Με μια σειρά από σημαντικές αλλαγές που θα επηρεάσουν δραστικά τη διαχείριση περιεχομένου σε Facebook και Instagram, η Meta ανακοίνωσε την κατάργηση των υπεύθυνων επαλήθευσης (fact-checkers), αντικαθιστώντας τους με «σημειώσεις κοινότητας» (community notes) που δημιουργούνται από τους ίδιους τους χρήστες, όπως συμβαίνει στο X του Elon Musk.
Τις αλλαγές ανακοίνωσε την Τρίτη (08/01) ο CEO της Meta, Mark Zuckerberg, μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα του Facebook.
Οι αλλαγές έρχονται λίγο πριν την ανάληψη της προεδρίας από τον Donald Trump. Ο Trump και άλλοι Ρεπουμπλικάνοι έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει τον Zuckerberg και τη Meta για λογοκρισία απέναντι στις συντηρητικές φωνές, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το CNN.
Οι fact checkers (ελεγκτές γεγονότων) είναι άνθρωποι ή οργανισμοί που έχουν ως κύρια δουλειά να ελέγχουν την ακρίβεια πληροφοριών που δημοσιεύονται στο διαδίκτυο, όπως σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδησεογραφικές ιστοσελίδες ή άλλες πλατφόρμες.
Ο στόχος τους είναι να ξεχωρίζουν τις αληθινές ειδήσεις/ πραγματικά γεγονότα από τις ψεύτικες (fake news) και να βοηθούν το κοινό να μην παραπλανάται από λανθασμένες ή παραποιημένες πληροφορίες.
Συγκεκριμένα, στο Facebook (και αργότερα στο Instagram), οι fact checkers λειτουργούσαν έως τώρα ως ανεξάρτητοι συνεργάτες.
Αν έβλεπαν ένα ποστ που περιείχε αμφίβολες ή ύποπτες πληροφορίες, το αξιολογούσαν, ερευνούσαν τις πηγές και, αν αποδεικνυόταν ψευδές ή παραπλανητικό, το επισήμαιναν.
Η δουλειά τους ήταν κρίσιμη, ειδικά σε περιόδους όπως οι αμερικανικές εκλογές ή η πανδημία, όπου όπως αποδείχθηκε βάσει ερευνών, κυκλοφορούσαν μαζικά ψεύτικες ειδήσεις και θεωρίες συνωμοσίας. Με τους fact checkers, το Facebook ήθελε να περιορίσει την παραπληροφόρηση που μπορεί να επηρεάσει αποφάσεις ή να προκαλέσει πανικό.
Τώρα που το Facebook (Meta) καταργεί τους fact checkers, αφήνει αυτή την ευθύνη στους ίδιους τους χρήστες, μέσω του συστήματος των “σημειώσεων της κοινότητας” (community notes). Δηλαδή, αντί για επαγγελματίες, οι ίδιοι οι χρήστες θα αποφασίζουν τι είναι αλήθεια και τι όχι, κάτι που, όπως λένε πολλοί, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη παραπληροφόρηση.
Ωστόσο, ο ιδρυτής της δημοφιλούς πλατφόρμας, εκφράζει μια άλλη οπτική:
«Οι fact checkers είναι πολιτικά προκατειλημμένοι και έχουν καταστρέψει περισσότερο την εμπιστοσύνη παρά τη δημιουργία της», δήλωσε ο Zuckerberg στο βίντεο που δημοσίευσε την Τρίτη.
«Αυτό που ξεκίνησε ως προσπάθεια για μεγαλύτερη συμπερίληψη, χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για να καταπνίγει απόψεις και να αποκλείει διαφορετικές ιδέες, κάτι που έχει ξεπεράσει τα όρια».
Ωστόσο, ο Zuckerberg παραδέχτηκε ότι η νέα πολιτική ενέχει συμβιβασμούς, υπογραμμίζοντας ότι περισσότερα επιβλαβή περιεχόμενα θα εμφανίζονται στην πλατφόρμα ως αποτέλεσμα των αλλαγών στη διαχείριση περιεχομένου.
Ο νεοδιορισμένος επικεφαλής Παγκόσμιων Υποθέσεων της Meta, Joel Kaplan, δήλωσε στο Fox ότι οι συνεργασίες της Meta με τους εξωτερικούς fact checkers ήταν «καλοπροαίρετες αρχικά, αλλά υπήρξε υπερβολική πολιτική προκατάληψη στη συνέχεια».
Η ανακοίνωση εντάσσεται σε μια ευρύτερη, εμφανή ιδεολογική στροφή προς τα δεξιά στους υψηλούς κύκλους της Meta. Τη Δευτέρα, η εταιρεία ανακοίνωσε την ένταξη του συμμάχου του Trump και CEO του UFC, Dana White, στο διοικητικό της συμβούλιο, μαζί με δύο νέους διευθυντές.
Παράλληλα, η Meta θα δωρίσει 1 εκατ. δολάρια στο ταμείο εγκαινίων του Trump, ενώ ο Zuckerberg επιθυμεί να διαδραματίσει «ενεργό ρόλο» στις συζητήσεις για την πολιτική τεχνολογίας.
Ο Kaplan, ένας εξέχων Ρεπουμπλικάνος που πρόσφατα ανέλαβε κορυφαίο ρόλο πολιτικής στη Meta, αναγνώρισε ότι οι αλλαγές συνδέονται άμεσα με την αλλαγή της κυβέρνησης.
«Η νέα διοίκηση και ο πρόεδρος που έρχεται υπερασπίζονται την ελευθερία της έκφρασης, και αυτό κάνει τη διαφορά», δήλωσε.
Η νέα πολιτική σηματοδοτεί μια σημαντική ανατροπή στον τρόπο που η Meta διαχειρίζεται ψευδείς και παραπλανητικούς ισχυρισμούς. Το 2016, η εταιρεία εισήγαγε το προαναφερθέν ανεξάρτητο πρόγραμμα ελέγχου γεγονότων, μετά από καταγγελίες ότι απέτυχε να εμποδίσει τη διάδοση παραπληροφόρησης από ξένους παράγοντες.
Έκτοτε, ανέπτυξε ομάδες ασφαλείας, αυτοματοποιημένα προγράμματα και τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου εποπτικού οργάνου, γνωστού ως Oversight Board.
Παρά ταύτα, οι υποστηρικτές του Trump έχουν καταγγείλει ότι το σύστημα περιορίζει τις φωνές τους. «Οτιδήποτε ανεβάζω για τον πρόεδρό μας κατεβαίνει μέσα σε λίγα λεπτά», είχε δηλώσει το 2020 υποστηρικτής του Trump.
Τώρα, ο Zuckerberg ακολουθεί τα βήματα του Musk, ο οποίος μετά την εξαγορά του X (πρώην Twitter) το 2022 κατάργησε τις ομάδες ελέγχου γεγονότων (fact-checking groups), εισάγοντας τις σημειώσεις κοινότητας ως μοναδικό μέσο διόρθωσης ψευδών ισχυρισμών.
Η Meta θα ξεκινήσει την εφαρμογή του νέου συστήματος από τις ΗΠΑ, τερματίζοντας τις συνεργασίες με εξωτερικούς fact checkers. Ο Joel Kaplan επαίνεσε τον Musk, χαρακτηρίζοντας τον ρόλο του «εξαιρετικά σημαντικό στην εστίαση της συζήτησης στην ελευθερία της έκφρασης».
Παράλληλα, η Meta θα τροποποιήσει τα αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου, περιορίζοντας τη χρήση τους σε σοβαρές παραβάσεις, όπως η τρομοκρατία, η παιδική κακοποίηση, τα ναρκωτικά και οι απάτες.
«Φτάσαμε σε σημείο όπου γίνονται πάρα πολλά λάθη και λογοκρισία», είπε ο Zuckerberg, εξηγώντας πως το νέο σύστημα θα μειώσει τις περιπτώσεις άδικης διαγραφής περιεχομένου.
Ωστόσο, ο ίδιος αναγνώρισε ότι αυτή η προσέγγιση ενέχει κινδύνους. «Η πραγματικότητα είναι ότι αυτός είναι ένας συμβιβασμός. Ίσως μας ξεφεύγουν και κάποια “προβληματικά” περιεχόμενα, αλλά θα μπορέσουμε να μειώσουμε και τα λάθη μας λόγω του υπερβολικού ελέγχου», κατέληξε.
