Οι οδηγοί ταξί και ασθενοφόρων είναι οι εργαζόμενοι που φαίνεται να εμφανίζουν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά θανάτου από τη νόσο Αλτσχάιμερ, σε σύγκριση με εκατοντάδες άλλα επαγγέλματα, σύμφωνα με νέα μελέτη που υποδεικνύει πιθανή συσχέτιση μεταξύ “γνωσιακά απαιτητικών” επαγγελμάτων και μειωμένου κινδύνου άνοιας.
Οι συγκεκριμένοι επαγγελματίες καλούνται να απομνημονεύουν ολόκληρα δίκτυα οδών, αντιδρώντας άμεσα σε πραγματικό χρόνο – μια διαδικασία που εμπλέκει εντατικά τον ιππόκαμπο, την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη χωρική μνήμη και την πλοήγηση. Ο ιππόκαμπος είναι επίσης από τις πρώτες περιοχές που πλήττονται από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Προηγούμενες μελέτες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δείξει ότι οι ταξιτζήδες του Λονδίνου παρουσιάζουν λειτουργικές αλλαγές στον ιππόκαμπο ύστερα από χρόνια πλοήγησης στην πόλη. Οι αλλαγές αυτές συνδέονται με την εντατική γνωστική άσκηση που απαιτείται από το επάγγελμά τους.
Η νέα αυτή ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο The BMJ, διεξήχθη από ερευνητές της Harvard Medical School. Η ομάδα μελέτησε ποσοστά θανάτων από Αλτσχάιμερ σε σχεδόν 9 εκατομμύρια άτομα που απεβίωσαν στις ΗΠΑ μεταξύ 2020 και 2022.
Ο Dr Anupam B Jena, καθηγητής στο Harvard και επικεφαλής της μελέτης, δήλωσε στο Euronews Health ότι οι οδηγοί δεν θα πρέπει να σταματήσουν να χρησιμοποιούν GPS με σκοπό τη “γυμναστική του εγκεφάλου”.
“Η χρήση αυτής της περιοχής του εγκεφάλου στους ταξιτζήδες είναι πολύ συγκεκριμένη, έντονη και μακροχρόνια – απαιτεί συνεχή επεξεργασία χωρικών πληροφοριών, λεπτό προς λεπτό”, εξηγεί ο Jena.
Οι ερευνητές τονίζουν πως δεν προκύπτει αιτιακή σχέση από τα δεδομένα. Είναι πιθανό τα άτομα που έχουν φυσική ικανότητα στην πλοήγηση να επιλέγουν αυτά τα επαγγέλματα – κάτι που σημαίνει ότι η χαμηλότερη πιθανότητα εμφάνισης Αλτσχάιμερ ίσως να προϋπάρχει.
Η Angela Bradshaw, διευθύντρια έρευνας στην Alzheimer Europe, συμφωνεί με την επιφυλακτικότητα, ωστόσο σημειώνει ότι η γνωστική εξάσκηση μέσω συχνής χωρικής επεξεργασίας μπορεί να συμβάλει στην προστασία του εγκεφάλου.
“Υπάρχουν πολλές μελέτες που δείχνουν ότι η νοητική διέγερση είναι ευεργετική”, λέει, επισημαίνοντας έρευνα του 2023 στην Αυστραλία, σύμφωνα με την οποία δραστηριότητες όπως μαθήματα, επιστολές και σταυρόλεξα συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο άνοιας σε βάθος 10ετίας.
Η Bradshaw τονίζει πως άλλοι παράγοντες δυσκολεύουν την εξαγωγή άμεσων συμπερασμάτων:
Οι συγγραφείς της μελέτης σημειώνουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί αν το “γνωστικό φορτίο” αυτών των επαγγελμάτων παρέχει πραγματική προστασία από την άνοια.
Παρά τους περιορισμούς, η Tara Spires-Jones, πρόεδρος της British Neuroscience Association, δήλωσε πως τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία της βασικής έρευνας για την προστασία του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με την Alzheimer Europe, σχεδόν 8 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρωπαϊκή Ένωση πάσχουν από άνοια, με το Αλτσχάιμερ να ευθύνεται για την πλειονότητα των περιπτώσεων.
