Στις αρχές του επόμενου έτους αναμένεται η εισήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λήψη μέτρων ενάντια στις υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας που επηρεάζουν κυρίως τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το συγκεκριμένο θέμα που συζητήθηκε στην πρόσφατη σύνοδο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ, είχε επίσης αποτελέσει αντικείμενο της κοινής επιστολής που εστάλη, κατόπιν ελληνικής πρωτοβουλίας, το αμέσως προηγούμενο διάστημα στις Βρυξέλλες από τα Υπουργεία Ενέργειας της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας.
Σημείο αναφοράς για το ΥΠΕΝ -σχετικά με την εξέλιξη του ζητήματος- θα είναι το καλοκαίρι του 2025, οπότε ιδανικά θα έχουν τελεσφορήσει οι προσπάθειες για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία ενός μηχανισμού «άμυνας» στις παροδικές ενεργειακές κρίσεις της θερινής περιόδου, όπως η φετινή που έπληξε τα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη.
Καίρια στοιχεία αυτού του μηχανισμού θα είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων μεταξύ Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης καθώς και η φορολόγηση των υπερεσόδων (που προκύπτουν από τις ενεργειακές κρίσεις) των ηλεκτροπαραγωγών και των προμηθευτών.
Υπενθυμίζεται ότι οι ασθενείς διασυνδέσεις και η περιορισμένη δυνατότητά τους να μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια μεταξύ της Κεντρικής και της Δυτικής Ευρώπης προς τα ανατολικά, ενέτειναν την κρίση τιμών του καλοκαιριού.
Η ανάκτηση των υπερεσόδων, εφόσον συμπεριληφθεί στις δρομολογούμενες παρεμβάσεις ο σχετικός μηχανισμός, υπόκειται βέβαια σε εξειδίκευση αναφορικά με τις συνθήκες ενεργοποίησής της, όπως ο καθορισμός του ύψους της απόκλισης των τιμών, η μίνιμουμ διάρκεια μίας περιόδου υψηλών τιμών για να αντιμετωπιστεί ως «ενεργειακή κρίση» κ.α.
Σε κάθε περίπτωση, η εισήγηση της Επιτροπής, που εκτιμάται ότι θα πραγματοποιηθεί με την ανάληψη των καθηκόντων του νέου Επιτρόπου Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν, θα φέρει ένα βήμα πιο κοντά τα ζητούμενα μέτρα για τη θωράκιση της ΕΕ σε μελλοντικές κρίσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανάγκη για άμεση δράση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το συγκεκριμένο ζήτημα, αποτυπώθηκε και στο κείμενο των συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής. Προς αυτή την κατεύθυνση, άλλωστε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έδωσε εντολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διερευνήσει το «χρονικό» των υψηλών τιμών που καταγράφηκαν για δύο συνεχόμενους μήνες το καλοκαίρι του 2024.
