Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, γερμανικό πρόγραμμα ύψους 4 δισ. ευρώ, το οποίο διατίθεται εν μέρει μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (“RRF”), για να βοηθήσει τις εταιρείες, οι οποίες υπόκεινται στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (“ETS”), να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στις παραγωγικές διαδικασίες.

Το μέτρο συμβάλλει στην επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Γερμανίας, καθώς και των στρατηγικών στόχων της ΕΕ για την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία.

Το πρόγραμμα που κοινοποίησε η Γερμανία, με προϋπολογισμό 4 δισ. ευρώ, θα χρηματοδοτηθεί εν μέρει μέσω του Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ), μετά τη θετική αξιολόγηση του γερμανικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από την Επιτροπή και την έγκρισή του από το Συμβούλιο.

Τα έργα που θα υποστηριχθούν στο πλαίσιο του προγράμματος θα κυμαίνονται από την κατασκευή δεξαμενών τήξης για την παραγωγή γυαλιού με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας έως την αντικατάσταση των παραδοσιακών διαδικασιών παραγωγής χάλυβα από μονάδες άμεσης αναγωγής που λειτουργούν με υδρογόνο.

Δικαιούχοι θα είναι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς που υπόκεινται στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ, όπως ο τομέας της χημείας, του μετάλλου, του γυαλιού ή του χαρτιού. Για να είναι επιλέξιμα, τα έργα θα πρέπει να επιτύχουν μείωση των εκπομπών κατά 60% σε 3 χρόνια και μείωση των εκπομπών κατά 90% σε 15 χρόνια σε σύγκριση με τις βέλτιστες διαθέσιμες συμβατικές τεχνολογίες με βάση τα κριτήρια αναφοράς του ΣΕΔΕ.

Τα έργα που θα ωφεληθούν από την ενίσχυση θα επιλεγούν μέσω ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών και θα καταταγούν βάσει δύο κριτηρίων:

(i) το χαμηλότερο αιτούμενο ποσό ενίσχυσης ανά τόνο εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που αποφεύγονται (δηλαδή το πρωταρχικό κριτήριο) και

ii) την ταχύτητα με την οποία τα έργα μπορούν να επιτύχουν σημαντικές μειώσεις των εκπομπών CO2.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή μεταβλητών ετήσιων επιχορηγήσεων στο πλαίσιο αμφίδρομων συμβάσεων επί της διαφοράς, των λεγόμενων “συμβάσεων προστασίας του κλίματος”, με 15ετή διάρκεια.

Κάθε χρόνο, οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν μια πληρωμή ή θα καταβάλλουν ένα ποσό στο κράτος, με βάση τις προσφορές των δικαιούχων και την εξέλιξη των σχετικών τιμών της αγοράς, όπως οι εισροές άνθρακα ή ενέργειας, σε σύγκριση με τη συμβατική τεχνολογία.

Σε αυτή τη βάση, το μέτρο καλύπτει μόνο το πραγματικό πρόσθετο κόστος που συνδέεται με τις νέες διαδικασίες παραγωγής σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους.

Εάν η λειτουργία των υποστηριζόμενων έργων γίνει φθηνότερη, οι δικαιούχοι θα πρέπει να επιστρέψουν τη διαφορά στις γερμανικές αρχές. Κατά συνέπεια, η συνολική ενίσχυση που θα εκταμιευθεί στο πλαίσιο του σχήματος μπορεί να είναι σημαντικά χαμηλότερη από τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ, που είναι ο μέγιστος προϋπολογισμός.

Η αξιολόγηση της Επιτροπής

Η Επιτροπή αξιολόγησε το πρόγραμμα βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, και ιδίως βάσει του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αυτό επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν την ανάπτυξη ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και βάσει των κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις, που αφορούν στο κλίμα, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ενέργεια (“ΚΕΕΑ”).
Παράλληλα επιτρέπει στα κράτη μέλη να στηρίζουν μέτρα που μειώνουν ή καταργούν τις εκπομπές CO2.

Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι:

• Το σύστημα είναι αναγκαίο και κατάλληλο για τη στήριξη της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στους τομείς που καλύπτονται από το ΣΕΔΕ, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς περιβαλλοντικούς στόχους.
• Έχει “χαρακτήρα κινήτρου”, καθώς οι δικαιούχοι δεν θα πραγματοποιούσαν τις επενδύσεις για την απαλλαγή από τον άνθρακα στον ίδιο βαθμό χωρίς τη δημόσια στήριξη.
• Έχει περιορισμένο αντίκτυπο στον ανταγωνισμό και το εμπόριο εντός της ΕΕ. Ειδικότερα, η ενίσχυση είναι αναλογική και οι τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και το εμπόριο θα είναι περιορισμένες λόγω του σχεδιασμού της διαδικασίας υποβολής προσφορών, η οποία θα διασφαλίσει ότι το ποσό της ενίσχυσης θα διατηρηθεί στο ελάχιστο.

Τέλος, η Γερμανία δεσμεύτηκε να διασφαλίσει ότι η ενίσχυση θα επιφέρει συνολική μείωση των εκπομπών CO2 και ότι δεν θα μετατοπίζει απλώς τις εκπομπές από έναν τομέα σε έναν άλλο, ιδίως όταν πρόκειται για έργα ηλεκτροδότησης, τα οποία μπορεί να συνεπάγονται σημαντικές έμμεσες εκπομπές CO2.

Σε αυτή τη βάση, η Επιτροπή ενέκρινε το γερμανικό καθεστώς βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.