Στον πλήρη έλεγχο και εξορθολογισμό της εκτός σχεδίου δόμησης στην Ελλάδα, η οποία πολλάκις επιχειρήθηκε να ελεγχθεί αλλά χωρίς αποτέλεσμα, στοχεύει η Πολιτεία με το μεγάλο project καταγραφής του οδικού δικτύου στις εκτός σχεδίου περιοχές που αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο βήμα για την ιεράρχηση και τον χαρακτηρισμό των κοινόχρηστων οδών.

Με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται για πρώτη φορά στη χώρα μας η οριστική και συνολική αντιμετώπιση του ζητήματος, ώστε να προκύπτει σαφώς ποιος πραγματικά είναι κοινόχρηστος δημοτικός δρόμος και ποιος όχι, χωρίς διαφορετικές ερμηνείες.

Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται ο μεγάλος διαγωνισμός που προκήρυξε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) για τη χαρτογράφηση του οδικού δικτύου, ο οποίος εκτυλίσσεται ταυτόχρονα σε 22 ξεχωριστά τμήματα έχοντας συνολικό προϋπολογισμό 154,81 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.

Η καταγραφή θα πραγματοποιηθεί ανά Δημοτική Ενότητα (ΔΕ) στις περιοχές εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, εκτός των ορίων των οικισμών των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 και των οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκους με στόχο την ολοκλήρωση του χαρακτηρισμού, την ιεράρχησή του, την κύρωση του κοινόχρηστου δημοτικού οδικού δικτύου και την ένταξή του στο συνολικό πολεοδομικό και χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας.

Σκοπός των μελετών καταγραφής του οδικού δικτύου ανά ΔΕ είναι η κατηγοριοποίηση των οδών, με βάση τον χαρακτήρα τους, τα επιμέρους γεωμετρικά χαρακτηριστικά τους και τον ρόλο που επιτελούν στο συνολικό οδικό δίκτυο της κάθε Δημοτικής Ενότητας, ώστε να αποτελέσουν τη βάση δεδομένων για την περαιτέρω ιεράρχησή τους και τον καθορισμό του κοινόχρηστου οδικού δικτύου.

Προσδιορισμός της δομησιμότητας των εκτός σχεδίου οικοπέδων

Αυτό αποτελεί ένα ιδιαίτερο κρίσιμο δεδομένο καθώς ο χαρακτηρισμός μιας οδού ως κοινόχρηστης αποτελεί καταρχήν απαραίτητη πολεοδομική προϋπόθεση για τη δομησιμότητα των οικοπέδων σε μία περιοχή εκτός σχεδίου.

Άλλωστε, σύμφωνα με τα κριτήρια που έχουν τεθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οδικό δίκτυο ενός οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης δεν αποτελεί τοπική του υπόθεση, εφόσον συνάπτεται τόσο με το υπόλοιπο δίκτυο της χώρας όσο και με την προστασία των γεωσυστημάτων του φυσικού χώρου, τα οποία αποτελούν στοιχείο της εθνικής φυσικής κληρονομιάς.

Ουσιαστικά η καταγραφή του υπάρχοντος οδικού δικτύου αποτελεί το πρώτο βήμα για την κατηγοριοποίησή του με σκοπό τον χαρακτηρισμό του ως κοινόχρηστο δημοτικό οδικό δίκτυο σε μία προσπάθεια να επιλυθεί οριστικά το ζήτημα της διαφορετικής αντιμετώπισης και ερμηνείας του.

Να σημειωθεί πως η αναγνώριση δημοτικής οδού έχει σοβαρές συνέπειες, μεταξύ άλλων, ως προς τη δόμηση των παρόδιων ακινήτων και την πολεοδομική και χωροταξική διαρρύθμιση της περιοχής. Επιπλέον, το ζήτημα της ύπαρξης ή μη δημοτικής ή κοινοτικής οδού δεν μπορεί να επιλύεται κατά περίπτωση, επ’ ευκαιρία συγκεκριμένης υπόθεσης, με κίνδυνο έκδοσης αποσπασματικών και αντιφατικών αποφάσεων, αλλά «πρέπει να τέμνεται εγκύρως με την έκδοση πολιτειακής πράξης ανεξαρτήτως του χαρακτήρα της οδού», όπως έχει επισημάνει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) σε παλαιότερες αποφάσεις του.

Καταγραφή 316.313 χιλιομέτρων οδικού δικτύου

Το project εντάσσεται στην ευρύτερη πολεοδομική μεταρρύθμιση που εκτελείται αυτή την περίοδο στη χώρα με την εκπόνηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Με τα 22 τμήματα του διαγωνισμού θα καλυφθεί το σύνολο της επικράτειας και θα ολοκληρωθούν μελέτες καταγραφής σε μήκος 316.313 χιλιομέτρων υφιστάμενου οδικού δικτύου.

Βάσει των προκηρύξεων, οι μελέτες θα πρέπει να έχουν εκπονηθεί και εγκριθεί εντός διαστήματος 12 μηνών.

Ο κάθε ενδιαφερόμενος, αν και μπορεί να εκδηλώσει ενδιαφέρον για το σύνολο των περιοχών, μπορεί να αναλάβει μόνο δύο τμήματα του διαγωνισμού εκτός εάν στο τέλος της διαδικασίας εντοπιστούν αδιάθετα τμήματα, οπότε και θα μπορεί να αναλάβει και τρίτο.

Ως ημερομηνία λήξης για την υποβολή προσφορών έχει καθοριστεί η 11η Απριλίου 2025.

Τα 22 τμήματα του διαγωνισμού είναι τα ακόλουθα:

1. Έβρου – Ροδόπης, προϋπολογισμού 6.625.689,01 ευρώ για καταγραφή 16.675 χλμ.

2. Δράμας – Καβάλας – Ξάνθης, προϋπολογισμού 5.749.662,25 ευρώ για 14.597 χλμ.

3. Περιφέρειας Αττικής, προϋπολογισμού 4.568.642,67 ευρώ για 11.893 χλμ.

4. Αιτωλοακαρνανίας, προϋπολογισμού 5.287.343,33 ευρώ για 13.531 χλμ.

5. Αχαΐας – Ηλείας, προϋπολογισμού 8.239.317,09 ευρώ για 20.476 χλμ.

6. Καστοριάς – Γρεβενών – Φλώρινας – Κοζάνης, προϋπολογισμού 7.919.342,11 ευρώ για 19.528 χλμ.

7. Ιωαννίνων, προϋπολογισμού 4.299.960,66 ευρώ για 10.880 χλμ.

8. Άρτας – Πρέβεζας – Θεσπρωτίας, προϋπολογισμού 5.228.041,31 ευρώ για 13.386 χλμ.

9. Καρδίτσας – Τρικάλων, προϋπολογισμού 6.283.519,00 ευρώ για 15.794 χλμ.

10. Λάρισας – Μαγνησίας, προϋπολογισμού 8.143.676,83 ευρώ για 20.170 χλμ.

11. Κιλκίς – Σερρών, προϋπολογισμού 5.801.321,34 ευρώ για 14.639 χλμ.

12. Θεσσαλονίκης, προϋπολογισμού 4.255.576,97 ευρώ για 10.844 χλμ.

13. Χαλκιδικής, προϋπολογισμού 3.249.562,05 ευρώ για 9.103,46 χλμ.

14. Ημαθίας – Πέλλας – Πιερίας, προϋπολογισμού 6.159.218,11 ευρώ για 15.607 χλμ.

15. Ηρακλείου – Λασιθίου, προϋπολογισμού 5.448.517,72 ευρώ για 13.729 χλμ.

16. Ρεθύμνου – Χανίων, προϋπολογισμού 4.453.222,73 ευρώ για 11.438 χλμ.

17. Μεσσηνίας, προϋπολογισμού 4.015.452,17 ευρώ για 10.197 χλμ.

18. Αργολίδας – Κορινθίας, προϋπολογισμού 5.413.033,86 ευρώ για 13.770 χλμ.

19. Αρκαδίας – Λακωνίας, προϋπολογισμού 7.451.144,24 ευρώ για 18.667 χλμ.

20. Εύβοιας, προϋπολογισμού 4.731.059,93 ευρώ για 12.054 χλμ.

21. Φθιώτιδας, προϋπολογισμού 4.721.396,6 ευρώ για 12.092 χλμ.

22. Βοιωτίας – Ευρυτανίας – Φωκίδας, προϋπολογισμού 6.811.524,41 ευρώ για 17.243 χλμ.