Αγώνα δρόμου προκειμένου να μη χαθούν τα 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που προορίζονται για τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) έχει ξεκινήσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Ο χρονικός κλοιός σφίγγει, την ώρα μάλιστα που δεν έχουν πέσει ακόμα οι υπογραφές για το μεγάλο έργο της παραχώρησης που αφορά το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο και προσφάτως κατακυρώθηκε στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Στο πλαίσιο αυτό και με βασικό στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών, το υπουργείο κατέθεσε τροπολογία στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς, με την οποία αποσυνδέεται η υπογραφή της σύμβασης από το συγκεκριμένο ποσοτικό κριτήριο των απαλλοτριώσεων που όριζε η υφιστάμενη νομοθεσία.
Στόχος είναι να υπερκεραστεί ένα από τα βασικά διαχρονικά εμπόδια, στα οποία οφείλεται μεγάλο μέρος των καθυστερήσεων των έργων.
Υποστηρίζοντας την τροπολογία ο υπουργός, Χρίστος Δήμας, ανέφερε ότι επιτρέπει την ταχύτερη δρομολόγηση και δυνατότητα υπογραφής συμβάσεων παραχώρησης για έργα που βάσει της ειδικής νομοθεσίας έχουν χαρακτηριστεί ως έργα εθνικής σημασίας.
Ειδικότερα, καθιερώνεται μια πιο λειτουργική και γρήγορη διαδικασία, καθώς αποσυνδέεται η δυνατότητα υπογραφής από το προαπαιτούμενο ενός ποσοτικού κριτηρίου ως προς τις ήδη συντελεσθείσες ως την υπογραφή απαλλοτριώσεις.
Προϋπόθεση για αυτό είναι να πληρούνται οι όροι των αρχαιολογικών και περιβαλλοντικών απαιτήσεων και να έχει γνωμοδοτήσει πριν το Τεχνικό Συμβούλιο Δημοσίων Έργων της Γ.Γ. Υποδομών, προκειμένου να επαληθεύεται η προσφορότητα και η ωριμότητα για την υπογραφή της σύμβασης.
Συγκεκριμένα ορίζεται ότι θα πρέπει να έχει εκπονηθεί και εγκριθεί από αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Πολιτισμού, από γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, Έκθεση Αναλυτικής Αρχαιολογικής Τεκμηρίωσης που απαιτείται, και να έχει εκπονηθεί έκθεση προεκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, η οποία έχει υποβληθεί στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και έχει γίνει αποδεκτή.
Να σημειωθεί ότι το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο όριζε ότι για την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης θα έπρεπε να έχει συντελεστεί τουλάχιστον το 50% των απαλλοτριώσεων του συνόλου.
Στην έκθεση συνεπειών της ρύθμισης μάλιστα γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον ΒΟΑΚ, καθώς στους μακροπρόθεσμους στόχους επισημαίνεται «η υλοποίηση κρίσιμων υποδομών, εθνικής σημασίας, προς όφελος ιδίως των πολιτών, όπως Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης».
Ειδικά σε ό,τι αφορά τον ΒΟΑΚ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα χρονικά περιθώρια στενεύουν όλο και περισσότερο, καθώς οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης αντιστοιχούν σε ποσοστό περίπου 15% του φυσικού αντικειμένου του έργου, ποσοστό που θα πρέπει να έχει εκτελεστεί έως τα μέσα του 2026 ώστε να επιτευχθούν τα ορόσημα που έχουν τεθεί για τη χρηματοδότησή του.
Επιτάχυνση των διαδικασιών για έργα σε πληγείσες περιοχές
Με την ίδια τροπολογία το υπουργείο φιλοδοξεί να επιταχύνει και τα έργα στις περιπτώσεις περιοχών που έχουν τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δίνοντας ώθηση αυτή τη φορά κυρίως στα έργα της Θεσσαλίας, οι συμβάσεις των οποίων αναμένεται να υπογραφούν τις προσεχείς ημέρες, όπως διαβεβαίωσε κατά την ενημέρωση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής ο κ. Δήμας.
Με την εν λόγω ρύθμιση, αποσαφηνίζεται και αναπροσαρμόζεται η διαδικασία χορήγησης της προκαταβολής, εφόσον αποτυπώνεται στη σύμβαση, με την πρόβλεψη προσκόμισης ισόποσης εγγύησης προκαταβολής, όπως προβλέπεται στον νόμο 4412, απλοποιώντας τη διαδικασία και περιορίζοντας το πλήθος των απαιτούμενων εγγράφων και δικαιολογητικών.
Στόχος της διάταξης είναι ο εξορθολογισμός των επιχειρησιακών και διοικητικών παραμέτρων, κατά την έναρξη υλοποίησης των έργων, ώστε να επιταχυνθούν τα νευραλγικά έργα υποδομής κυρίως μέσω της επιτάχυνσης της υλοποίησης του συγχρηματοδοτούμενου από το Ταμείο Ανάκαμψης σκέλους των συμβάσεων εκτέλεσης.
«Έτσι διευκολύνεται η προώθηση οργάνωση και διαχείριση των πρώτων αναγκαίων ενεργειών και βημάτων για την επιτυχή έναρξη των εργασιών από την εγκατάσταση των εργοταξίων ως την επιστράτευση του ενδεδειγμένου τεχνολογικού εξοπλισμού», τόνισε ο υπουργός.
Υπογράφονται οι συμβάσεις και ξεκινούν τα έργα στη Θεσσαλία
Ζήτημα λίγων ημερών είναι υπογραφή των συμβάσεων που αφορούν τα οδικά και σιδηροδρομικά έργα μόνιμης αποκατάστασης στη Θεσσαλία και τη Φθιώτιδα που προκάλεσαν οι θεομηνίες Daniel και Elias, συνολικού προϋπολογισμού 1,35 δισ. ευρώ.
Το πράσινο φως που άναψε το Ελεγκτικό Συνέδριο την περασμένη εβδομάδα άνοιξε το δρόμο για την υπογραφή, ενώ από το σημείο αυτό και μετά θα πρέπει να μπουν οι μηχανές στο …φουλ δεδομένου ότι τα σιδηροδρομικά έργα, αλλά και όσα έχουν χρηματοδοτούμενο σκέλος από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στους προσεχείς 15 μήνες, δηλαδή έως τον Ιούλιο του 2026.
Ωστόσο για την ολοκλήρωση των οδικών έργων οι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών θα πρέπει να περιμένουν άλλα τέσσερα χρόνια καθώς ο ορίζοντας περαίωσής τους έχει οριστεί σε 48 μήνες από την υπογραφή των συμβάσεων.
Υπενθυμίζεται ότι για τα συγκεκριμένα έργα εξασφαλίστηκε, χρηματοδότηση ύψους 600 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ τα υπόλοιπα 735 εκατ. ευρώ θα αντληθούν από εθνικούς πόρους.
Τα οδικά έργα θα εκτελεστούν σε 1.007 σημεία σε έξι Π.Ε.: Μαγνησίας, Καρδίτσας, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Λάρισας και Ευβοίας και 26 δήμους διαχωρισμένα σε τέσσερεις εργολαβίες στους δήμους:
· Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου
· Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης
· Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας
· Ιστιαίας – Αιδηψού, Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων.
Το αντικείμενο των ανωτέρω εργολαβιών αφορά το σύνολο των έργων που απαιτούνται. Στα έργα δεν περιλαμβάνονται εργασίες συμπλήρωσης ή επέκτασης αυτών, με την εξαίρεση απολύτως απαραίτητων συνοδών έργων.
Όπως εξήγησε ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, δεν θα υπάρξουν νέες χαράξεις δεδομένης της έλλειψης χρονικού περιθωρίου, αλλά οι ανάδοχοι θα παραδώσουν ανθεκτικές και βιώσιμες υποδομές.
Τα οδικά έργα είναι προϋπολογισμού 899,7 εκατ. ευρώ. Η συμβατική προθεσμία των υπόψη συμβάσεων ορίζεται σε 48 μήνες από την ημερομηνία υπογραφής της.
Τέσσερεις εργολαβίες περιλαμβάνουν και τα σιδηροδρομικά έργα συνολικού προϋπολογισμού 450,12 εκατ. ευρώ:
· Αποκατάσταση της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Θεσσαλονίκης, από την έξοδο του Σ.Σ. Δομοκού έως την είσοδο του Σ.Σ. Κραννώνα.
· Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Παλαιοφάρσαλου – Καλαμπάκας.
· Αποκατάσταση της μονής σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Βόλου, στα τμήματα Έξοδος Σ.Σ. Λάρισας – Σ.Σ. Λατομείου, Σ.Σ. Λατομείου – Είσοδος Σ.Σ. Βόλου και δύο θέσεων στον Σ.Σ. Βόλου.
· Αποκατάσταση των συστημάτων Σηματοδότησης, ETCS L1, Τηλεδιοίκησης και Ηλεκτροκίνησης στο τμήμα της διπλής σιδηροδρομικής γραμμής από το Σ.Σ. Παλαιοφάρσαλο έως τον Σ.Σ. Κραννώνα.
Ο κ. Δήμας ευχαρίστησε τον προκάτοχό του, Χρήστο Σταϊκούρα για την προετοιμασία της διαδικασίας με τον ίδιο να αναφέρει παίρνοντας τον λόγο πως τώρα είναι η ώρα της κοινωνικής λογοδοσίας: «Υπολείπεται η τυπική υπογραφή των συμβάσεων και πλέον η ευθύνη ανήκει στους εργολάβους», ανέφερε με νόημα.
