Κάθε δευτερόλεπτο πετιούνται 13 ηλεκτρονικά τσιγάρα (vapes) στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή περισσότερα από ένα εκατομμύριο την ημέρα, προκαλώντας έναν «περιβαλλοντικό εφιάλτη».

Παράλληλα, σημειώνεται αύξηση στα λεγόμενα “big puff” ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα οποία είναι μεγαλύτερα και μπορούν να προσφέρουν έως και 6.000 εισπνοές ανά συσκευή, σε σύγκριση με τα τυπικά μιας χρήσης που προσφέρουν περίπου 600 εισπνοές.

Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία διεξήχθη από την εταιρεία Opinium για λογαριασμό της περιβαλλοντικής οργάνωσης Material Focus, και αναμεταδίδει η βρετανική εφημερίδα “The Guardian”, πωλούνται τρία εκατ. τέτοιες συσκευές κάθε εβδομάδα, ενώ 8,2 εκατομμύρια ηλεκτρονικά τσιγάρα είτε πετιούνται είτε ανακυκλώνονται με λάθος τρόπο κάθε εβδομάδα.

Η απαγόρευση και οι κίνδυνοι

Από τον Ιούνιο του 2025, θα είναι παράνομη η πώληση ηλεκτρονικών τσιγάρων μιας χρήσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως μέτρο για τη μείωση της περιβαλλοντικής ζημιάς και της εκτεταμένης χρήσης τους από παιδιά. Στο εξής, θα επιτρέπονται μόνο συσκευές που είναι επαναφορτιζόμενες ή διαθέτουν ανταλλακτικές κάψουλες.

Ωστόσο, κάθε τύπος ηλεκτρονικού τσιγάρου περιέχει μπαταρίες λιθίου-ιόντων, οι οποίες είναι εξαιρετικά επικίνδυνες αν θρυμματιστούν ή υποστούν ζημιά, καθώς μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιές σε απορριμματοφόρα ή κέντρα διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης.

Οι πυρκαγιές αυτές αυξήθηκαν κατά 71% το 2023 σε σύγκριση με το 2022.

Οι περιβαλλοντολόγοι επισημαίνουν επίσης ότι οι συσκευές αυτές είναι σπάταλες και καταστροφικές για τα οικοσυστήματα, καθώς περιέχουν κρίσιμα υλικά (υλικά μεγάλης στρατηγικής σημασίαςπου είναι απαραίτητα για τεχνολογίες αιχμής και δύσκολα αντικαθίστανται) όπως λίθιο και χαλκό, τα οποία καταλήγουν στα σκουπίδια.

Σύμφωνα με την οργάνωση Material Focus, οι ποσότητες λιθίου που περιέχονται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα που πετιούνται κάθε χρόνο θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν 10.127 ηλεκτρικά οχήματα. Επιπλέον, όταν απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στη φύση, είναι τοξικά για την άγρια ζωή.

Η οργάνωση ζητά να ληφθούν άμεσα μέτρα, όπως η εισαγωγή συστημάτων συλλογής (takeback) στα καταστήματα, στο πλαίσιο ενός προτεινόμενου συστήματος αδειοδότησης για την πώληση ηλεκτρονικών τσιγάρων, καθώς και περισσότερες πληροφορίες στις συσκευές και στα καταστήματα για τον τρόπο ανακύκλωσής τους.

Ο Scott Butler, εκτελεστικός διευθυντής της Material Focus, προειδοποίησε ότι οι κατασκευαστές ηλεκτρονικών τσιγάρων γίνονται όλο και πιο ευρηματικοί για να παρακάμψουν την επερχόμενη απαγόρευση των συσκευών μιας χρήσης. Παρόλο που η απαγόρευση αυτή θα εξαφανίσει από την αγορά τα πιο περιβαλλοντικά επιβλαβή προϊόντα, ο Butler τόνισε πως η μάχη δεν τελειώνει εδώ – θα χρειαστούμε πιο δυναμική και προσαρμοστική νομοθεσία για να αντιμετωπίσουμε το επόμενο κύμα προϊόντων που θα κατακλύσει την αγορά.

«Πρέπει να γίνει τόσο εύκολο να ανακυκλώνεις ένα ηλεκτρονικό τσιγάρο, όσο είναι και να το αγοράζεις», υπογράμμισε, καλώντας τους χρήστες να απαιτήσουν από τα καταστήματα να παρέχουν σημεία ανακύκλωσης, καθώς αυτό αποτελεί νομική υποχρέωση.

Ξεκαθάρισε ότι, όπως κάθε άλλη συσκευή με πρίζα, μπαταρία ή καλώδιο, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν ανήκουν στα σκουπίδια – πρέπει να ανακυκλώνονται τουλάχιστον. Η δημιουργία περισσότερων προσβάσιμων σημείων ανακύκλωσης είναι άμεση ανάγκη, πρόσθεσε, τονίζοντας πως τα καταστήματα και οι κατασκευαστές πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να χρηματοδοτήσουν λύσεις ανακύκλωσης που θα ανακτούν τα υλικά και θα μειώνουν τους κινδύνους πυρκαγιάς.

Ο Butler έκλεισε, λέγοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο χρειάζεται περισσότερα σημεία ανακύκλωσης σε καταστήματα, πάρκα, μπαρ, σχολεία, πανεπιστήμια και δημόσιους χώρους. «Το θέμα δεν είναι απλώς να φτιάχνουμε καλύτερα προϊόντα – είναι να διασφαλίσουμε ότι δεν καταστρέφουμε το περιβάλλον μας».