Το πράσινο φως για τη χρήση κονδυλίων από την ΕΕ, έδωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μέτρα αποκατάστασης ζημιών από φυσικές καταστροφές, με την εντεινόμενη κλιματική αλλαγή να καθιστά επιτακτική την ανάγκη για γρήγορες και αποτελεσματικές δράσεις.
Η απόφαση αυτή εγκρίθηκε με την υπερψήφιση δύο νομοθετημάτων από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο συνεδρίασε στο Στρασβούργο.
Αυτά τα νομοθετήματα επιτρέπουν στις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιούν τα κονδύλια των Ταμείων Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ με πιο ευέλικτο τρόπο για την αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές. Όταν τα νομοσχέδια εγκριθούν και από το Συμβούλιο της ΕΕ, τα κονδύλια θα μπορέσουν να καλύψουν τις ανάγκες των πληγέντων, με στόχο την ανασυγκρότηση των περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, καθώς και τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού.
Σκοπός των νομοθετημάτων και η σημασία τους
Η κεντρική πρόθεση των νομοθετημάτων είναι η άμεση χρηματοδότηση των μέτρων ανοικοδόμησης για τις καταστροφές που σημειώθηκαν από 1η Ιανουαρίου 2024 και μετά. Οι προτάσεις για τα νομοσχέδια κατατέθηκαν ύστερα από τις σοβαρές καταστροφές που προκάλεσαν οι πλημμύρες και οι πυρκαγιές στην Κεντρική, Ανατολική και Νότια Ευρώπη τον Σεπτέμβριο του 2024, εν μέσω των αυξανόμενων φυσικών καταστροφών λόγω της κλιματικής κρίσης.
Στήριξη και χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση
Η πρόταση για την Περιφερειακή Στήριξη Έκτακτης Ανάγκης για την Ανασυγκρότηση (RESTORE) παρέχει τη δυνατότητα στις χώρες της ΕΕ να χρησιμοποιούν πιο ευέλικτα τα κονδύλια από τα ευρωπαϊκά ταμεία περιφερειακής ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και τα ταμεία συνοχής για την ανασυγκρότηση των πληγεισών περιοχών.
Οι πόροι της ΕΕ θα καλύπτουν το 95% του συνολικού κόστους των έργων ανάκαμψης, ενώ θα διατεθεί επιπλέον προχρηματοδότηση ύψους έως 25% του συνολικού ποσού, για να παρέχονται άμεσες λύσεις σε εκείνους που χρειάζονται βοήθεια.
Αυτή η πρόταση επιτρέπει τη χρηματοδότηση βραχυπρόθεσμων προγραμμάτων εργασίας, την ενίσχυση της πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και την κάλυψη των βασικών αναγκών των πολιτών. Η ΕΕ, με τη νέα νομοθεσία, θέλει να διασφαλίσει ότι οι πόροι θα είναι διαθέσιμοι γρήγορα και σε ευέλικτο πλαίσιο, δίνοντας έμφαση στις ταχείες αντιδράσεις στις καταστροφές του 2024 και 2025.
Ανάκαμψη για τη γεωργία και τη δασοκομία
Μία από τις σημαντικές πτυχές των νομοθετημάτων αφορά την αγροτική και δασοκομική παραγωγή. Όταν φυσικές καταστροφές πλήττουν την αγροτική παραγωγή, οι γεωργοί, δασοκαλλιεργητές και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα της γεωργίας μπορούν να λάβουν αποζημιώσεις για ζημιές που υπερβαίνουν το 30% του παραγωγικού τους δυναμικού.
Τα κονδύλια για την αποζημίωση αυτών των πληγέντων επιχειρήσεων θα διατεθούν με εφάπαξ πληρωμές και θα καλύπτονται πλήρως από τα κονδύλια της ΕΕ, εξασφαλίζοντας έτσι τη γρήγορη αποκατάσταση και τη συνέχιση των παραγωγικών διαδικασιών.
Αυτό το μέτρο, που εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία, αναμένεται να ενισχύσει τη γεωργική ανάπτυξη σε περιοχές που υπέστησαν σοβαρές ζημιές, δίνοντας τη δυνατότητα στους πληγέντες να ανακάμψουν άμεσα.
Δηλώσεις εισηγητών και επόμενα βήματα
Οι εισηγητές των νομοθετημάτων τόνισαν τη σημασία της ταχείας και ευέλικτης αντίδρασης της ΕΕ σε φυσικές καταστροφές. Ο Andrzej Buła, ευρωβουλευτής της Πολωνίας και συνεισηγητής για τον κανονισμό «RESTORE», υπογράμμισε ότι αυτή η νομοθεσία δείχνει πως η ΕΕ μπορεί να κινηθεί γρήγορα και να παρέχει άμεση βοήθεια σε πολίτες που πλήττονται από καταστροφές. «Η ΕΕ πρέπει να προσαρμόσει την πολιτική της για τις φυσικές καταστροφές στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Younous Omarjee, ευρωβουλευτής από τη Γαλλία, αναφερόμενος στην ανάγκη για ανασυγκρότηση περιοχών που επλήγησαν από καταστροφικές καιρικές συνθήκες.
Η νομοθεσία θα τεθεί σε ισχύ μόλις εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο της ΕΕ και δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, με στόχο να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και την ανασυγκρότηση των περιοχών που πλήττονται από φυσικές καταστροφές, ενισχύοντας ταυτόχρονα τις δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την κλιματική προσαρμογή.
