Το μέλλον του ηλεκτρονικού εισιτηρίου διερευνά ο ΟΑΣΑ, δεδομένου ότι η υφιστάμενη σύμβαση για το Αυτόματο Σύστημα Συλλογής Κομίστρου (ΑΣΣΚ) βαίνει προς την ολοκλήρωσή της.
Ο Οργανισμός υπέγραψε την περασμένη Παρασκευή (28/2) σύμβαση με την εταιρία συμβούλων PLANET AE προκειμένου να θέσει στο μικροσκόπιο τις εναλλακτικές λύσεις. Για να γίνει αυτό θα μελετηθούν οι διεθνείς πρακτικές και θα γίνει μια χαρτογράφηση και αξιολόγηση υφιστάμενων μοντέλων διαχείρισης της τεχνικής λειτουργίας του ΑΣΣΚ στον ευρωπαϊκό χώρο.
Θα εξεταστεί η εφαρμοσιμότητα των συγκεκριμένων μοντέλων στην περίπτωση του ΟΑΣΑ και θα υποδειχθούν από τους συμβούλους επιλογές μετάβασης με βασική ανάλυση κινδύνων και ρίσκου.
Αναλυτικά οι προτάσεις που μπορούν να εφαρμοστούν μετά την ολοκλήρωση της σύμβασης σύμπραξης είναι:
· Προκήρυξη νέας ΣΔΙΤ.
· Διενέργεια δημόσιου διαγωνισμού για λήψη των αναγκαίων υπηρεσιών.
· Διαπραγμάτευση με υφιστάμενο ανάδοχο ΣΔΙΤ βάσει του σχετικού θεσμικού πλαισίου με τεκμηριωμένη νομική θέση που να μπορεί να υποστηρίξει αυτή την επιλογή.
Θα γίνει συγκριτική αξιολόγηση των ανωτέρω εναλλακτικών μοντέλων ως προς το κόστος (προϋπολογισμό), την ευκολία υλοποίησης, τον χρόνο υλοποίησης και την προστιθέμενη αξία τους στον Οργανισμό με στόχο να τεκμηριωθεί το προτιμητέο μοντέλο διαχείρισης και να προετοιμαστεί ο οδικός χάρτης για την υλοποίησή του.
Υπενθυμίζεται ότι η ισχύουσα σύμβαση λήγει τον Μάιο του 2027, αλλά θα πρέπει να υπάρξει ικανό διάστημα προκειμένου να προετοιμαστεί η διαγωνιστική διαδικασία για την επόμενη ημέρα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου ώστε να μην υπάρξει κενό στη λειτουργία.
Στο πλαίσιο αυτό θα καταγραφούν οι απαιτήσεις τεχνικής λειτουργίας και συντήρησης του συστήματος του ΑΣΣΚ σε ό,τι αφορά την συνέχιση της υφιστάμενης μετά την ημερομηνία λήξης ισχύος του ΣΔΙΤ αλλά και στη μετά ΣΔΙΤ λειτουργία / συντήρηση και εν γένει κατάστασή του.
Θα καθοριστούν οι απαιτούμενες επενδύσεις σε νέο εξοπλισμό (προσθήκες, αντικαταστάσεις), σε software και σε εργαλεία παρακολούθησης της ορθής λειτουργίας του, ενώ θα αξιολογηθούν οι σχετικές προβλέψεις της υφιστάμενης σύμβασης σύμπραξης.
Θα μελετηθεί ιδιαιτέρως η διαδικασία μεταβίβασης (handover) του συστήματος στον ΟΑΣΑ, με βάση τα προβλεπόμενα στη Σύμβαση με τη διασφάλιση του Οργανισμού για την πλήρη λειτουργικότητα του συστήματος.
Στόχος είναι η ομαλή μετάβαση στην νέα κατάσταση με switch off – switch on διαδικασίες, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος επικυρώσεων και πωλήσεων.
Παράλληλα με όλα αυτά θα υπάρξει πρόβλεψη για ενσωμάτωση νέων απαιτήσεων λογισμικού ή επικαιροποίησης του υπάρχοντος.
Θα γίνει έρευνα αγοράς για το κόστος μετάβασης, αλλά και το κόστος ετήσιας συντήρησης στην μετά ΣΔΙΤ εποχή.
Ειδικό βάρος θα δοθεί σε θέματα διαλειτουργικότητας που θα προκύψουν στο εγγύς μέλλον (πχ. διαλειτουργικότητα με το σύστημα ηλεκτρονικού εισιτηρίου της υπό κατασκευής Γραμμής 4 του Μετρό με πρόβλεψη για ομαλή διεπαφή του ΑΣΣΚ ΟΑΣΑ με οποιοδήποτε σύστημα θα πρέπει να συνδεθεί με αυτό).
Ο ανάδοχος θα συνδράμει τον ΟΑΣΑ στη διενέργεια του διαγωνισμού και τη σύνταξη σχεδίων τευχών δημοπράτησης και του τεύχους διακήρυξης, καθώς επίσης και στην αξιολόγηση των προσφορών των υποψηφίων.
Η διάρκεια της σύμβασης έχει προβλεφθεί έως τις 31.12.2025, και η προεκτιμώμενη αξία της ανέρχεται σε 36.580 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
Ενημέρωση για τις ανέπαφες πληρωμές εισιτηρίου
Ο ΟΑΣΑ, ο οποίος πριν από περίπου 1,5 μήνα έθεσε σε εφαρμογή τις ανέπαφες πληρωμές για το σύνολο των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς της Αθήνας, ξεκινά εκστρατεία πληροφόρησης του επιβατικού κοινού για τις νέες δυνατότητες.
Μπορεί το σύστημα Tap2Ride να έδειξε θετικές προοπτικές ήδη από την πρώτη εβδομάδα της λειτουργίας του με ένα στα πέντε εισιτήρια να πληρώθηκαν κατ’ αυτόν τον τρόπο, αλλά ο Οργανισμός θέλει να στρέψει μεγαλύτερο μέρος του επιβατικού κοινού προς τα νέα κανάλια πληρωμής κομίστρου.
Στην κατεύθυνση αυτή υπέγραψε στις αρχές Φεβρουαρίου σύμβαση με διπλό στόχο αφενός την πληροφόρηση επιβατών για τα νέα συστήματα και αφετέρου για την υποχρέωση επικύρωσης προκειμένου να μειωθούν τα ποσοστά εισιτηριοδιαφυγής με την εταιρία K.S.M. Outsourcing Solutions.
Αντικείμενο των υπηρεσιών, είναι η πληροφόρηση και υποστήριξη του επιβατικού κοινού, σε σταθμούς Μετρό, στη Γραμμή Τραμ και σε βασικούς άξονες λεωφορειακών γραμμών του λεκανοπεδίου Αττικής, καθώς και στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος, ενόψει της έναρξης πλήρους εφαρμογής των συστημάτων EMV & ABT αλλά και στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση του φαινομένου της εισιτηριοδιαφυγής.
Να σημειωθεί ότι το Account-Based Ticketing (ABT) επιτρέπει την χρήση ΜΜΜ με άυλο εισιτήριο. Οι επιβάτες αγγίζουν ή σαρώνουν μια τραπεζική κάρτα ανέπαφων συναλλαγών ή ένα κινητό τηλέφωνο, συνδεδεμένο με έναν προσωποποιημένο λογαριασμό στο back office για να πραγματοποιήσουν μια μετακίνηση.
Το κόμιστρο υπολογίζεται αυτόματα βάσει ορισμένων παραγόντων, όπως η τοποθεσία και ο αριθμός των επιβιβάσεων κατά τη διάρκεια ενός χρονικού διαστήματος, και στη συνέχεια πραγματοποιείται η χρέωση.
Πρακτικά με το account based ticketing κάθε επιβάτης μπορεί να δημιουργήσει έναν λογαριασμό και μέσω αυτού να κάνει αγορές καρτών και εισιτηρίων.
Η εν λόγω εφαρμογή μάλιστα θα δώσει τη δυνατότητα στον ΟΑΣΑ να στραφεί σε νέες στρατηγικές προσέλκυσης πελατών στο πλαίσιο της υπηρεσίας Mobility-as-a-Service (MaaS).
Όπως έχει επισημάνει στο παρελθόν ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΑΣΑ, Γιώργος Σπηλιόπουλος, ο χρήστης που βρίσκεται στο Νέο Φάληρο μπορεί να επιβιβαστεί στον ηλεκτρικό και να κατέβει στην Ομόνοια όπου θα έχει ήδη «κλείσει» τη συνέχεια της διαδρομής του με ταξί μέσω γνωστών εφαρμογών ή να μετεπιβιβαστεί στο μετρό και να κατέβει στην Ακρόπολη, έχοντας ήδη βγάλει εισιτήριο για το μουσείο χωρίς να χρειάζεται να στηθεί στην ουρά.
Στο έργο της καμπάνιας ενημέρωσης των επιβατών θα απασχοληθούν κατ’ ελάχιστον 8 άτομα στα αντικείμενα εξυπηρέτησης και πληροφόρησης ως εξής:
· Εξυπηρέτηση πελατών δια ζώσης για θέματα δυσλειτουργιών, που προκύπτουν κατά τη χρήση των καρτών (ATH.ENA Card), καθώς και των εισιτηρίων (ATH.ENA Ticket) και γενικότερα για θέματα, που άπτονται τεχνικών ζητημάτων εφαρμογής των συστημάτων EMV & ΑΒΤ.
· Πληροφόρηση για τον χειρισμό λειτουργίας ΑΜΕΚ (αυτόματα μηχανήματα επικύρωσης).
· Συμμετοχή σε προωθητικές ενέργειες ενημέρωσης του επιβατικού σε θέματα καρτών (ATH.ENA Card), εισιτηρίων (ATH.ENA Ticket), EMV καθώς και με λοιπά θέματα.
· Ενημέρωση των επιβατών σε θέματα που αφορούν την υποχρέωση επικύρωσης αλλά και τα επιβληθέντα πρόστιμα σε επιβάτες, πληροφόρηση για την πληρωμή των επιβληθέντων προστίμων, πληροφόρηση για το τρόπο υποβολής ενστάσεων στον ΟΑΣΑ και στους Φορείς, καταγγελίες επιβατών, που αφορούν σε συμπεριφορά προσωπικού.
Περισσότερες επικυρώσεις και εισπράξεις
Το πρόβλημα της εισιτηριοδιαφυγής εξακολουθεί να απασχολεί τη διοίκηση του ΟΑΣΑ παρά τη σημαντική αύξηση που καταγράφεται στις επικυρώσεις και τις εισπράξεις κομίστρου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΣΑ, τον Ιανουάριο του 2025 οι επικυρώσεις στο σύνολο των συγκοινωνιακών φορέων ανήλθαν στις 25.368.522 έναντι 22.961.586 τον ίδιο μήνα το 2024 (αύξηση 10,48%) και 21.802.866 το 2023 (αύξηση 16,36%) αντίστοιχα.
Ως εκ τούτου, το σύνολο των εισπράξεων ανήλθε τον Ιανουάριο του 2025 στα 16,34 εκατ. ευρώ έναντι 14,25 εκατ. ευρώ πριν ένα χρόνο (Ιανουάριος 2024) και 13,15 εκατ. ευρώ προ διετίας (Ιανουάριος 2023).
Ο Οργανισμός εκτιμά ότι αυτό επιτεύχθηκε με την εφαρμογή μέτρων, όπως το σύστημα ανέπαφων πληρωμών, την αναπροσαρμογή των δρομολογίων του Μετρό που αύξησε τη χωρητικότητα, την αύξηση των περιαστικών δρομολογίων, την προσθήκη 405 συνολικά́ νέων οχημάτων στον στόλο των λεωφορείων και την αύξηση των ελέγχων κομίστρου.
