Καμπανάκι κινδύνου για την καταλληλότητα των σχολικών υποδομών κρούει για τρίτη φορά στα συναρμόδια υπουργεία Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Υποδομών – Μεταφορών και Εσωτερικών ο Συνήγορος του Πολίτη.
Στην επιστολή που απεστάλη πριν μερικές ημέρες προς τους υπουργούς επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι στην Ανεξάρτητη Αρχή έχει φτάσει πλήθος αναφορών που αφορούν μεταξύ άλλων τη μη τήρηση των κτιριολογικών προγραμμάτων και τη «μονιμοποίηση» της στέγασης νηπιαγωγείων σε προκατασκευασμένες αίθουσες.
Ο Συνήγορος παρατηρεί ότι έχουν εντοπιστεί σχολεία που έχουν ιδρυθεί προ 20ετίας χωρίς έως σήμερα να έχει βρεθεί ο κατάλληλος χώρος για να μεταστεγαστούν.
Επιπλέον υπογραμμίζει το γεγονός ότι οι τεχνικές προδιαγραφές των σχολείων παραμένουν ίδιες από το 2008 παρά το γεγονός ότι οι ανάγκες και τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
Αν και πάντα κρίσιμη η συζήτηση για την κατάσταση των σχολικών υποδομών, επανέρχεται στη δημόσια σφαίρα συνήθως ύστερα από ατυχήματα ή συμβάντα τα οποία συμβαίνουν σε εκπαιδευτήρια όλης της Ελλάδας.
Μόλις χθες (12/2) εξερράγη σωλήνας καλοριφέρ σε δημοτικό σχολείο της Εύβοιας κατά τη διάρκεια του μαθήματος χωρίς ευτυχώς να υπάρξει τραυματισμός παιδιού από το καυτό νερό που έπεσε δίπλα σε μαθητές. Σε άλλες περιπτώσεις όμως οι γηρασμένες υποδομές, οι κακοτεχνίες ή ο λανθασμένος τρόπος εκτέλεσης εργασιών έχουν ως αποτέλεσμα τραυματισμούς ακόμα και θανάσιμους, όπως είχε συμβεί το 2022 με έναν 11χρονο μαθητή στις Σέρρες που σκοτώθηκε ύστερα από έκρηξη λέβητα. Πριν από μερικούς μήνες ένας 9χρονος μαθητής είχε καταπλακωθεί από σιδερένια πόρτα στην Κηφισιά χωρίς όμως να τραυματιστεί σοβαρά.
Η συντήρηση των σχολικών μονάδων έχει ανατεθεί στους δήμους, οι οποίοι ωστόσο συχνά δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν σε αυτήν την υποχρέωση κυρίως εξαιτίας των περιορισμένων κονδυλίων, αλλά και της υποστελέχωσης.
Νέα σχολεία και συστεγάσεις δίχως πλάνο
Την ίδια στιγμή κεντρικές αποφάσεις που αφορούν συστεγάσεις σχολείων προχωρούν χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το κτιριολογικό πρόγραμμα και ο αρχικός σχεδιασμός.
Το συγκεκριμένο ζήτημα έχει θέσει επανειλημμένως ο Συνήγορος του Πολίτη, δίχως όμως οι οχλήσεις του να οδηγήσουν την Πολιτεία στην ανάληψη πρωτοβουλιών.
Με την τελευταία επιστολή στους συναρμόδιους υπουργούς, η Αρχή επισημαίνει επτά προβληματικά σημεία και προτείνει τα εξής:
· Συχνά προκύπτει ότι τα κτιριολογικά προγράμματα δεν λαμβάνονται υπόψη από τους Δήμους, ιδίως στις περιπτώσεις των συστεγάσεων σχολικών μονάδων, όπου οι διοικητικές διαδικασίες που ακολουθούνται είναι συχνά μη ορθές και έπονται της υλοποίησης της συστέγασης. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαία η νομοθετική πρόβλεψη ότι και στις περιπτώσεις συστέγασης/ μεταστέγασης μονάδων πρέπει να εκπονούνται και να τηρούνται τα εγκεκριμένα κτιριολογικά προγράμματα, καθώς οι Δήμοι σε πολλές περιπτώσεις αρνούνται την αναγκαιότητα τήρησής τους, ισχυριζόμενοι ότι αυτό ισχύει μόνο για τα σχολεία που στεγάζονται σε νέο χώρο, παρά την έκδοση σχετικής οδηγίας από τη Γενική Διεύθυνση Προγραμματισμού του Υπουργείου Παιδείας.
· Είναι απαραίτητο να προβλεφθεί θεσμικά, ότι σε όλες τις περιπτώσεις μεταστέγασης/ συστέγασης είναι αναγκαίο να λαμβάνεται υπόψη το σχετικό πόρισμα από την αρμόδια Επιτροπή Καταλληλόλητας.
· Τα κτιριολογικά προγράμματα πρέπει να εφαρμόζονται χωρίς αποκλίσεις και να αποφεύγεται η αύξηση της δυναμικότητας σε αριθμών μαθητών εάν αυτή δεν είχε προβλεφθεί κατά το σχεδιασμό των κτιρίων.
· Τα πορίσματα των Επιτροπών Καταλληλόλητας παρατηρείται ότι σε αρκετές περιπτώσεις είναι ελλιπή. Ως εκ τούτου, θα αποτελούσε ορθή διοικητική πρακτική τα πορίσματα των συγκεκριμένων επιτροπών να ελέγχονται σε δεύτερο βαθμό, πριν την υλοποίηση της στέγασης ή συστέγασης σχολείου. Επίσης, ενδείκνυται να εξεταστεί εκ νέου η σύνθεση της Επιτροπής με τη συμμετοχή μέλους από τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας.
· Η ίδρυση νέων σχολείων είναι αναγκαίο να πραγματοποιείται, εφόσον έχει ήδη βρεθεί και ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό το κτίριο το οποίο θα τα στεγάσει, δηλαδή να συνιστά προϋπόθεση η ύπαρξη του απαιτούμενου και κατάλληλου χώρου για την ίδρυση νέας μονάδας.
· Είναι αναγκαίο να επικαιροποιηθούν οι προδιαγραφές του ΟΣΚ για τα διδακτήρια όλων των βαθμίδων, δεδομένου ότι παραμένουν ίδιες από το 2008 και να θεσμοθετηθούν με το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο.
· Δεδομένου ότι εκπνέει το χρονικό διάστημα, εντός του οποίου ο Δήμος όφειλε να είχε προβεί στη μετεγκατάσταση των μαθητών σε μόνιμες δομές προσχολικής εκπαίδευσης, θα πρέπει να απομακρυνθούν οι προκατασκευασμένες κατασκευές που εξυπηρετούν διδακτικούς σκοπούς.
Προσφορά 100 εκατ. ευρώ από τράπεζες στο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου»
Η ανάγκη βελτίωσης πολλών σχολικών υποδομών ανά την επικράτεια είναι γνωστή και στην πολιτεία.
Για το λόγο αυτό έχει ήδη ανακοινωθεί το πρόγραμμα αναβάθμισης και ανακαίνισης σχολείων, αρχικού ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο ονομάστηκε «Μαριέττα Γιαννάκου» και μόλις πριν λίγες ημέρες ανακοινώθηκε η ενίσχυσή του με πρόσθετο ποσό ύψους 100 εκατ. ευρώ, το οποίο συμφώνησαν να προσφέρουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Η επιλογή των σχολείων βρίσκεται σε εξέλιξη με το υπουργείο Εσωτερικών να έχει κάνει δεκτές τις εισηγήσεις της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) αναφορικά με την προτεραιοποίηση από τους δήμους.
Η ΚΕΔΕ, πάντως, όπως επισημάνθηκε και κατά τη συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου την Τετάρτη, ζητά επίσης να ξεκαθαριστεί ότι ο κάθε δήμος θα ιεραρχήσει τις απαραίτητες εργασίες επισκευών ανά σχολική μονάδα, καθώς και ότι θα υπάρξει παράταση της προθεσμίας υποβολής των προτάσεων εκ μέρους των δήμων, ενδεικτικά μέχρι 30 Ιουνίου και θα καθοριστεί ο προϋπολογισμός για κάθε σχολείο.
