικονομία παραμένουν σε θετικό επίπεδο, οι προβλέψεις για την υλοποίηση νέων αιολικών πάρκων είναι υψηλές και το εν γένει ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα μας παραμένει ισχυρό.
Οι Ανανεώσιμες Πηγές είναι πλέον η κυρίαρχη μορφή ηλεκτροπαραγωγής: η συμμετοχή τους στο ενεργειακό μίγμα εδώ και καιρό ξεπερνάει το 50% και ο ρόλος της αιολικής ενέργειας σε αυτό είναι κυρίαρχος. Αυτό είναι μια μεγάλη επιτυχία, δεν πρέπει να την θεωρούμε σαν κάτι εύκολο ή δεδομένο. Έχοντας κατακτήσει αυτό το ορόσημο, οφείλουμε πλέον να κοιτάξουμε μπροστά, να δούμε τις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται.
Η χώρα μας στις ΑΠΕ έχει «ανέβει πίστα» και … για να «βγάλουμε αυτή την πίστα» πρέπει να γίνουν κρίσιμες προσαρμογές.
Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να πέσουμε θύματα της (μέχρι τώρα) επιτυχίας μας νομίζοντας ότι όλα γίνονται σωστά ή ότι η διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης έχει μπει σε κάποιο «αυτόματο πιλότο».
Η απαιτούμενη προσπάθεια από εδώ και πέρα είναι πολλές φορές πιο μεγάλη για να πάμε από το 50% στο 80% και ακόμα πιο επίπονη για να φτάσουμε τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Είναι τόσο μεγάλο και πρωτόγνωρο το εγχείρημα που βιώνουμε ώστε αναπόφευκτα θα γίνουν και λάθη. Όταν αυτά διαπιστώνονται οφείλουμε να έχουμε το θάρρος να κάνουμε τις απαιτούμενες διορθώσεις.
Η ΕΛΕΤΑΕΝ προσπαθεί να είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος και συνεργάτης. Αφενός με τις παρεμβάσεις της εισηγείται τις κατάλληλες προτάσεις και λύσεις που θα συνδράμουν στη σταθερή βελτίωση του περιβάλλοντος. Αφετέρου, με τη συστηματική της παρουσία και πρωτοβουλίες προσπαθεί να επικοινωνήσει το μήνυμα της αιολικής ενέργειας στους αρμόδιους φορείς και στην κοινωνία.
Είμαστε υπερήφανοι που δεν έχουμε πέσει στην παγίδα του εύκολου λαϊκισμού, ακόμα και αν αυτό μπορεί να παρεξηγείται ως σημάδι αδυναμίας. Η διατήρηση σταθερού, αξιόπιστου και τεκμηριωμένου λόγου μέσα από θεσμικές διαδικασίες και συγκλίσεις, είναι αυτό που συντηρεί την Ένωσή μας ισχυρή τα 34 πλέον χρόνια της ιστορίας της.
Ξέρουμε τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζετε όλοι εσείς που δραστηριοποιείστε στον κλάδο μας αυτή την κρίσιμη περίοδο. Τα ζούμε και οι ίδιοι εξάλλου. Σκοπός της αποψινής εορταστικής βραδιάς δεν είναι βέβαια να λύσουμε τα προβλήματά μας. Γι’ αυτό θα περιοριστώ στην αναφορά κάποιων επικεφαλίδων:
Ο πονοκέφαλος των «περικοπών» είναι ίσως πλέον το πιο καυτό θέμα. Δημιουργεί τεράστιες ανασφάλειες και ανησυχίες. Τα αιολικά πάρκα ποινολογούνται ασύμμετρα για ένα πρόβλημα που δεν έχουν δημιουργήσει τα ίδια. Είναι κρίσιμο η Πολιτεία να καταλήξει το συντομότερο σε ένα ξεκάθαρο, δίκαιο, διαφανές και προβλέψιμο πλαίσιο που να σέβεται την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Για τον «ηλεκτρικό χώρο και το μίγμα ΑΠΕ» μέσα από διάφορες μελέτες και εκδηλώσεις έχουμε αναδείξει το πρόβλημα και έχουμε προτείνει λύσεις. Η συνέχιση της μονόπλευρης ανάπτυξης του μίγματος ΑΠΕ, κινδυνεύει να υπονομεύσει την ορθολογική ανάπτυξη του συστήματος στις επόμενες δεκαετίες, να περιορίσει το όφελος του καταναλωτή και να αναχαιτίσει την βιωσιμότητα του εθνικού μας αφηγήματος να καταστεί η χώρα μας εξαγωγός πράσινης ενέργειας.
Για να το θέσουμε απλά: Tους στόχους μας, δεν μπορούμε να τους πιάσουμε με βιώσιμο τρόπο βασιζόμενοι μόνο σε φωτοβολταϊκά. Οι σκέψεις για «φρένο στην αδειοδότηση ΑΠΕ», ακόμα και αν έχουν κάποια βάση στα φωτοβολταϊκά, είναι λάθος για τα αιολικά. Εκεί αντιθέτως πρέπει να πατήσουμε γκάζι.
Πώς όμως να επιτευχθεί αυτό όταν ύστερα από τόσα χρόνια συζητήσεων, διαβουλεύσεων και προσπαθειών, η αδειοδοτική διαδικασία για τα αιολικά παραμένει ένα ναρκοπέδιο; Δεν πρόκειται τόσο για θέμα νομοθεσίας, η οποία έχει βελτιωθεί και βελτιώνεται συνεχώς. Πρόκειται για τον τρόπο που οι διάφορες υπηρεσίες εκτελούν (ή δεν εκτελούν) αυτή τη νομοθεσία με διάφορα προσχήματα. Στην πράξη έτσι υπονομεύεται η ανάπτυξη με τρόπο άδικο, μονόπλευρο και ενίοτε παράλογο κατά των ανεμογεννητριών.
Και όταν αντιμετωπίζεις τέτοιες συμπεριφορές, δεν μπορείς να περιμένεις καλύτερη αντιμετώπιση από μερίδες τοπικών κοινωνιών που θρέφονται από την αντίδραση.
Τα fake news γύρω από τα αιολικά κάποτε ακούγονταν γραφικά, πλέον τείνουν να κυριαρχήσουν σε μεγάλες μερίδες της κοινωνίας, ειδικά στην επαρχία. Χαρακτηριστικά τα αισχρά υπονοούμενα όλων αυτών που διακινούν στο διαδίκτυο ότι «όπου καίγεται μια έκταση, φυτρώνουν ανεμογεννήτριες».
Για το θέμα αυτό, η ΕΛΕΤΑΕΝ εκπόνησε ειδική μελέτη και πρόσφατα δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα εκτεταμένης ποσοτικής και χωρικής ανάλυσης βασιζόμενης στα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα από την οποία καταρρίπτονται όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί. Την μελέτη αυτή μαζί με κείμενα απαντήσεις στα fake news για τις δασικές πυρκαγιές και τις ανεμογεννήτριες μπορεί να βρει κάποιος στην ιστοσελίδα και τα κοινωνικά μας δίκτυα. Ζητώ από όλους σας να συνδράμετε στην διάδοση αυτής της πληροφορίας.
Η αλήθεια είναι ότι διαχρονικά η Πολιτεία ανέχτηκε τις αντιδράσεις στα χερσαία αιολικά και τώρα τις βρίσκει μπροστά της στα Υπεράκτια. Εκεί, πάντα αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες, την επιμονή και τον προσωπικό αγώνα Υπουργείου, ΕΔΕΥΕΠ και ΑΔΜΗΕ για να προχωρήσει το εθνικό σχέδιο παρά τις διάφορες αντιδράσεις.
Παρ’ όλαυτά και στα Υπεράκτια πρέπει να επιταχύνουμε. Τα θαλάσσια αιολικά πάρκα κυριαρχούν πλέον σε όλες τις ώριμες αγορές του κόσμου δημιουργώντας εγχώρια προστιθέμενη αξία και χιλιάδες θέσεις εργασίας. Την ίδια στιγμή, σε όλο τον πλανήτη φυσούν άνεμοι ενός νέου προστατευτισμού οι οποίοι, αν αξιοποιηθούν κατάλληλα, δημιουργούν νέες μεγάλες ευκαιρίες για την εγχώρια εφοδιαστική αλυσίδα. Τις ευκαιρίες όμως τελικά τις εκμεταλλεύονται αυτοί που τις αξιοποιούν γρήγορα και αποτελεσματικά. Αν δεν το κάνουμε εμείς τώρα, θα το κάνουν άλλοι γείτονες μας.
Η εξασφάλιση μιας σταθερής και σημαντικού μεγέθους εγχώριας αγοράς αιολικής ενέργειας δίνει το πιο αποτελεσματικό σήμα για την έγκαιρη επένδυση στις αναγκαίες υποδομές και την προσαρμογή της εφοδιαστικής αλυσίδας στις ιδιαιτερότητες των μεγαλόπνοων αυτών έργων.
Ο πολύ πρόσφατος δημόσιος διαγωνισμός στην Γαλλία για το πρώτο μεγάλης κλίμακας εμπορικό πλωτό αιολικό πάρκο είναι ένα ορόσημο μέγιστης σημασίας. Για την ανάπτυξη ενός πλωτού σταθμού 250MW, δέκα κοινοπραξίες παγκόσμιου βεληνεκούς διαγωνιστήκαν και ο νικητής επιλέχθηκε με την εντυπωσιακή τιμή των €86/MWh, τιμή η οποία είναι ετήσια αναπροσαρμοζόμενη. Έως τον Δεκέμβριο η Γαλλία αναμένεται να ανακοινώσει τους νικητές σε άλλους δύο διαγωνισμούς πλωτών αιολικών στην Μεσόγειο ίδιου μεγέθους.
Στα Χερσαία, χώρες όπως η Γερμανία βιώνουν πλέον ιστορικούς αριθμούς ρεκόρ στην αδειοδότηση και την κατασκευή νέων αιολικών πάρκων.
Οι διεθνείς εξελίξεις δείχνουν τον δρόμο και στην χώρα μας. Ο δρόμος μπορεί να είναι ανηφορικός αλλά είναι και σπαρμένος με πολλές ευκαιρίες. Η επιτυχία ανήκει στους πιο επίμονους. Και όπως δείχνει η δυναμική σας παρουσία όλα αυτά τα χρόνια, είμαστε ένας κλάδος γεμάτος επιμονή και ενέργεια.
*Ομιλία του Π. Λαδακάκου στη δεξίωση της ΕΛΕΤΑΕΝ για την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας
