Η ανταλλαγή απόψεων για την ασφάλεια εφοδιασμού και οι προετοιμασίες για το χειμώνα 2024-2025 ήταν τα βασικά ζητήματα που τέθηκαν στο τραπέζι της χθεσινής συνάντησης που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες ανάμεσα στους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ.

Μεταξύ άλλων, εξέτασαν τρόπους ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας και επίτευξης στόχων για την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και τη σταδιακή κατάργηση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων.

Διαφορετικά κράτη μέλη επέμειναν ότι οι διασυνδέσεις και τα καλά διασυνδεδεμένα ενεργειακά δίκτυα ήταν ένα βασικό δομικό στοιχείο για τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού κατά τη διάρκεια της κρίσης και θα είναι ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια. Από την άποψη αυτή, πολλοί επέμειναν στην ανάγκη διάθεσης επαρκών πόρων για τη διασφάλιση της ανάπτυξης διασυνοριακών ενεργειακών δικτύων.

Πολλοί υπουργοί ζήτησαν τη σταδιακή κατάργηση της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου, τη διαφοροποίηση των οδών εφοδιασμού, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, καθώς και τρόπους αύξησης της ανθεκτικότητας και διασφάλισης της ασφάλειας του εφοδιασμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη συνέχιση συντονισμένων μέτρων μείωσης της ζήτησης για φυσικό αέριο. Αυτό το μη δεσμευτικό μέσο ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15%.

Παράλληλα, αντάλλαξαν απόψεις για πιθανές αλλαγές στα εθνικά τιμολογιακά συστήματα για τους διαχειριστές δικτύων μεταφοράς και διανομής, μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ως τρόπο παροχής κινήτρων για ευελιξία.

Τέλος, εκτενή συζήτηση πραγματοποιήθηκε και για την κατάσταση του τομέα ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη. Συζήτησαν τη σημαντική συμβολή που μπορούν να έχουν τα φωτοβολταϊκά στην αποσύνδεση των ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027 (βάσει του σχεδίου REPowerEU, αναμένεται ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει 9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου). Σχολίασαν την εντυπωσιακή επιτάχυνση που σημειώθηκε στην ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σε όλη την Ευρώπη, ενώ σημειώθηκε ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα.

Οι Υπουργοί υποστήριξαν ευρέως την ανάπτυξη και την εφαρμογή δράσεων για τη στήριξη και την κλιμάκωση της ευρωπαϊκής παραγωγής ηλιακής ενέργειας, μέσω της εστίασης στην καινοτομία και τις στοχευμένες δημοπρασίες, ενώ πολλοί προειδοποίησαν για περιοριστικά μέτρα στις εισαγωγές ηλιακής ενέργειας.

Ο βασικός άξονας των δράσεων

Η αβεβαιότητα που προκλήθηκε από τις διακοπές της Ρωσίας στον εφοδιασμό με φυσικό αέριο ώθησε τις χώρες της ΕΕ να δράσουν γρήγορα για να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες.

Με οδηγό αυτό τον στόχο, οι χώρες της ΕΕ συνεργάστηκαν για τη διαφοροποίηση της προσφοράς και δημιουργίας νέων εταιρικών σχέσεων για εισαγωγές, καθώς και την πληρότητα αποθήκευσης σε επαρκή επίπεδα.

Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν ορατά αμέσως μετά. Οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία μειώθηκαν σταδιακά, ενώ η προσφορά από τη Νορβηγία και τις Ηνωμένες Πολιτείες αυξήθηκε σημαντικά μεταξύ 2021 και 2023.

Αναφορικά με το φυσικό αέριο μέσω αγωγών και το LNG, η Ρωσία αντιπροσώπευε λιγότερο από το 15% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ το 2023. Η Νορβηγία έγινε ο κορυφαίος προμηθευτής φυσικού αερίου της ΕΕ, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής LNG.

Πώς ΗΠΑ και Νορβηγία περιόρισαν τις ρωσικές εισαγωγές LNG