Οι ηλικιωμένοι που χρησιμοποιούν ψηφιακές συσκευές, όπως smartphones, υπολογιστές ή το διαδίκτυο, έχουν μικρότερες πιθανότητες να εμφανίσουν ασθένειες όπως η άνοια καθώς μεγαλώνουν, σύμφωνα με νέα παγκόσμια μελέτη.

Ο μέσος 80χρονος σήμερα έχει ζήσει μια απίστευτη τεχνολογική επανάσταση: από μια εποχή χωρίς καν έγχρωμη τηλεόραση, βρίσκεται πλέον στην εποχή του TikTok. Εδώ και χρόνια, οι επιστήμονες προβληματίζονται για το αν η τεχνολογία ωφελεί ή βλάπτει τη λειτουργία του εγκεφάλου με την πάροδο του χρόνου.

Η νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Human Behaviour, κλίνει ξεκάθαρα προς την πλευρά του οφέλους.

Τα «ψηφιακά πρωτοπόρα» άτομα τρίτης ηλικίας

Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα από 57 μελέτες με περισσότερους από 411.000 ενήλικες ηλικίας άνω των 50 ετών σε όλο τον κόσμο, με μέσο όρο ηλικίας τα 68 έτη. Οι συμμετέχοντες ονομάζονται από τους ερευνητές «ψηφιακοί πρωτοπόροι», αφού μεγάλωσαν σε εποχές χωρίς πρόσβαση στο ίντερνετ.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούσαν τεχνολογικές συσκευές είχαν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν άνοια ή γνωστικά προβλήματα σε σχέση με εκείνους που δεν ασχολούνταν καθόλου με την τεχνολογία. Μάλιστα, η προστασία του εγκεφάλου μέσω της τεχνολογίας συγκρίνεται –και σε κάποιες περιπτώσεις υπερβαίνει– τα οφέλη της άσκησης, της μόρφωσης, της καλής πίεσης και της νοητικής εγρήγορσης.

Τα οφέλη της τεχνολογίας στον εγκέφαλο

Ο καθηγητής Maximilian Haas, ειδικός στη σχέση τεχνολογίας και γνωστικής λειτουργίας από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, δηλώνει ότι τα ευρήματα είναι εξαιρετικά επίκαιρα καθώς οι κοινωνίες παγκοσμίως γερνούν. Αν και δεν συμμετείχε στη συγκεκριμένη μελέτη, συμφωνεί ότι η χρήση τεχνολογίας μπορεί να προσφέρει παρόμοια γνωστικά οφέλη με άλλους αναγνωρισμένους προστατευτικούς παράγοντες.

Ακόμα και όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλους σημαντικούς παράγοντες –όπως κοινωνική στήριξη, γενική υγεία και οικονομικό επίπεδο– τα αποτελέσματα παρέμειναν σταθερά: η ψηφιακή χρήση σχετίζεται με υγιέστερη γνωστική λειτουργία.

Μια αντίστοιχη μελέτη από την Ελβετία έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι με καλύτερη μνήμη ήταν πιο πιθανό να είναι τακτικοί χρήστες του διαδικτύου.

Τεχνολογικό απόθεμα vs Ψηφιακή άνοια

Η θεωρία του «τεχνολογικού αποθέματος» υποστηρίζει ότι η επαφή με την τεχνολογία ενισχύει τη σκέψη, την επίλυση προβλημάτων και την κοινωνική διασύνδεση – όλα σημαντικά για την υγεία του εγκεφάλου.

Αντίθετα, η θεωρία της «ψηφιακής άνοιας» θεωρεί ότι η υπερβολική εξάρτηση από την τεχνολογία αποδυναμώνει τη μνήμη, την προσοχή και τη λογική σκέψη, ειδικά στους νέους.

Σύμφωνα όμως με τον Haas, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Δεν είναι η χρήση της τεχνολογίας καθαυτή που κάνει κακό ή καλό – αλλά η υπερβολή ή η πλήρης αποχή. Όπως λέει χαρακτηριστικά: «Όταν μιλάμε για γνωστική λειτουργία, είναι το πολύ ή το πολύ λίγο που κάνει τη διαφορά.»