Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της κλιματικής κρίσης απειλεί να κατακλύσει πολλά από τα μεγαλύτερα λιμάνια πετρελαίου στον κόσμο, σύμφωνα με ανάλυση που δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα Guardian.
Οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν την απειλή ως ειρωνεία, καθώς η καύση ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια αιτία της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Επισημαίνουν ότι η μείωση των εκπομπών μέσω της στροφής σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσε να σταματήσει την υπερθέρμανση και να εξασφαλίσει πιο αξιόπιστη ενέργεια
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι 13 από τα λιμάνια με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία πετρελαιοφόρων θα υποστούν σοβαρές ζημιές με μόλις 1 μέτρο ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ειδικότερα, δύο χαμηλά λιμάνια στη Σαουδική Αραβία – το Ras Tanura και το Yanbu – είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Και τα δύο ανήκουν στην Aramco, την κρατική εταιρεία πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, μέσω των οποίων εξάγεται το 98% του πετρελαίου της χώρας.
Τα λιμάνια του Χιούστον και του Γκάλβεστον στις Ηνωμένες Πολιτείες, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο, περιλαμβάνονται επίσης στη λίστα, όπως και λιμάνια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Κίνα, τη Σιγκαπούρη και την Ολλανδία.
Σύμφωνα με την τελευταία επιστημονική ανάλυση της International Cryosphere Climate Initiative (ICCI), η άνοδος κατά 1 μέτρο είναι πλέον αναπόφευκτη μέσα σε έναν αιώνα, ίσως και έως το 2070, αν καταρρεύσουν οι παγοσκεπείς και δεν μειωθούν οι εκπομπές. Μια ακόμα πιο καταστροφική άνοδος 3 μέτρων θεωρείται πιθανή μέσα στην επόμενη χιλιετία, ίσως και ήδη από τις αρχές του 2100.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας ήδη προκαλεί προβλήματα παγκοσμίως, ακόμη και πριν υπερβεί τις ακτογραμμές. Οι καταιγίδες γίνονται πιο επικίνδυνες, προκαλώντας συχνότερες πλημμύρες, ενώ η διείσδυση του θαλασσινού νερού στο έδαφος καταστρέφει υποδομές. Η δραστική μείωση των εκπομπών θα μπορούσε όχι μόνο να επιβραδύνει το ρυθμό ανόδου αλλά και να περιορίσει το τελικό ύψος της.
Η διευθύντρια του ICCI, Pam Pearson, σημείωσε: «Είναι ειρωνικό ότι αυτά τα λιμάνια βρίσκονται σε τόσο χαμηλό ύψος και πρέπει να λάβουν υπόψη τα υψηλότερα επίπεδα θάλασσας, τα οποία προκαλούνται από τη συνεχιζόμενη χρήση ορυκτών καυσίμων».
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί τη βαθύτερη μακροπρόθεσμη επίπτωση της κλιματικής κρίσης, επανασχεδιάζοντας τον παγκόσμιο χάρτη και επηρεάζοντας μεγάλες πόλεις όπως η Νέα Υόρκη και η Σαγκάη. Ωστόσο, η Pearson τόνισε ότι τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα κυβερνήσεων και εταιρειών αποσπούν την προσοχή από το πρόβλημα. «Οι βασικές πληροφορίες από τις επιστημονικές εκτιμήσεις φαίνεται πως δεν έχουν περάσει στη συνείδηση των κυβερνήσεων», δήλωσε.
Ο James Kirkham, επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος του ICCI, υπογράμμισε: «Η άρνηση να κλείσουμε τη στρόφιγγα του πετρελαίου σημαίνει ότι κρατάμε ανοιχτή τη στρόφιγγα για την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Η ταχεία τήξη των πάγων και η θερμική διαστολή των ωκεανών έχουν ήδη διπλασιάσει το ρυθμό ανόδου τα τελευταία 30 χρόνια. Χωρίς αποφασιστική μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, οι επιπτώσεις θα επιδεινωθούν ακόμα περισσότερο, πλήττοντας κάθε χώρα με ακτογραμμή».
Η Aramco αρνήθηκε να σχολιάσει.
Η Σαουδική Αραβία έχει κατηγορηθεί για παρεμπόδιση προόδου σε παγκόσμιες διασκέψεις, όπως στην Cop29, και για μπλοκάρισμα συμφωνιών σε θέματα όπως η διαχείριση της ξηρασίας. Στην ίδια ανάλυση, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από το Bloomberg για να εκτιμήσουν την οικονομική αξία του πετρελαίου που διακινείται από τα λιμάνια. Το Ras Tanura και το Yanbu εξήγαγαν πετρέλαιο αξίας 214 δισ. δολαρίων το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών.
Ο Murray Worthy, μέλος της Zero Carbon Analytics, δήλωσε: «Αυτή η ανάλυση δείχνει ότι η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα σε έναν θερμαινόμενο πλανήτη οδηγεί στην καταστροφή, όχι στην ενεργειακή ασφάλεια. Οι χώρες πρέπει να επιλέξουν: να συνεχίσουν με τα ορυκτά καύσιμα και να ρισκάρουν διακοπές στον εφοδιασμό ή να στραφούν σε ασφαλείς, βιώσιμες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
