«Τίποτα δεν μπορεί να καταστρέψει τον άνθρακα», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, στο πρόσφατο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. «Ούτε ο καιρός, ούτε καν μια βόμβα».
Οι εξαγωγές άνθρακα από τις ΗΠΑ αυξάνονται σταθερά για να ικανοποιήσουν τη συνεχώς αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για το πιο ρυπογόνο ορυκτό καύσιμο του κόσμου, παρότι η εγχώρια κατανάλωση έχει μειωθεί.
Επιπλέον, η παγκόσμια δυναμικότητα άνθρακα έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό σχεδόν 2.175 γιγαβάτ το 2024, σύμφωνα με δεδομένα του Global Energy Monitor στις 6 Φεβρουαρίου.
Η δυναμικότητα άνθρακα αφορά τη συνολική ισχύ που μπορεί να παραχθεί από θερμοηλεκτρικούς σταθμούς άνθρακα.
«Η παγκόσμια μετάβαση μακριά από τον άνθρακα παραμένει δύσκολη, κυρίως λόγω της αυξανόμενης ζήτησης στην Ασία, παρά τις σημαντικές μειώσεις στην κατανάλωση άνθρακα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ», δήλωσε η Dorothy Mei, υπεύθυνη του Global Coal Mine Tracker του Global Energy Monitor, όπως αναμεταδίδει το CNBC.
Η παγκόσμια ζήτηση για άνθρακα αναμένεται επίσης να σημειώσει νέο ρεκόρ, φτάνοντας τους 8,77 δισεκατομμύρια τόνους το 2024, και θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα μέχρι το 2027, όπως προέβλεψε η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (IEA).
Η Κίνα ανέφερε πρόσφατα ότι οι εισαγωγές άνθρακα αυξήθηκαν κατά 14,4% σε νέο ιστορικό υψηλό το 2024, φτάνοντας τους 542,7 εκατομμύρια μετρικούς τόνους, σε σύγκριση με τους 474,42 εκατομμύρια τόνους του προηγούμενου έτους.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου είναι επίσης ο μεγαλύτερος καταναλωτής άνθρακα παγκοσμίως, καλύπτοντας περισσότερο από το 56% της παγκόσμιας ζήτησης το 2023, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της IEA.
Η στρατηγική ρεκόρ αποθεματοποίησης άνθρακα της Κίνας αποσκοπεί κυρίως στην προετοιμασία της χώρας για πιθανές ελλείψεις ενέργειας που προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα, ανέφερε η Mei.
«Δεν δίνεται μεγάλη έμφαση στην αποδοτική χρήση της ενέργειας, όταν ο άνθρακας είναι τόσο φθηνός», δηλώνει ο Dave Jones από την Ember Energy.
Η υδροηλεκτρική, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια αποτελούσαν σχεδόν το 30% του ενεργειακού μίγματος της Κίνας το 2023, σύμφωνα με δεδομένα της Ember Energy. Όταν η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας μειώνεται λόγω ανεπαρκών βροχοπτώσεων, η κινεζική κυβέρνηση συχνά βασίζεται στον άνθρακα για να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια, πρόσθεσε η Mei.
«Ένας ακόμη σημαντικός περιορισμός δεν είναι η διαθεσιμότητα υποδομών ανανεώσιμης ενέργειας, αλλά η δυσκολία μεταφοράς ηλιακής και αιολικής ενέργειας μεταξύ επαρχιών», τόνισε, σημειώνοντας ότι ο άνθρακας θα παραμείνει «βασικό ενεργειακό στήριγμα» στην Κίνα μέχρι να ολοκληρωθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση του δικτύου.
Στην Ινδία, οι ακραίες θερμοκρασίες λόγω της κλιματικής αλλαγής έχουν αυξήσει την ενεργειακή ζήτηση για ψύξη, και οι καθαρές πηγές ενέργειας δεν αναπτύσσονται αρκετά γρήγορα για να καλύψουν τη ζήτηση, ανέφερε η Mei.
Η εστίαση της Ινδίας στην οικονομική και υποδομική ανάπτυξη έχει επίσης αυξήσει την κατανάλωση τσιμέντου και χάλυβα, βιομηχανιών που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον άνθρακα, σύμφωνα με αναλυτές.
Η ζήτηση χάλυβα της Ινδίας αναμένεται να αυξηθεί κατά 8-9% το 2025, ξεπερνώντας άλλες οικονομίες, χάρη στην εντατική κατασκευή έργων υποδομής και κατοικιών, σύμφωνα με την Crisil.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ινδία παρέτεινε την εντολή για εργοστάσια άνθρακα που βασίζονται σε εισαγωγές να λειτουργούν στο μέγιστο μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου.
Ωστόσο, η Ινδία δεν παραμελεί τους στόχους για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχει θέσει στόχο να καλύπτει το 50% των ενεργειακών αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030, και μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, οι ανανεώσιμες πηγές αντιστοιχούσαν σε περισσότερο από το 46,3% της ενεργειακής παραγωγικής δυναμικότητας της χώρας.
Εκτός από την Κίνα και την Ινδία, άλλες χώρες που επενδύουν σε νέες μονάδες άνθρακα είναι το Μπαγκλαντές, η Ινδονησία και το Βιετνάμ.
Το Βιετνάμ αναμένεται να ξεπεράσει την Ταϊβάν ως ο πέμπτος μεγαλύτερος εισαγωγέας άνθρακα παγκοσμίως, καθώς οι εισαγωγές άνθρακα της χώρας έφτασαν σε νέο ρεκόρ πέρυσι.
Η παραγωγή άνθρακα στην Ινδονησία αυξήθηκε σε περίπου 831 εκατομμύρια τόνους, σημειώνοντας νέο υψηλό, σύμφωνα με το Υπουργείο Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων της χώρας.
Στις Φιλιππίνες, το μερίδιο του άνθρακα στο ενεργειακό μίγμα ξεπέρασε αυτό της Κίνας το 2023, καθιστώντας τη χώρα τη μεγαλύτερη εξαρτώμενη από τον άνθρακα στη Νοτιοανατολική Ασία, σύμφωνα με την Ember Energy.
Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται το 2025, ανέφερε η IEA.
«Ο κόσμος χρειάζεται περισσότερη ενέργεια, και τη χρειάζεται τώρα», δήλωσε ο Rob Thummel από την Tortoise Capital.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει επίσης αυξήσει τις ενεργειακές ανάγκες. Τα κέντρα δεδομένων που σχετίζονται με την ΑΙ είναι τεράστιοι καταναλωτές ενέργειας, δυσκολεύοντας τη μετάβαση από τον άνθρακα, εξήγησε ο Tim Winter από την Gabelli Funds.
Η αυξανόμενη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θέτει εμπόδια στην ενεργειακή μετάβαση. Παρόλα αυτά, η τριπλασιασμός των ανανεώσιμων πηγών έως το 2030 θα μπορούσε να μειώσει ουσιαστικά τη χρήση άνθρακα, σύμφωνα με την Ember Energy.
