Το Υπουργείο Πολιτισμού έχει ξεκινήσει τις εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του Τεμένους Κουρσούμ στην Καστοριά, με σκοπό τη μελλοντική λειτουργία και αξιοποίησή του ως σημαντικού πολιτιστικού χώρου.
Το έργο, προϋπολογισμού 1.000.000 ευρώ, είναι ήδη σε εξέλιξη και περιλαμβάνει σημαντικές επεμβάσεις, όπως η τοποθέτηση γυάλινου δαπέδου για την προστασία και θέαση των υποκείμενων αρχιτεκτονικών καταλοίπων του βυζαντινού ναού, την εγκατάσταση φωτισμού για την ανάδειξη του μνημείου και την υλοποίηση ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.
Ένα Σημαντικό Αρχιτεκτονικό Μνημείο της Οθωμανικής Περιόδου
Το Κουρσούμ Τζαμί, χτισμένο περίπου στα τέλη του 15ου αιώνα με αρχές του 16ου, αποτελεί το μοναδικό σωζόμενο τέμενος στην πόλη της Καστοριάς και αποτελεί σπουδαίο μνημείο της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της οθωμανικής περιόδου. Βρίσκεται στην πλατεία Μεγάλου Αλεξάνδρου, στο ιστορικό κέντρο της πόλης, και αποτελεί σημαντικό παράδειγμα επαρχιακών θρησκευτικών κτηρίων της Βαλκανικής. Παρά την έντονη αστική ανάπτυξη της πόλης κατά τις δεκαετίες ’60-’70, το Κουρσούμ Τζαμί διατηρεί την πολιτιστική του αξία.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφέρθηκε στο έργο λέγοντας ότι το τέμενος «βρισκόταν αρχικά στον ιστορικό πολεοδομικό ιστό της Καστοριάς», ενώ σήμερα είναι «περιβαλλόμενο από σύγχρονα κτήρια και πολυόροφες οικοδομές». Υπογράμμισε επίσης τη σπουδαιότητα της αποκατάστασης του μνημείου, τονίζοντας ότι η διατήρηση των ιστορικών στοιχείων είναι σημαντική για την κατανόηση της ευρύτερης περιοχής.
Αποκαλύψεις Αρχαιολογικών Ευρημάτων και Σκοποί Ανάδειξης
Η αποκατάσταση του Κουρσούμ Τζαμιού έχει φέρει στο φως σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα. Κατά την απομάκρυνση της επιχωμάτωσης, αποκαλύφθηκαν κατάλοιπα της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και στοιχεία που υποδηλώνουν την ύπαρξη αρχαίου ναού πριν την ανέγερση του τεμένους. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν τμήματα μαρμάρινων κιόνων, θραύσματα και νομίσματα, που ενισχύουν την ιστορική συνέχεια του χώρου, δημιουργώντας ένα «αρχαιολογικό παλίμψηστο».
Ανάμεσα στα ευρήματα, ανακαλύφθηκαν και ταφές του 13ου-14ου αιώνα και μαρμάρινα μέλη στη βάση του μιναρέ. Έτσι, επιβεβαιώνεται ότι το Κουρσούμ Τζαμί έχει χτιστεί πάνω σε αρχαιότερο, βυζαντινό ναό, αποδεικνύοντας τη διαχρονία του χώρου. Η τοποθέτηση γυάλινου δαπέδου επιτρέπει στους επισκέπτες να παρατηρήσουν τα ευρήματα, προσφέροντας μια διαδραστική εμπειρία και εμβαθύνοντας στην ιστορία του μνημείου.
Φωτισμός και Χρήση του Χώρου ως Πολιτιστικού Κέντρου
Ο φωτισμός του μνημείου, σύμφωνα με τη μελέτη φωτισμού, προβλέπει την ανάδειξη των εσωτερικών και εξωτερικών στοιχείων του τεμένους, με στόχο να αναδειχθούν τα ευρήματα και να δημιουργηθεί κατάλληλη ατμόσφαιρα για πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το τέμενος, το οποίο στο παρελθόν λειτουργούσε ως βιβλιοθήκη και στη συνέχεια ως αποθήκη αρχαιοτήτων, αναμένεται να παραδοθεί στους πολίτες και τους επισκέπτες της Καστοριάς ως χώρος πολιτισμού και εκδηλώσεων.
Το έργο, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης το τέλος του 2025, εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εξασφαλίζοντας τη χρηματοδότηση για την αποκατάσταση και την επανάχρησή του, ενισχύοντας την πολιτιστική κληρονομιά και την τουριστική ανάπτυξη της Καστοριάς.
Συνοψίζοντας, το έργο της αποκατάστασης και ανάδειξης του Τεμένους Κουρσούμ στην Καστοριά αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, προσφέροντας ένα χώρο με ιστορική και αρχαιολογική αξία που θα εξυπηρετήσει τη διαρκή σύνδεση των πολιτών και των επισκεπτών με την ιστορία της περιοχής.
