Για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1940, οι καθαρές πηγές ενέργειας κάλυψαν περισσότερο από το 40% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με έκθεση του ανεξάρτητου ενεργειακού ινστιτούτου Ember.
Η έκθεση αποδίδει αυτό το ιστορικό ορόσημο στη ραγδαία αύξηση της εγκατεστημένης ηλιακής ισχύος, η οποία διπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία τρία χρόνια.
Η ηλιακή ενέργεια αναδείχθηκε ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ενεργειακή πηγή στον κόσμο για 20η συνεχόμενη χρονιά.
Ο Phil MacDonald, γενικός διευθυντής της Ember, δήλωσε:
«Η ηλιακή ενέργεια έχει εξελιχθεί στον βασικό κινητήρα της παγκόσμιας ενεργειακής μετάβασης. Σε συνδυασμό με τη σταδιακή υιοθέτηση της αποθήκευσης ενέργειας μέσω μπαταριών, μετατρέπεται σε μια ακαταμάχητη δύναμη. Αποτελεί ήδη τη μεγαλύτερη και ταχύτερα αναπτυσσόμενη νέα πηγή ηλεκτρισμού – κάτι καθοριστικό για την κάλυψη της διαρκώς αυξανόμενης παγκόσμιας ζήτησης.»
Ωστόσο, παρά τη θεαματική ανάπτυξη, η ηλιακή ενέργεια εξακολουθεί να αντιστοιχεί σε μόλις 7% της συνολικής παγκόσμιας ηλεκτρικής παραγωγής το 2024, ενώ η αιολική ενέργεια κάλυψε λίγο πάνω από 8%.
Παρά την άνοδο των νέων τεχνολογιών, η υδροηλεκτρική ενέργεια παραμένει η κυρίαρχη μορφή ανανεώσιμης ηλεκτροπαραγωγής, καλύπτοντας 14% της παγκόσμιας παραγωγής το 2024. Η τεχνολογία αυτή, από τις παλαιότερες ανανεώσιμες πηγές, είχε ήδη σημαντικό μερίδιο από τη δεκαετία του 1940 – όταν το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής ρεύματος ήταν 50 φορές μικρότερο από το σημερινό.
Η συνεχής ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών –συμπεριλαμβανομένων της πυρηνικής ενέργειας και της βιοενέργειας– οδηγεί σε ταχύτερη επέκταση της καθαρής ενέργειας σε σχέση με τη συνολική ζήτηση ρεύματος. Αυτό σημαίνει ότι τα ορυκτά καύσιμα αρχίζουν σταδιακά να υποχωρούν από το παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα.
Η Ember είχε προβλέψει ότι το 2023 θα ήταν η χρονιά κορύφωσης των εκπομπών από την ηλεκτροπαραγωγή, μετά από μια σταθεροποίηση στο πρώτο εξάμηνο εκείνου του έτους.
Ωστόσο, παρατεταμένοι καύσωνες το 2023 προκάλεσαν έκρηξη της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα λόγω χρήσης κλιματιστικών και ψυγείων, αυξάνοντας την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων κατά 1,4%.
Η φετινή έκθεση, η οποία καλύπτει το 93% της παγκόσμιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε 88 χώρες, δείχνει ότι οι εκπομπές από τον τομέα της ενέργειας αυξήθηκαν κατά 1,6% το 2024, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό.
Ο MacDonald εκτιμά ότι είναι απίθανο να δούμε παρόμοια αύξηση από καύσωνες φέτος. Αντιθέτως, νέα τεχνολογικά ρεύματα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), τα data centers, τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs) και οι αντλίες θερμότητας, αναμένεται να είναι οι νέοι οδηγοί της αυξανόμενης ζήτησης.
Αυτές οι τεχνολογίες συνεισέφεραν σε αύξηση 0,7% της παγκόσμιας ζήτησης ηλεκτρισμού το 2024 – διπλάσια από ό,τι πριν πέντε χρόνια.
«Όλος ο κόσμος παρακολουθεί το πώς τεχνολογίες όπως η AI και τα EVs θα επηρεάσουν τη ζήτηση. Είναι πια ξεκάθαρο ότι η ηλιακή και αιολική ενέργεια μπορούν άνετα να ανταποκριθούν. Όσοι ποντάρουν στην περαιτέρω άνοδο της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα, μάλλον θα απογοητευτούν», δήλωσε ο MacDonald.
